Van Oorschot in de Boekenweek

‘Vriendschap en andere ongemakken’ is het thema van boekenweek 2012. Men zal in de hele wereldliteratuur geen grappiger en tegelijk venijniger verhaal over twee boezemvrienden vinden dan Gogols slapstick Hoe Ivan Ivanovitsj ruzie kreeg met Ivan Nikiforovitsj. Dit is Laurel & Hardy ruim 100 jaar vóór zij werden uitgevonden: lees en geniet!
Hoe Ivan Ivanovitsj ruzie kreeg met Ivan Nikiforovitsj verschijnt als smaakmaker voor deel 1 van Gogols Verzameld werk in de splinternieuwe vertaling van Aai Prins in onze befaamde Russische Bibliotheek, dat in mei verschijnt. Vandaar de lage prijs van â‚¬ 7,50. Het bevat voorts een kortingsbon t.w.v. â‚¬ 5 voor de aankoop van deel 1.

De buurman van J.J. Voskuil is de ware Boekenweekhit, we legden reeds zeven drukken op van deze genuine Voskuil.
Hors concours is vanzelfsprekend zijn meeslepende afrekening Bij nader inzien.
Ook Grip van Stephan Enter, een roman over vier vrienden, valt naadloos binnen de boekenweekthematiek. En ten slotte raden wij nog Het grote zwijgen van Erik Menkveld aan: vriendschap, muziek en liefdesperikelen rond 1914 in Amsterdam.

Missa van Diepenbrock in Concertgebouw

Zijn naam staat in gouden letters op het balkon in de Grote Zaal van het Concertgebouw: Diepenbrock.

Maar wie was hij nou precies? In de roman Het grote zwijgen van Erik Menkveld krijgt u een goed inzicht in leven en werk van twee van Nederlands grootste componisten: Alphons Diepenbrock en Matthijs Vermeulen.

Door de minutieuze beschrijving van hun vriendschap past de roman bovendien zeer nauwkeurig binnen het thema van de komende boekenweek.

Zaterdag 25 februari wordt de ‘Missa in die festo’  van Diepenbrock – een werk van on-Nederlandse allure dat bovendien een belangrijke rol speelt in de roman van Erik Menkveld – uitgevoerd in het Concertgebouw. Klik hier voor meer informatie. Van de roman verscheen deze week reeds een vierde druk.

Shortlist Gouden Boekenuil

Grip van Stephan Enter staat op de shortlist van de Gouden Boekenuil 2012. De jury, bestaande uit Marc Reynebeau, Elsbeth Etty, Wim Brands, Roderik Six en Frederick Vandromme, selecteerde verder Bittere bloemen van Jeroen Brouwers, Het voorseizoen van David Pefko, Zomerhuis met zwembad van Herman Koch en Monoloog van iemand die het gewoon werd tegen zichzelf te praten van Dimitri Verhulst. De winnaar wordt op 5 mei bekendgemaakt.

Het grote zwijgen van Erik Menkveld en M. Vasalis. Een biografie van Maaike Meijer stonden op de longlist.

Academica

De al meermalen herdrukte roman Het grote zwijgen van Erik Menkveld is genomineerd voor de Academica Literatuurprijs 2012. De andere genomineerde boeken zijn Een gat in de lucht van Erik Nieuwenhuis en Alles is altijd fictie van Daphne Huisden. Deze boeken zijn geselecteerd door een jury, lezers kunnen vervolgens bepalen welk boek de prijs krijgt. Tot en met augustus 2012 kunt u middels dit beoordelingsformulier stemmen. Doe dat vooral! Hierbij roepen we iedereen die Het grote zwijgen met plezier gelezen heeft, op om te stemmen. De winnaar wordt in september 2012 bekend gemaakt.

Het grote zwijgen heeft mij ontroerd, en dat gebeurt me niet vaak bij boeken. Een prachtig bijna nostalgisch beeld van Amsterdam, honderd jaar geleden.” – Cees Nooteboom

Oor draaft door

Dames en heren vrienden van het goede boek!

De keus is groot maar eenvoudig: alleen maar góede boeken cadeau doen aan je geliefde, vrienden, kinderen.
Maar ja…
Op dat ‘maar ja’, hoe begrijpelijk ook, antwoord ik met gepaste trots: de door mijn broer Geerteklaas opgerichte uitgeverij Van Oorschot is als een verfijnd restaurant. Bestel gewoon waar je zin in hebt want de hele kaart is goed. Wil mij daarom toestaan, de wonderschone kaart van 2011 nog eens in zijn geheel onder uw aandacht te brengen.
Vanaf 50 euro besteed in hun prachtige Oorshop ontvangt u de fraaie Rarewoordenboek kaartenset van Guus Middag cadeau!

