De harde kern 1 & 2

De harde kern, het levenswerk van Frida Vogels, bestaat uit vier delen, verdeeld over drie boeken. De eerste twee delen, Kanker en De naakte waarheid, verschenen in één band. Zelden heeft een debuut zoveel opzien gebaard. Rudy Kousbroek schreef in de NRC: ‘De harde kern van Frida Vogels is het meest onmodieuze boek in de moderne Nederlandse literatuur, de volstrekte antipode van bijvoorbeeld De ontdekking van de hemel. Ook de bijbehorende formule, dat het eerstgenoemde boek nog zal worden gelezen wanneer het laatstgenoemde al lang zal zijn vergeten, neem ik voor mijn rekening.’

Het eerste boek van De harde kernbegint met Kanker, een roman die zich afspeelt in de boezem van een grote Italiaanse familie die geheel wordt beheerst door de dodelijke ziekte van de pater familias, oom Mario. Berta Mees, die door een huwelijk in de familie is opgenomen, voelt zich als Nederlandse een buitenstaander.

In deel twee, De naakte waarheid, blijkt dat Berta Kanker geschreven heeft om haar echtgenoot, Stefano, duidelijk te maken wie zij is. Zijn onbegrip stelt haar teleur en haar leven met hem wordt steeds moeilijker: wat hen bindt kan niet meer op tegen haar onmacht zich te geven. De spanning ontlaadt zich ten slotte in een ontroerende confrontatie, die Berta overtuigt van de noodzaak van een breuk, terwijl Stefano meer dan ooit vasthoudt aan zijn liefde voor haar…

Het uitzonderlijke van De harde kern is, dat de lezer niet alleen kennis maakt met een vrouw die tot de essentie van haar bestaan wenst door te dringen, maar ook met iemand die bij haar debuut van een volgroeid schrijverschap blijk geeft.

In het derde deel van De harde kern, Met zijn drieën, worden de jeugd, de snel afgebroken studententijd in Amsterdam en de Parijse jaren van de hoofdpersoon beschreven, die nu onomwonden Frida heet. Parallel daaraan wordt het leven van de schrijfster die vijftig jaar later uit het kind van toen is gegroeid, beschreven. Met gebruik van authentiek materiaal wordt de wereld van de hoofdpersoon en de personages die daarin optreden zo volledig en nauwkeurig mogelijk in beeld gebracht. Het raadsel dat Berta Mees in de twee vorige delen bleef, ondanks de minutieuze beschrijvingen van haar doen en laten, gevoelens en gedachten, wordt in de buurt van een oplossing gebracht, al blijft de ‘harde kern’ waar het in Vogels’ oeuvre om te doen is, essentieel onvatbaar.

Frida Vogels ontving voor boek 2 van De harde kern, Met zijn drieën, de Libris Literatuur Prijs 1994.