Fransen in de Oorshop

O met hoeveel plezier hebben we vanaf 1991 onze fraaie Franse Bibliotheek gemaakt! Klassieke parels als De verliefde duivel, Doolhof der liefde, Ywein de ridder met  de leeuw, Portugese brieven en De prinses van Clèves,  modern-klassieke parels als Dominique, Indrukken van  Afrika & Nieuwe indrukken van Afrika en Een droom vreemd en indringend; en meerdere werken van de beste hedendaagse Franse schrijvers, zoals Bergounioux, Bon, Detambel, 
Desbordes, Echenoz,  Lamarche… Nee het was ons een waar genoegen. En we hebben ze allemaal langer dan vijf jaar koppig op voorrraad gehouden voor de volle prijs. Maar nu is het tijd voor een buitengewoon aantrekkelijke prijsverlaging van alle nog leverbare delen. Kijk en watertand, en bestel meteen een paar titels tegelijk want wat kan het u schelen: Van Oorschot staat immers voor kwaliteit? En nog schitterend vertaald ook, fraai gedrukt, alle paperbacks voor slechts 5,00 en de echt gebonden uitgaven met stofomslag voor maar € 10,00. Zeg nu zelf, dus wees er snel bij! Veel plezier wij allen wensen!

Pierre Bergounioux – Dat waren wij gebonden nu voor € 10,00:
Over de hechte jeugdvriendschap tussen twee neven, die jarenlang tijdens hun schoolvakanties rondzwerven langs de oevers van de Dordogne en proberen de natuur stuk voor stuk haar geheimen te ontfutselen.
Pierre Bergounioux – Dat waren wij paperback nu voor € 5,00.

Pierre Bergounioux – De komst van de tijd gebonden nu voor € 10,00:
Vier kinderen uit één boerengezin komen tijdens de Eerste Wereldoorlog terecht in de stroomversnelling van de geschiedenis, het moment waarop ‘de tijd vanuit de vlakte tegen de heuvels opkroop, zich door de rivierdalen perste en zich ook van de hoogvlakte meester maakte’.
Bergounioux, Pierre – De komst van de tijd paperback nu voor € 5,00.

Pierre Bergounioux – Een stap en dan de volgende paperback nu voor € 5,00.
Een dagloner besluit zijn positie zó te verbeteren dat hij een acceptabele partij wordt voor de dochter van een rijke dorpsgenoot. Maar het meisje trouwt met een ander. Als houthakker verliest hij een oog, wat hem in 1914 mobilisering in het leger bespaart. Vele zonen keren niet uit de oorlog terug. Hun vaders moeten hun grond verkopen. De met de houthandel rijk geworden ‘eenoog’ koopt ten slotte het huis van zijn inmiddels gestorven geliefde.

Pierre Bergounioux – Het roze huis paperback nu voor € 5,00.
Terwijl de eenoog uit Een stap en dan de volgende zijn maatschappelijke opmars bewerkstelligde met de aankoop van grond, proberen de familieleden van de verteller hun emancipatie juist met de verkoop van hun grondbezit te realiseren. De frontverhalen uit de oorlog van 1914–1918 van zijn grootvader en de tragische liefdesgeschiedenissen van zijn ooms, waarin de eenogige een cruciale rol blijkt te spelen, maken diepe indruk op de jonge verteller.

François Bon – Gemengde berichten gebonden nu voor € 10,00:
Wat gaat er schuil achter het korte krantebericht ‘Man vermoord met schroevedraaier’? In deze roman komen alle mensen aan het woord die betrokken zijn bij dit drama – de dader, de familie, de politie-inspecteur, de patholoog-anatoom, de advocaat en de rechter. Maar ook de acteur, de camera-man en de regisseur die meewerken aan een film over de moord.
François Bon – Gemengde berichten paperback nu voor € 5,00.

