Land of Silence and Darkness

WilliamFitzsimmons2_1024x768William Fitzsimmons is een zanger die werd opgevoed door twee blinde ouders. Daarom verliep de communicatie vooral via geluid en leerde Fitzsimmons op jonge leeftijd allerlei muziek instrumenten bespelen.

Uit onderzoek is al eens gebleken dat blinde mensen niet per definitie beter kunnen horen dan de mensen die wél kunnen zien. Het gehoor van een blind persoon is niet beter ontwikkeld, het wordt alleen beter gebruikt en is meer geoefend. Kort gezegd zou je kunnen zeggen dat blinde mensen beter kunnen luisteren omdat ze wel moeten.

Uit een ander onderzoek is juist het omgekeerde gebleken: dat blinde mensen wél een beter ontwikkeld gehoor hebben. Daarom hou ik zo van onderzoeken en vooral van mensen die op verjaardagen aankomen met allerlei feitjes. “Maar het is wetenschappelijk bewezen, hoor.” Als je op zo’n soort verjaardag terecht bent gekomen dan weet je dat je goed zit.

Vergeef me de kronkels en de omslachtigheid (het brein doet maar en doet maar) maar ik moest aan de zanger en zijn blinde ouders denken dankzij Libië, dankzij Kadhafi. Er zijn bijna geen beelden beschikbaar van wat er allemaal aan de hand is daar in dat gekke land met die gekke dictator. (O, hij is eigenlijk best wel grappig en behoorlijk geniaal he?) Misschien wordt er wel een genocide gepleegd, maar er zijn geen beelden van. (!?)

Ik vroeg me af of het voor mensen die kunnen zien ook steeds moeilijker wordt om te kijken omdat anderen (zoals de media en wereldleiders) ons beeld bepalen? De omgekeerde wereld van wanneer je blind bent, onderontwikkelde ogen, zoiets?

Maakt u zich geen zorgen, dit was het alweer voor vandaag wat betreft de buitenlandse politiek, ik weet ik er net als de gehele wereldpers eigenlijk niets vanaf. Om het dicht bij huis te houden (zoals het journaal vanmorgen opende met het nieuws dat er een militair vliegtuig uit Tripoli vol Nederlanders op vliegbasis Eindhoven was geland: wat een opluchting!) rest de vraag: is de tijd aangebroken dat we beter moeten gaan luisteren en kijken?

In de documentaire Land of Silence and Darkness (1971) van de Duitse regisseur Werner Herzog wordt een doof- blinde vrouw gevolgd. Die film leert “gezonde” mensen opnieuw te kijken en te luisteren. Hoe voelt een boom aan? Wat betekent het om te zwemmen of om te vliegen? Hoe zou het zijn als we niets meer konden horen of zien? Wat doe je als je geen beeld hebt bij een volksopstand?
Geluid maken!

In de Oorshop

Blijf op de hoogte, ontvang onze nieuwsbrief.

Cactus

imagesGeheel tegen de adviezen van Annie M.G. Schmidt in (die in een interview zei dat ze liever niet met schrijvers omging omdat het valse secreten zijn) had ik schrijfster F. uitgenodigd om, geheel tegen de adviezen van mijn moeder in, pannenkoeken te komen eten.

Mijn moeder zegt dat pannenkoeken geen volwaardige maaltijd zijn. Daar ben ik het niet mee eens, ik vind dat alles waar je (1) geitenkaas of (2) hagelslag overheen kan gooien sowieso een volwaardige maaltijd is.

Ik had mijn kamer opgeruimd en het raam opengezet. Het gehele meubilair zat inmiddels onder de poedersuiker maar dat was wel gezellig en het rook ook nog lekker én het zorgde ervoor dat ik het raam weer dicht kon doen, zodat de straatgeluiden en de kou opnieuw buitengesloten zouden worden.