De Amerikaanse Tsjechov in een meesterlijke nieuwe vertaling: Sherwood AndersonWinesburg, Ohio
Tweetalig reuzenproject, biografisch toegelicht, van Peter Verstegen: Emily DickinsonVerzamelde gedichten
Schrijverschap op stoom. Unaniem bejubeld als bewijs dat er nog diepzinnige romans bestaan: Stephan EnterGrip
Meest besproken debutant van 2010 keerde in 2011 terug naar Japan: Detlev van Heest Het verdronken land
Voor of tegen de Librisprijswinnares? Wie voor is, heeft geluk!: D. HooijerDe wanden van Oeverhorst
Aangrijpend egodocument terecht aan de vergetelheid ontrukt:  Levie de LangeHet verhaal van mijn leven
Vriendschap, muziek en overspel in Amsterdam, 1914: Erik MenkveldHet grote zwijgen
Een rijk dichtersleven, vol nooit eerder verschenen poëzie én proza: Maaike MeijerM. Vasalis, een biografie
Beste Nederlandse dichteres zonder belangrijke oeuvreprijs: schande! Hanny MichaelisVerzamelde gedichten
De zwarte diamant van de belangrijkste hedendaagse Franse schrijver: Pierre MichonDe Elf
Het mooiste en taligste boek van de leukste poëzieminnaar te lande:  Guus MiddagRarewoordenboek
De dichter is afgeduwd en komt uw lezen ingedreven:  Willem Jan OttenGerichte gedichten | Nominatie VSB Poëzieprijs
Zó moet het, spreken als dichter en prozaschrijver tegelijk! Willem Jan OttenDe vlek, een vertelling | mét luister-cd
Onze beste essayist, voorbeeldig uitgegeven: Karel van het ReveVerzameld werk deel 6
Met een cumulatief register op alle delen om van te smullen ! Karel van het ReveVerzameld werk deel 7
Alle 7 delen tegelijk, wat je noemt een ‘pakt u maar in’ cadeau: Karel van het ReveVerzameld werk
De beste interviews uit een lang en rijk leven, je hoort hem spreken! Karel van het ReveU mag alles over mij schrijven
Karel van het Reve in beeld, met passende citaten uit zijn werk: Knip dan, toe dan! | Fotoboek
Schokkend verslag over het Wildersproces van een hoofdpersoon: Tom SchalkenHet eetcomplot
Sprakeloos makende nieuwe bundel van gevierde Amerikaanse dichter: Mark StrandBijna onzichtbaar / Almost invisible | tweetalige uitgave
Zó jong zijn en dan al zó fenomenaal en luchtig kunnen schrijven o! Anton TsjechovOp kamers (Verhalen 1880 – 1885)
Het negende deel van een verbazend zelfonderzoek: Frida VogelsDagboek 1970- 1971

En als u het wérkelijk niet meer mocht weten, is er altijd nog onze onvolprezen Russische Bibliotheek!
Dus ja: de keus moge groot zijn, eenvoudig is hij toch. Want fijner dan je naasten met een Van Oorschotboek écht aan het lezen te krijgen, bestaat bijna niet. A ja! Dat daarbinnen toch weer keus genoeg is, die tóch aan u blijft: beter kan feitelijk niet.

Negeer de tinnef – schenk Van Oorschot boeken!

En mocht u geen eind aan mijn Sintgedichten kunnen breien, gebruik dan mijn stokschimmelpaard:

‘Kijk nu maar goed naar dit present
en zie hoe de Sint je weer verwent!’