François Bon – De begrafenis gebonden nu voor € 10,00:
De verteller is misschien wel de enige die de precieze omstandigheden kent waaronder zijn jeugdvriend Alain om het leven is gekomen. Rondom diens begrafenis registreert hij alles wat hij ziet en hoort. Intussen denkt hij na over zijn vriend, kiest partij voor hem en stemt intuïtief met de door hem genomen beslissing in. De begrafenis bezegelt het afscheid van zijn vriend, maar ook dat van zijn eigen jeugd.
François Bon – De begrafenis paperback nu voor € 5,00.

François Bon – Gevangenis gebonden nu voor € 10,00:
Voordat zij terugkeren in de samenleving moeten zwaar criminele jongens van de ‘educatieve dienst’ in hun jeugdgevangenis leren dat taal een alternatief is voor het vuistrecht dat ze normaal vinden. De ik-verteller krijgt de moordenaar tegenover zich van een jongen die hijzelf in de klas had gehad en die nog geen drie dagen uit de gevangenis was ontslagen toen hij werd doodgestoken.
François Bon – Gevangenis paperback nu voor € 5,00.

François Bon – Mechaniek gebonden nu voor € 10,00:
De vader van François Bon was monteur, garagehouder en Citroëndealer. Uit een montage van herinneringen, gesprekken en nagelaten papieren rijst het beeld op van een gedreven, zwijgzame man, maar ook van machtige tractoren en vernuftige personenauto’s zoals de Dyna Z, de Panhard 24, de ID, de DS 19: wonderen van techniek waarvan de jonge François in de werkplaats van zijn vader de geheimen doorgrondde.
François Bon – Mechaniek paperback nu voor € 5,00.

Bon, François – Daewoo: de wegwerpfabriek paperback nu voor € 5,00.
Multinational Daewoo sluit plotseling haar drie vestigingen in Noordoost-Frankrijk. In de confrontatie met 1200 verontwaardigde werknemers die zomaar op straat komen te staan, verschuilen werkgevers en politici zich achter een rookgordijn van gemeenplaatsen. De felle branden die in het hart van het boek beschreven worden, vormen een apocalyptische achtergrond voor dit eigentijdse drama.

Jacques Cazotte – De verliefde duivel gebonden nu voor € 10,00:
Een Spaanse edelman blikt terug op zijn escapades als jonge gardeofficier in dienst van de koning van Napels. Daartoe uitgedaagd door enkele vrienden, heeft hij ooit de duivel opgeroepen. Deze ontpopte zich als de beeldschone Biondetta tegen wier bekoorlijkheden hij geen weerstand kon bieden.

Crébillon fils – Doolhof der liefde gebonden nu voor € 10,00:
Een jongen van zeventien wordt door volwassenen uit de hoogste kringen op het hoogtepunt van hun sexuele carrière ingewijd. ‘Het gaat hier alleen om de liefde’, schrijft Crébillon in zijn voorwoord: een vernuftige hinderlaag, want dit is een vermakelijke en vlijmscherpe roman die de mooipraterij en geraffineerde verleidings- èn afstotingskunst van ‘verdorven’ mensen ontrafelt.

Michèle Desbordes – Het verzoek gebonden (uitverkocht):
In 1516 reist de 64-jarige Leonardo da Vinci naar Frankrijk om in opdracht van Frans I diens kastelen aan de Loire te verfraaien. De oude vrouw Tassine is belast met de dagelijkse zorg voor de kunstenaar. Zwijgzaam observeert zij Leonardo, die onophoudelijk anatomische schetsen maakt. De seizoenen komen en gaan. Beiden beseffen dat hun einde nabij is. En eindelijk begint zij te praten. Ze doet hem een verzoek, of eigenlijk een aanbod…
Michèle Desbordes – Het verzoek paperback nu voor € 5,00.

Desbordes, Michèle – Het stille huis gebonden nu voor € 10,00:
Na de voortijdige dood van hun moeder worden drie dochters opgevoed door hun autoritaire, ondoorgrondelijke vader en een huishoudster. Ze zijn nog nauwelijks volwassen als de Tweede Wereldoorlog uitbreekt die hun leven definitief verandert. Na het overlijden van de vader wordt het door hem opgelegde zwijgen verbroken.
Desbordes, Michèle – Het stille huis paperback nu voor € 5,00.