Ik was aan tafel gaan zitten, spelend met de stroop die ik langzaam heen en weer door de fles liet lopen. Ik dacht: ‘Precies zo voel ik me,’ en toen zag ik de plant. Hij stond in de hoek bovenop mijn platenspeler. Hij was dood, hartstikke dood. Je hoefde geen plantenliefhebber te zijn om dat te zien, dode dingen herken je meteen.

Schrijfster F. had mij diezelfde kamerplant voor mijn verjaardag gegeven, (in oktober) omdat het haar was opgevallen dat ik helemaal geen planten in huis had. Sinds ik wél een plant in huis had was het mij eerlijk gezegd zelf niet opgevallen dat de plant er was en praktisch gezien was hij ook al van mij heengegaan natuurlijk.

Ik wilde F. niet meteen bij binnenkomst al voor het hoofd stoten met die plant, ze zou denken dat ik een vals secreet ben, misschien had ze daar niet eens een dood cadeau voor nodig. Van de andere kant kon ik die plant ook niet ineens zomaar wegdoen nu, ze zou onmiddellijk zien dat de plant ontbrak. Als ze al gezien had dat er een plant ontbrak voordat er überhaupt een plant was, dan zou het nu het eerste zijn dat ze zag. Bovendien: F. is een schrijfster en schrijvers kijken over het algemeen erg goed. (?)

Er zat niets anders op: ik liet de plant dood in de hoek staan, met een schaar knipte ik de verrotte bladeren weg. Dat deed de aanblik van die plant min of meer geweld aan, al die halve bladeren.

Toen F. binnenkwam zei ze: ‘Wat ruikt het hier lekker.”Ja,’ zei ik zenuwachtig. Om alle ongemak voor te zijn zei ik: ‘Die plant die ik van je gekregen heb is dood.’ Daar leek F. niet echt van onder de indruk. Ze zei: ‘O?’ wat ik als een aanmoediging zag. (Leg maar eens uit hoe dat kan dan.) Ik zei iets over een pot en een bord en bijna nooit thuis en lekkend water en dat experiment met melk en de platenspeler en honden die bladeren opeten.’Oké,’ zei ze weer, terwijl ik een pannenkoek op haar bord gooide en dacht: ‘Een pannenkoek is inderdaad een toetje.’

‘Er bestaan ook planten die je geen water hoeft te geven,’ zei F. ‘Ik neem er wel een keer één voor je mee.’ 
Ik verslikte me in een rozijn. Straks stond er een vetplant op mijn platenspeler om me eraan te herinneren dat ik voor niets of niemand kon zorgen. Misschien werd het tijd dat ik een aantal adviezen op zou gaan volgen.

Heel begrijpelijk

100_4146Mijn oma had negentien broers en zussen. Ik heb ze niet allemaal gekend. Wél was daar tante Stien, de leukste van allemaal. Zij was getrouwd met een Duitser, wat een schande was. Dat vond de Duitser zelf ook want hij heeft zelfmoord gepleegd.

Dan had je tante Leen. Zij had zulke grote borsten dat mijn moeder mij vertelde dat tante Leen een bord op haar borsten kon zetten zodat ze van haar borsten kon eten. Dat leek mij te gek. Toen we bij haar op verjaardagsvisite waren vroeg ik aan tante Leen of ze wilde voordoen hoe ze taart vanaf haar borsten at. Mijn moeder trapte heel hard op mijn voet, ‘au,’ zei ik en tante Leen at haar taart gewoon aan de tafel.

Tante Doortje woonde bij mijn opa en oma in huis omdat de mensen zeiden dat ze gek was. Toen ze jong was zat ze een tijdje in een gekkenhuis.
‘Niemand is gek,’ zei mijn oma die net het verhaal ‘Zaal 6’ van Anton Tjechov had gelezen en daarom woonde tante Doortje voortaan bij mijn opa en oma in huis.
‘Literatuur is heel gevaarlijk,’ zei mijn opa vaak, natuurlijk snapte iedereen meteen wat hij daarmee bedoelde.
Om het goed te maken ging tante Doortje iedere dag naar de slager om een paar bakjes filet Americain voor mijn opa te halen. Hij smeerde één bakje filet Americain per bruine boterham.

