Deel 3 van het Verzameld werk van Karel van het Reve is verschenen. De duizendentachtig bladzijden dundruk bevatten Het geloof der kameraden, Van het Reves afrekening met het marxisme-leninisme, Marius wil niet in Joegoslavië wonen, Met twee potten pindakaas naar Moskou, Lenin heeft echt bestaan en ongebundeld werk uit de periode 1969-1972. De boeken Marius wil niet in Joegoslavië wonen en Met twee potten pindakaas naar Moskou (allebei uit 1970) hadden flapteksten met als respectievelijke bronopgaven ‘Jacques Gans in De Telegraaf” en ‘Marcus Bakker in De Waarheid’‘. In werkelijkheid waren het pastiches van de auteur zelf.
De ruim 150 bladzijden nooit eerder gebundelde columns van Henk Broekhuis, de schuilnaam van Karel van het Reve in de NRC-rubriek, zullen voor veel lezers onbekend zijn. Voor al die stukken geldt dat ze op een wonderbaarlijke wijze in geen enkel opzicht aan actualiteit hebben ingeboet. Neem een stukje uit 1972: ‘Vrij regelmatig kun je op de buis ons parlement aan het werk zien, en bijna dagelijks parlementariërs. Zou dat het wegblijven van de kiezers straks beïnvloeden? Als kijker krijg je geen gunstige indruk van dat parlement. Het is niet zozeer dat de meeste sprekers vaak slecht of helemaal niet uit hun woorden kunnen komen. Een verzameling slechte sprekers die met elkaar vergaderen en besluiten nemen kan een gunstige indruk maken, ondanks dat slechte spreken, door redelijk overleg en verstandige besluiten. Maar in de Tweede Kamer wordt eigenlijk geen overleg gepleegd. Men houdt zich bezig met het elkaar afvangen van vliegen, en dat is voor de toeschouwer een uiterst irritant schouwspel.’

Ook verschenen is Misdaad in Goelenkamp, een verhaal over twee jongens die met behulp van een vliegende aap een inbreker vangen. Het is een kinderverhaal dat Van het Reve schreef voor zijn twee kleinzoons en verschijnt als facsimile ter gelegenheid van de verschijning van deel 3. Deel 4 zal in het voorjaar van 2010 verschijnen. Alle nog volgende delen zullen vanaf nu zelfstandig het licht zien – dus niet meer, zoals aangekondigd en zoals deel 1 en 2, in paren.

‘Het schijnt dat alleen de eskimo’s, een volk dat de oorlog niet kent, geen aardigheid in voetballen hebben.’ – Karel van het Reve
 
De delen 3 en 4 van Karel van het Reves Verzameld Werk, die eind november 2009 verschijnen (samen 2064 bladzijden), kosten 45 euro per stuk. Hoe duur is dat? Voor 90 euro krijgt men tegenwoordig 18 pakjes sigaretten of 9 gram goede hasjiesj, of gaat men één avond met zijn tweeën niet eens zó luxe wat eten en daarna een bioscoopje pikken. Óf men krijgt 2 x 1032 bladzijden dundruk, echt gebonden in het fijnste linnen, mét leeslint en stofomslag, waar je járen in kunt (her-)lezen. Wie dus eind augustus begint met elke dag één euro terzijde te leggen, loopt eind november fluitend binnen bij de boekhandelaar, zegt: ‘Doe ze mij alle twee maar!’ en legt die 90 euro op zijn toonbank. Hij óók tevreden om die 90 munten want dat bespaart hem bij de bank 2,50 wisselgeldkosten. Wie half oktober begint, legge elke dag 2 euro terzijde enzovoort…

Wanneer u in dat voornemen gesterkt wilt worden kunt zich hier aanmelden voor een werkdagelijks abonnement.
Zie ook de speciale Karel van het Reve-website van Uitgeverij Van Oorschot. We bedoelen:

‘Het is merkwaardig hoe begrijpelijk Hamlet is. Zo’n monoloog als to be or not to be bijvoorbeeld wordt altijd als iets heel diepzinnigs en voor velerlei uitleg vatbaar voorgesteld, maar blijkt door een tienjarig kind begrepen te kunnen worden: het leven is rot en de prins wil er wel uitstappen. Maar hij weet niet wat hem aan gene zijde te wachten staat.
Wat Pim Jacobs betreft, die heb ik nooit gezien. Ik heb altijd gedacht dat hij net zo iemand was als Pier Tania, maar familieleden, vrieden en kennissen verzekeren mij dat hij geen reporter is, maar een enigszins gebrillantineerde presentator van mensen die iets voor de microfoon doen en daarbij staan te wiebelen – programma’s waar ik pas boven de duizend gulden per avond naar zou willen kijken. Hij is een bewonderaar, denk ik, van dat vreugdeloze namaakland waar ook Liesbeth List woont.
Het is inderdaad vervelend en zelfs vrij onbegrijpelijk, dat de meeste meensen liever zo’n show zien dan Hamlet, dat zij genoegen smaken bij die deprimerende melodieën, die onsamenhangende teksten en die onbegrijpelijke gezichtentrekkerij. […] De gedachte om eens eens keer – in samenwerking bijvoorbeeld met wat ontevreden NAVO-kolonels die van Mozart en Shakespeare houden – een compleet Euro- of wereld-songfestival op te blazen, zangers, sponsors, begeleiders, ouders, ooms, publiek, alles? – die gedachte is mij niet geheel vreemd.‘

