De Nederlandse regering houdt ons al decennialang voor dat de eenwording van Europa een goede zaak is. In een klein taalgebied als het onze ligt het dus voor de hand dat wij de belangrijkste Europese talen leren beheersen, en dan vooral tenminste één Romaanse taal, met zijn zo van het Nederlands afwijkende regels. Een goed begrip van één zo’n taal fungeert immers als toegangspoort naar andere Romaanse talen. En wat ligt in Nederland dan meer voor de hand dan goed algemeen onderwijs in de Franse taal? Frankrijk is bijna ons buurland, haar geschiedenis en culturele invloed op de rest van Europa kunnen onmogelijk worden onderschat. Daarbij is Frankrijk voor de meeste Nederlanders het vakantieland bij uitstek – jaarlijks brengen vele honderdduizenden er korte of langere tijd door. Wanneer we beseffen dat juist literatuur maximaal inzicht verschaft in het denken, doen en laten van een volk – wat voor die blijkbaar zo gewenste eenwording geen overbodige luxe mag heten – en dat de wortels van de moderne Westerse literatuur óók al in Frankrijk liggen, dan ligt een principiële keuze door onze regering voor algemeen onderwijs in de Franse taal- en letterkunde wel bijzonder voor de hand. Eens te meer omdat de Nederlandse literatuur sterk door de Franse beïnvloed is: het thema van de Boekenweek 2004, Gare du Nord, heeft dit afdoende aangetoond.Wat wéten wij intussen nog van de Fransen en hun cultuur? In tegenstelling tot de jaren zestig van de 20ste eeuw, toen het Franse taalonderwijs in Nederland vanzelf sprak en menige boekhandelaar nog een ruime Franstalige afdeling had, is het Frans tegenwoordig voor bijna alle Nederlanders een even exotische taal geworden als Arabisch, Chinees of Russisch. Het Nederlandse onderwijsbeleid, met zijn in de wetgeving verankerde voorkeur voor het Engels, is daar in hoge mate debet aan. Natuurlijk is Frankrijk tegenwoordig in het ‘concert der volken’ minder toonaangevend dan vroeger – aardige Fransen, en waarom zouden er mindere aardige Fransen dan aardige Nederlanders zijn -, weten dat best. Voor Nederlanders is en blijft Frankrijk echter een van de belangrijkste spelers op het Europees toneel en goed nabuurschap, of desnoods eigenbelang, vereist daarom dat wij belangstellen in haar bewoners en cultuur. Intussen is de Nederlandse lezer grotendeels aangewezen op uitstekende vertalingen van zowel klassieke als belangrijke hedendaagse literatuur uit dit land.
Van Oorschot en Maxim Osipov starten tijdschrift voor Russische exil-schrijvers
Russische schrijvers kunnen niet meer vrij in hun moederland publiceren. Daarom start Uitgeverij Van Oorschot in samenwerking met de gevluchte Russische schrijver Maxim Osipov het tijdschrift Fifth Wave, een platform voor onafhankelijke Russische literatuur. Fifth Wave zal vier keer per jaar in het Russisch verschijnen. Een selectie daarvan verschijnt twee keer per jaar in het Engels. Het… Lees verder
Willem die Madoc maakte
Na een storm in het jaar 1196 halen kustvissers een kleuter uit de branding. Die blijkt de enige overlevende van een schipbreuk te zijn. De jongen, vermoedelijk een koningskind, brengt zijn jeugdjaren door in een klooster nabij Brugge. Dat ontvlucht hij om zijn familie terug te vinden. Onder de naam Madoc leidt hij een leven… Lees verder
De wereld is niet stuk te krijgen
In zijn krachtige, onsentimentele en verrassende verhalen richt de Russische schrijver Maxim Osipov zijn blik op mensen die door ingrijpende gebeurtenissen – verraad, maatschappelijke commotie, ziekte of dood – grote veranderingen ondergaan. Net zo geraffineerd en veelzijdig als in een roman belicht hij de mensen van verschillende kanten en legt hen bloot tot in de… Lees verder
Uwe Johnsons Jahrestage: meer lovende kritieken
Onlangs verscheen het magnum opus van Uwe Johnson voor het eerst in Nederlandse vertaling. Een jaar uit het leven van Gesine Cresspahl weet op overweldigende wijze een veelheid aan verhalen te vervlechten. Het is het dagdagelijkse relaas van Gesine en haar dochter Marie die naar New York zijn uitgeweken. Gesine vertelt haar dochter over haar… Lees verder
Pastorale alom juichend ontvangen
Met een korte roffel werd Pastorale van Stephan Enter verkozen tot Boek van de Maand november in De Wereld Draait Door. Het boekenpanel keek al lang uit naar dit boek, volgens Grietje Braaksma: ‘Kan Stephan Enter zich overtreffen? Ja dat kan-ie. (…) De zinnen zijn gebeeldhouwd en de metaforen zijn werkelijk om te smullen. Dit… Lees verder
‘Dansen als de meeuwen’: essaybundel van P.C. Hooft-prijswinnaar 2023
De jury van de P.C Hooft-prijs omschrijft Tijs Goldschmidt als een essayist pur sang: ‘Hij schrijft nooit zomaar een populairwetenschappelijke verhandeling, hij bedrijft literatuur. Hij formuleert elegant en bedachtzaam, is een meester van de lichte ironie en zijn formuleringen zijn helder belijnd, zichtbaar zorgvuldig gecomponeerd en van een soepele talige muzikaliteit. Als essayist is hij… Lees verder
Hemelsleutel
Hemelsleutel is een schitterend geïllustreerd boek dat de schoonheid weerspiegelt van de oudste Nederlandse en Vlaamse planten- en kruidenboeken, gecombineerd met een plezierige en luchtige geschiedenis van de botanie. De platen zijn afkomstig uit de verzameling van Ed Brinkkemper. Hij houdt zich al tientallen jaren hartstochtelijk bezig met plantenboeken uit de Lage Landen, waar hij… Lees verder
Karel van het Reve voor beginners en gevorderden
Er zijn maar weinigen die zo helder en scherp, zo tegendraads en geestig kunnen schrijven als Karel van het Reve (1921–1999). Hij schreef over de meest uiteenlopende onderwerpen, van de Russische literatuur (zijn vakgebied) tot de psychoanalyse, van de vraag of het Nederlands teloorgaat tot de Sonate facile van Mozart. Van het Reve kon zijn… Lees verder
Bloemlezing Radnóti: ‘Nachthemel, waak’
Deze ruime bloemlezing uit het werk van de Hongaarse dichter Miklós Radnóti (1909–1944) wil de Nederlandse lezer bekendmaken met de rijkdom van zijn poëzie. In 2021 verscheen Het schriftje uit Bor, de laatste gedichten die de Hongaars-Joodse dichter als dwangarbeider noteerde in de weken voordat hij door zijn Hongaarse bewakers werd vermoord. Maar Radnóti’s poëzie… Lees verder