Ome Jan woonde aan de overkant. Hij had twee kinderen met het Syndroom van Down. Toen één van de kinderen vier jaar was, had ze haar beentje gebroken. Omdat ze niet kon zeggen dat het gips te strak zat, moest haar been eraf.

Nu zijn er nog twee zussen over, één daarvan is tante Rietje. Ze woont sinds een maand in een bejaardentehuis. Ze kan geen mensen meer verstaan zegt ze, alleen de televisie. Ze schreeuwt tegen de televisie en de televisie schreeuwt terug.

Gisteren was ik bij haar op bezoek.
‘Ze hebben me hier gevangen gezet,’ zei ze.
‘Wil je naar buiten?’ vroeg ik. Ze verstond me natuurlijk niet. ‘Wil je naar buiten? schreeuwde ik in haar oor.
‘Ik heb je wel gehoord,’ zei ze. ‘Dat verandert niets aan de situatie,’ zei ze. Toch gingen we naar buiten.

Op de gang kwamen we een mevrouw tegen met een plastic pop in haar armen. De vrouw schreeuwde tegen de pop zoals tante Rietje tegen de televisie schreeuwde.
‘Wordt wakker,’ en: ‘Neeh, neeee!’ gilde ze.’Wordt wakker.’
Ik liep op de vrouw af, keek naar de pop. ‘Kan ik u ergens mee helpen?’ vroeg ik.
De vrouw hield zich stil en bekeek me van top tot teen, zoals alleen vrouwen naar elkaar kijken. Ze hield haar blik op mijn ogen gericht, toen gilde ze heel hard, met lange dramatische uithalen: ‘Ik wil iemand die er verstand van heeft!’

Radiohead

Vandaag op internet gezet, de nieuwe clip van de band Radiohead. Vanaf 28 maart ligt het nieuwe album: ‘The King Of Limbs’ in de winkels.
Hieronder een YouTube filmpje waar de nieuwe clip ‘Lotus Flower,’ op te zien is.

Oud nieuws/nieuw nieuws: Jennifer Egan

9780307592835Original Title: Happy Ending

Where: The Regency Hotel, on Park Avenue and 61st Street

Why: It doesn’t usually happen for me this way, but I had an experience and it prompted me to begin a story. As experiences go, this one was brief: on Christmas Eve, my husband, kids and I were having cheeseburgers with my mom and stepfather at the bar of the Regency hotel (a kind of tradition with us). Washing my hands in the bathroom, I noticed a fat green wallet inside a wide-open bag beside the sink. I had a thought along the lines of: She’s lucky it’s me, seeing this wallet, and not a different kind of person. Which led to the question: What kind of person? Who is the woman who would look down while washing her hands, see a wallet, and take it? That question stayed with me. Although I wasn’t intending to work on stories — in fact, I was trying to begin a novel set in the Brooklyn Navy Yard during World War II — I sat down with that wallet in my head and a pen in my hand, to see what might happen.

En wat er toen gebeurde was dat Jennifer Egan een prachtig boek schreef. Een reeks korte verhalen die samen een roman vormen. De bovenstaande tekst is afkomstig van de website van de Amerikaanse schrijfster. De site is leuk om te bekijken omdat je kan zien hoe Egan te werk is gegaan bij het schrijven van haar boek, hoe ze bij haar personages terecht is gekomen, hoe ze een kort verhaal schreef dat uitgroeide tot een zeer geslaagde, originele en eigentijdse roman met de titel: A Visit From The Goon Squad.