Régine Detambel – Het lange verblijf gebonden nu voor € 10,00:
De jaarlijkse feestdag in het bejaardentehuis biedt een vrouw gelegenheid om in de naijverige blik van haar oudere en zieke lotgenoten de bevestiging van haar superioriteit te lezen. Een versleten, bij vlagen nog lucide oude man vindt dat het feest zijn zo moeizaam gehandhaafd, lichamelijk en geestelijk evenwicht verstoort. En de demente 99-jarige glimlacht wezenloos tegen de fotograaf die de opdracht heeft om de goede zorgen van het huis vast te leggen.
Detambel, Régine – Het lange verblijf paperback nu voor € 5,00.

Jean Echenoz – Meer gebonden nu voor € 10,00:
Franck Chopin is insektenkundige en vliegenspecialist. Hij werkt voor een Franse geheime dienst en moet een buitenlandse hoogwaardigheidsbekleder observeren. Hiervoor gebruikt hij op de buikjes van zijn vliegen gemonteerde miniatuur-microfoons. Hoe realistisch deze spionageroman ook lijkt, hij is de ultime parodie op het genre, waarin de werkelijkheid meesterlijk buitenspel wordt gezet.
Echenoz, Jean – Meer als paperback nu voor € 5,00.

Eugène Fromentin – Dominique gebonden nu voor € 10,00:
Dominique de Bray is de veertig al lang gepasseerd en vrij gelukkig getrouwd, als hij een goede vriend vertelt over zijn grote leugdliefde: het verhaal van zijn onvervulde passie voor een jonge vrouw: Madeleine d’Orsel, die al vroeg trouwde met een ander, vooral omdat zij in hém ‘nog geen man’ kon zien. Pas daarna bleek hun wederzijdse hartstocht…

Guilleragues – Portugese brieven gebonden nu voor € 10,00:
‘Als het me mogelijk was uit dit ongelukkige klooster weg te komen, zou ik niet op het resultaat van uw beloften wachten: zonder enige maat te houden zou ik u gaan zoeken, u volgen en u over de hele wereld beminnen.’ Dat de schrijfster van deze in 1669 anoniem verschenen brieven een Portugese non leek te zijn die op onmiskenbaar erotische toon uiting gaf aan haar liefde voor een Franse edelman, was een sensatie.

Lafayette, Mme de – De prinses van Clèves gebonden nu voor € 10,00:
Is het hoofdthema van deze eerste psychologische roman in de westerse literatuur uit 1678 de verwoesting die liefde en hartstocht kunnen aanrichten, het opzienbarendste element ervan is de ‘bekentenis’ van Madame de Clèves aan haar echtgenoot, dat zij van een ander houdt. In een tijd waarin een (getrouwde) vrouw niet met haar veroveringen mocht pronken, tenzij ze de officiële maîtresse van de koning werd, was dat een ‘schandaal’.

Lamarche, Caroline – De dag van de hond gebonden nu voor € 10,00:
Zes mensen: een vrachtwagenchauffeur, een parochiepastoor, een vrouw die haar geliefde wil verlaten, een homoseksuele jongen en een moeder met een zich vol etende dochter, zien op een dag allemaal een hond langs de middenberm van een snelweg rennen. De angst dat die een ongeluk kan veroorzaken laat hen niet los. In zes verrassende monologen blijken de toeschouwers net zo verlaten als die hond.
Lamarche, Caroline – De dag van de hond paperback nu voor € 5,00.

Pascal Quignard – Geen ochtend ter wereld gebonden nu voor € 10,00:
Sainte Colombe is een meester-violist, die zich na de dood van zijn vrouw zo in zijn kunst verliest dat hij vergeet zich om zijn onsterfelijkheid te bekommeren. Zijn leerling Marin Marais hongert juist naar roem en erkenning. Daaraan zal het hem niet ontbreken, maar zijn leven lang zal hij geobsedeerd blijven door de muziek die zijn leermeester, ver van het wereldse rumoer, componeert.