‘Sommige mensen is het gegeven ver boven de gelegenheid uit te stijgen met hun stukjes. We moeten ons vasthouden aan de gedachte dat Karel van het Reve schrijver en denker was. Hooguit mogen wij af en toe aan hem refereren als halfgod, maar niet vaker dan drie keer per jaar.’ Aldus Arnon Grunberg. Hij schreef het essay Karel heeft echt bestaan over Karel van het Reve.

De eerste twee delen van het Verzameld Werk van Karel van het Reve zijn verschenen.

Jaap van Heerden schreef ons:
‘Zorgvuldig maar met oneindig veel plezier heb ik de eerste twee delen gelezen. Zijn meesterschap blijkt toch al op jeugdige leeftijd. Ik vraag mij vaak af waar zijn meesterschap nu uit bestaat. Misschien een ongebruikelijke combinatie van betrokkenheid en laconiek commentaar. De verzorging van de tekst is trouwens voortreffelijk .’

Persgeluiden:
‘Broodnuchter de gekte te lijf, die houding groeide uit tot een programma waarop Van het Reve het oeuvre bouwde dat nu een glansrijke uitvoering krijgt.’
– Arjan Peters, de Volkskrant –

‘Zoveel vastberadenheid, zoveel toewijding aan die vastberadenheid, zoveel vlijt om een eenmaal vastgesteld doel te bereiken, je ziet het zelden.’
– Michaël Zeeman,  de Volkskrant –

‘De communistische absurdica thuis en in zijn omgeving bleek de ideale oefenschool voor de latere schrijver en essayist Van het Reve. Hij kon niet anders dan gemeenplaatsen elimineren, omdat hij er teveel had gehoord en dan ook nog van het schijnbare superieure dialectisch materialische soort. Zo er iets blijkt uit dit verzameld werk dan is het dat een rode jeugd in Betondorp een writer’s goldmine was.’
– Jos Palm, Trouw –

‘De eerste twee delen van Karel van het Reves Verzameld Werk bewijzen alvast welke enorme toegevoegde waarde al dit voorheen ongepubliceerd of ongebundeld gebleven materiaal heeft voor zijn oeuvre.[…] De kinderlijke onbevangenheid waarmee hij schijnbaar moeiteloos zijn tegenstanders in hun hemd kon zetten, maar waarmee hij ook zijn liefde voor Russische literatuur uitdroeg, werd goeddeels gevormd door zijn moeizame zelfbevrijding.  De afgewogenheid van die zelfbevrijding zorgde ervoor dat zijn afzweren van ideologie nooit verviel in gratuit cynisme of gemakzucht, zoals dat bij sommige van zijn bewonderaars wel eens wil gebeuren. Dat maakt zijn Verzameld Werk uiterst actueel: het laat zien dat Van het Reves schrijverschap niets te maken heeft met het huidige ideologisch gekoketteer met ‘het vrije woord’. Het staat daar lijnrecht tegenover.’
– Ewoud Kieft, NRC Handelsblad –

Op 12 december verschijnen de delen 1 en 2 van het Verzameld werk van Karel van het Reve. 

Leidse presentatie
Op vrijdag 12 december, wordt deel 1 en 2 van het Verzameld werk van Karel van het Reve overhandigd aan vriend en oud-leerling Maarten Biesheuvel. Lieneke Frerichs, één van de drie redacteuren van het Verzameld werk, zal kort vertelen over de meest bijzondere onderwerpen van deel 1 en 2 en de totstandkoming van de serie.
Karel van het Reve (1921-1999) was van 1957 tot 1983 hoogleraar slavische letterkunde aan de universiteit van Leiden. Van het Reves colleges waren in kleine kring altijd befaamd; in de jaren zeventig waren zowel Maarten ’t Hart als Maarten Biesheuvel trouwe toehoorders. 

Vrijdag 12 december, aanvang 20.00 uur
Locatie: selexyz kooyker, Breestraat 93, Leiden.