Tot voor kort had ik nog nooit van Jennifer Egan gehoord, tot ik een paar weken geleden een uitstekende recensie in de Groene Amsterdammer las, geschreven door Herman Stevens.  
Stevens wist zo bevlogen over A Visit From The Goon Squad te schrijven, zo oprecht had ik al sinds lange tijd geen recensie gelezen: ééntje die je naar de winkel deed rennen en velen met mij want in geen enkele zichzelf respecterende boekhandel in Amsterdam was het boek meer te vinden.

Mijn vriendin kocht het op bol.com

A Visit From the Goon Squad is een fantastische mozaïekvertelling waarin elk personage overtuigt en waarin een even afschrikwekkend als ontroerend beeld van de tijdsgeest geschetst wordt.
Dat vonden ze in Amerika ook, het boek werd lovend ontvangen, is daar een bestseller en stond in allerlei toplijsten van o.a. The New York Times, Washington Post en Times Magazine.
Herman Stevens schreef in de Groene dat Egans boek in Nederland is “ondergesneeuwd” door het succes van Jonathan Franzen’s Freedom, een boek dat eveneens de tijdsgeest heeft proberen te vangen.

Over de tijdsgeest gesproken: ik ga het niet over ondergesneeuwde auteurs hebben en al helemaal niet over de Nederlandse (markt)positie van vrouwen in de literatuur, maar A Visit From The Goon Squad verdient een groot lezerspubliek in Nederland. Mocht ik u niet hebben weten te overtuigen: lees hier de recensie van Stevens, hij is een verkoper.

Meer blogs

  • Afbeelding bij Lief

    Lief

    Gil omhelsde me, alsof hij er even in slaagde om in vijf seconden zijn hele bestaan om me heen te vouwen. We stonden in zijn woonkamer en ik was de eerste, omdat ik ook als eerste weer weg moest voor een optreden, al was ik liever als laatste gebleven. Ik liep naar het grote raam,...
    Lees verder
  • Afbeelding bij Dat hoeft niet in je stukje

    Dat hoeft niet in je stukje

    Ze liep naast me, maar leek dat soms al te zijn vergeten, alsof ze al voorbij ons afscheid was. Met elke zorgvuldige stap die ze zette leek ze verder weg. Ik bracht haar naar het station, dat ze prima wist te liggen, maar toch wilde ik haar het station in zien gaan, toekijken hoe ze...
    Lees verder
  • Afbeelding bij Dansen

    Dansen

    Er stond een bord pasta voor me klaar. Vriend J., die deze avond ook spreekstalmeester was, begroette me even warm en bemoedigend als altijd en schoof naast me aan. In de ruimte galmden de opgewekte stemmen van leden van de organisatie van de Nacht van de Literatuur tot het plafond en weer terug, weerkaatsingen die...
    Lees verder
Tirade bloggers
  • Foto van Fannah Palmer
    Fannah Palmer

    Fannah Palmer (1994) studeert momenteel online aan de Rijksuniversiteit Groningen. Ze schrijft zelf fictie, poëzie en af en toe een essay. Naast haar ambities in de uitgeverswereld hoopt ze in de nabije toekomst veel eigen werk uit te brengen.

  • Foto van Anja Sicking
    Anja Sicking

    Anja Sicking schrijft romans en essays. In haar laatste boek, De visionair, onderzoekt ze via de verbeelding
    hoe de toekomst eruit zou kunnen zien.

  • Foto van Mira Aluç
    Mira Aluç

    Mira Aluç (1993) schrijft korte verhalen en beschouwingen. Haar werk is sinds 2015 onder andere verschenen op Mister Motley, in Streven, De Revisor en De Gids en werd meermaals gepubliceerd op DIG (De Internet Gids) en in Tirade. In 2020 werd haar verhaal Backspace opgenomen in Rebel, Rebel, de bundel van Uitgeverij Prometheus ter gelegenheid van de Boekenweek. Ook maakte zij de podcast Balkon voor Sprekende Letteren.