Monsieur le Coloriste: Jac. van Looy, dubbeltalent

Hij werd beroemd met de klassieker ‘Jaapje’ (1917). Decennialang wisten lezers daarvan niet of nauwelijks dat deze schrijver eigenlijk schilder was. Van Looy was een bijzonder dubbeltalent. Tegenwoordig geldt zijn iconische schilderij De tuin (1893) als pronkstuk van de laatnegentiende-eeuwse schilderkunst. En is juist zijn schrijverschap op de achtergrond geraakt.

Jac. van Looy groeide op in een Haarlems weeshuis, maar kreeg dankzij weldoeners een kunstopleiding. Hij won de Prix de Rome en maakte vervolgens een boeiende ‘Grand Tour’ door Italië, Spanje en Marokko. Met Tachtigers als Kloos, Verwey, Witsen, Breitner onderhield hij waardevolle maar gevaarlijke vriendschappen. Zijn moderne proza schudde de roestige Nederlandse literatuur dooreen: realistische beschrijvingen van stierengevechten, intense verhalen, surrealistische droomscènes en het bizarre, vroeg-modernistische ‘Wonderlijke avonturen van Zebedeus’ (1910/1925).

Deze biografie volgt Van Looys wording en ontwikkeling als kunstenaar via talloze brieven en documenten. Onbekende feiten werpen nieuw licht op zijn latere schildersloopbaan, toen hij ontgoocheld alleen nog privé zou hebben geschilderd. Van Looy was een begenadigd brievenschrijver, fervent spotvogel en omstreden Shakespeare-vertaler. Zijn grote bloemenschilderijen zouden onder invloed van Monet en Van Gogh zijn ontstaan, maar brieven en persoonlijke aantekeningen ontvouwen een andere werkelijkheid. Het is tekenend voor deze betekenisvolle figuur.

Marco Daane is neerlandicus en schrijver. Zijn biografie van de Vlaamse dichter en journalist Richard Minne, De vrijheid nog veroveren (2001), en zijn biografisch portret annex reisboek Het spoor van Orwell (2008) stonden op de longlist voor de AKO Literatuurprijs. Marco Daane is sinds 2000 lid van de redactie van het literair-historisch tijdschrift De Parelduiker.