Raymond Roussel – Indrukken van Afrika; Nieuwe indrukken van Afrika gebonden nu voor € 10,00:
Een groep kunstenaars, uitvinders, geleerden en circusartiesten lijdt schipbreuk. Zij worden door een potentaat gegijzeld met het oog op een losprijs. Om de tijd nuttig door te brengen, organiseren ze een voorstelling, tijdens welke zij ieder een verbluffend staaltje van hun kunnen tonen. Nieuwe Indrukken van Afrika is een duizelingwekkend labyrint, dat toegankelijk is gemaakt door een weergave in zeskleurendruk.

Chrétien de Troyes – Ywein, de ridder met de leeuw gebonden nu voor € 10,00:
Deze rond 1180 geschreven hoofse roman gaat over het winnen van de liefde en dan, moeilijker, het behouden ervan. Ywein moet beproevingen doorstaan om zijn geluk te verdienen en zichzelf te vinden: een eeuwige strijd die altijd actueel zal blijven. De grote levensvragen worden rechtstreeks en ongekunsteld aan de orde gesteld: liefde trouw, leven en dood, zin en waanzin.

Paul Verlaine – Een droom vreemd en indringend gebonden nu voor € 10,00:
Tweetalige ‘biografie in 100 gedichten’, vertaald en van commentaar voorzien door Peter Verstegen, die ieder gedicht plaats in de context van Verlaines leven: zijn vrijgezellentijd, zijn kortstondige huwelijk, zijn verhouding met Rimbaud, gevangenistijd en bekering, zijn tijd als leraar en als landbouwer, zijn terugkeer naar Parijs, zijn late roem.

1990 – 2000

In deze periode debuteerden Patrick Dassen, Nico Dros, Stephan Enter, Carl Friedman, D. Hooijer, Otto de Kat, Toine Moerbeek, L.F. Rosen, Frida Vogels en Marjoleine de Vos in boekvorm. Jan Fontijn, Guus Middag en Willem Jan Otten vertrokken bij hun respectieve uitgeverijen en brachten hun werk hier onder. Ook Adriaan Morriën keerde terug bij de uitgeverij en publiceerde in korte tijd zes nieuwe titels.
In 1991 werd met uitgeverij Athenaeum een begin gemaakt met de Franse Bibliotheek. Besloten werd haar zelf voort te zetten.  In de loop der jaren verschenen 36 titels, van klassieken als Balzac, Baudelaire, Céline, Verlaine en Zola tot en met hedendaagse schrijvers als Pierre Bergounioux, François Bon, Michèle Desbordes, Pierre Michon en Jean Rouaud.

Met de verschijning, tussen 1996 en 2000, van zijn zevendelige, ruim 5000 bladzijden tellende roman Het Bureau kreeg J.J. Voskuil vele tienduizenden lezers in zijn greep, waardoor het tot een bestseller uitgroeide.

Door een bijzondere samenloop van omstandigheden kruisten zich ook onze wegen met die van de inmiddels wereldberoemde, Brits-Indiase schrijver Vikram Seth. Achtereenvolgens verschenen van hem de romans A Suitable Boy (1993, in het Engels) en in vertaling The Golden Gate, De Golden Gate (1995) en An Equal Music, Verwante stemmen (1999).

De Russische Bibliotheek werd uitgebreid met de verzamelde werken van intussen klassiek geworden twintigste-eeuwse schrijvers als Michail Boelgakov (3 delen), Ivan Boenin (4), Vladimir Majakovski (1) en Marina Tsvetajeva (1).

Omdat het nog enige tijd leek te duren voordat zich een biograaf van Geert van Oorschot zou aandienen, verscheen ter gelegenheid van het vijftigjarig bestaan van de uitgeverij in 1995 – naast een jubileumeditie van de Vlissingse verhalen van R.J. Peskens – een voorproefje uit zijn epistolaire nalatenschap onder de titel Brieven van een uitgever.

Een kenner spreekt

Over de Franse Bibliotheek schreef kenner van de Franse literatuur Rudy Kousbroek enkele jaren geleden onder meer:’Veel van de mooiste dingen op de wereld zijn ontstaan uit een gemis, op de manier van Ravels pianoconcert voor de linkerhand. Als Kafka niet aan paranoia had geleden zouden de boeken waar hij nu beroemd om is niet zijn geschreven. Iets dergelijks geldt voor Van Oorschots Franse Bibliotheek: deze collectie zou niet bestaan als er in Nederland nog Frans werd gelezen. Maar dat doet bijna niemand meer, en als gevolg van dit gemis is deze schitterende reeks vertalingen ontstaan. (…) Het blijkt niet moeilijk uit de klassieke Franse literatuur nog steeds nieuwe en onverwachte keuzes te maken, zoals hier met de Portugese brieven van Guilleragues (1669), De verliefde duivel van Jacques Cazotte (1772) en vooral een werkelijk prachtig boek als Dominique van Eugène Fromentin (1862). Nog afgezien van klassieken als Zola (die bij elke herlezing indrukwekkender wordt), Baudelaire’s Les Fleurs du mal in de vertaling van Peter Verstegen, hors concours net als Céline’s Voyage in die van Kummer. Maar ook uit de romanproductie van de laatste tien jaar kunnen opvallende selecties worden gemaakt – bijvoorbeeld de werken van jonge schrijvers als Jean Rouaud, François Bon, Pierre Michon en Pierre Bergounioux. De Hoorn des Overvloeds waar zij uit komen omvat verder vertalingen van Tous les matins du monde (bekend door de verfilming) van Pascal Quignard, het curieuze Le long séjour (Het lange verblijf) van Régine Detambel en het niet minder merkwaardige Lac (Meer) van Jean Echenoz.’

Opzet

De Franse Bibliotheek, van start gegaan in 1991, presenteert voornamelijk romans en bij uitzondering ook poëzie, die dan tweetalig wordt uitgegeven. In Nederland verscheen Franse literatuur in het verleden verspreid over verschillende uitgevershuizen; veel klassieke werken zijn nooit vertaald, terwijl sommige bestaande vertalingen gaandeweg verouderden. Begin jaren negentig leek de tijd rijp voor zowel een goed overzicht van klassieke werken uit de 16e tot de 20e eeuw als voor het onder de aandacht brengen van belangrijke hedendaagse schrijvers. Inmiddels bestaat de Franse Bibliotheek van Van Oorschot uit 32 delen, en er zullen er meer volgen. Elk deel verschijnt zowel in een gebonden als in een ingenaaide uitgave.Het optimistische plan was, jaarlijks zes à acht delen te presenteren. Dat bleek niet haalbaar, vanwege onvoldoende vertaalsubsidie uit het land van herkomst. De frequentie werd daarom teruggebracht tot twee à drie delen per jaar. Bovendien werd gekozen voor nadruk op de hedendaagse letterkunde.

De Franse Bibliotheek staat onder redactie van Manet van Montfrans. Zij promoveerde op het werk van Georges Perec en is verbonden aan de Universiteit van Amsterdam, waar zij Franse taal- en letterkunde doceert. Vertalingen worden onder meer verzorgd door Rokus Hofstede, Marianne Kaas, Peter Verstegen, Jan Versteeg en Frans van Woerden.

‘In de nerveuze jacht op bestsellers die het hedendaagse literaire klimaat kenmerkt, worden nogal wat Franse eendagsvliegen zonder veel decorum op de Nederlandse markt gegooid. Gelukkig zijn er nog altijd dappere uitgevers die zich daar deels of zelfs volledig aan onttrekken en hun aandacht op erkende oeuvreschrijvers blijven richten. Een aantal van hen (Pierre Bergounioux, Francois Bon, Michèle Desbordes, Pierre Michon, Jean Rouaud) heeft een plaats gevonden in de Franse Bibliotheek van Van Oorschot.’ Martin de Haan en Rokus Hofstede in de Volkskrant, 5 maart 2004