Met vriendelijke groet,
Sinterklaas

Nieuw Tiradenummer en nieuwe websites

Tirade 439 is verschenen, het zogenaamde ‘Kamernummer’, bestaande uit twee delen: ‘De kamer van Leopold’ en ‘Kamer in het verleden’. In het eerste deel staat de werkkamer van de dichter J.H. Leopold centraal. De kamer waarin de dichter bijna dertig jaar lang gewerkt en gewoond heeft. Dick van Halsema, Anton Korteweg, Barber van de Pol, Hester Knibbe, Miek Zwamborn en H.T.M. van Vliet schreven allemaal een stuk over een element in Leopolds kamer, dat te zien is op de foto. Zie de speciaal voor dit nummer gemaakte website www.dekamervanleopold.nl waarop de foto te zien is.
Het tweede deel van dit Tiradenummer bevat bijdragen van enkele schrijvers die hebben meegedaan aan het project ‘Een kamer in het verleden’: verschillende auteurs werden voor een week opgesloten op een afgelegen woonboot. Hoe kijken die auteurs nu, enkele maanden later, terug op hun verblijf? Lees de bijdragen van Gerbrand Bakker, Maarten Doorman, Atte Jongstra, Menno Wigman en Maartje Wortel. Ook een bijdrage van de boswachter die het hele project in zijn natuurgebied begeleid heeft: Jan Willems. En een inleidend essay van Jeroen van Kan, dat al bij wijze van voorpublicatie te lezen is op de website van boekhandel Athenaeum.
Ten slotte in dit nummer (behalve op papier ook als eSchrift te verkrijgen): een nieuwe kroniek van Carel Peeters, ditmaal over Het grote zwijgen van Erik Menkveld. Aan deze roman en aan de auteur ervan is een website gewijd: www.erikmenkveld.nl.

Pers

Pers over Het grote zwijgen

Cees Nooteboom in NRC Handelsblad: “Het grote zwijgen heeft mij ontroerd, en dat gebeurt me niet vaak bij boeken […]. Het boek geeft een prachtig, bijna nostalgisch beeld van Amsterdam honderd jaar geleden, toen de polder nog praktisch aan het Concertgebouw grensde. De roman geeft een inzicht in de verhouding Diepenbrock-Mahler, in het latere conflict Diepenbrock-Vermeulen, laat ook veel zien van het karakter van Willem Mengelberg en de richtingenstrijd in de muziek van die tijd […] Ik ben er behoorlijk veel wijzer van geworden.”

Mieke van Dooren van Linnaeus Boekhandel: “Een van de mooiste boeken die ik dit jaar heb gelezen en daarmee mijn zomertip.”

Historisch Nieuwsblad: “prachtige roman.”

De Groene Amsterdammer: “Erik Menkveld, gelauwerd dichter, en nu ook romancier, bewijst in zijn debuutroman Het grote zwijgen allesbehalve een beginneling te zijn. Bij hem geen ontsporende zinnen, geen krukkige mooischrijverij of een beperkt idioom, maar een rijk taalgevoel en een fijn oor voor ritme. Dit is een bekwame literator met een bezonken poëtica.”

Carel Peeters in Tirade: “Afgezien van een prachtige kunstenaarsroman, waarin alle hoeken en gaten van het echte leven worden getoond, ook een cultuurfilosofische roman waarin de hedendaagse kunst vergelijkinsmateriaal kan vinden.”

Maarten Dessing in BOEK: “De dichter Erik Menkveld schreef een mooi ingehouden, historische roman […] Urenlang word je heerlijk ondergedompeld in de eerste jaren van de twintigste eeuw. De kruiers op het station, de gaslampen op hotelkamers, de noviteit van een geschoren oksel. Menkveld gebruikt alles om het Nederland van toen levensecht te schilderen.”

Rob Schouten in Trouw: “Een onmodieus boek over onmodieuze personages op een onmodieuze toon. Een roman van verstilling en extase.”

Louis Andriessen: “Met veel plezier en aandacht heb ik Het grote zwijgen gelezen. Het is voortreffelijk plechtig, en zeer goed ingeleefd in de stijl van die tijd.”

Prime time

Zoals de zapper flarden van willekeurige beelden en programma’s tot zich neemt, zo luistert Erik Menkveld in Prime time naar de aanstekelijke kakafonie van stemmen die hem toevallig toespreken. J.C. Bloem, Gerrit Kouwenaar, Actaeon, kinderen, beelden van Beiers graniet, een kunstenaarscollectief, een blad over betonbouw: Menkveld laat ze onbekommerd aan het woord. Ondertussen vraagt hij zich af wat het verhaal is van die gezamenlijke stemmen. Wat heeft het bijvoorbeeld te zeggen over het hoofd waarin het ontstaat? Bestaat er zoiets als een oprechte eigen stem? Hoe vind je die? Wat is eerlijkheid? Genietend bekijkt en verzamelt de dichter de taal, speelt, vindt woorden uit als jumbolog en wasvrouwvingerig, en is, net als in zijn eerdere bundels De karpersimulator en Schapen nu!, ongeremd nieuwsgierig.

‘Menkveld is een ambachtsman. Hij weet hoe je een zeepbel in taal kunt vangen en gewicht toeschrijven. (…) Menkveld durft, en met recht, want kijken kan hij. Verwonderd kijken, zelfs als het om alledaagse dingen gaat.’ – Arie van den Berg in NRC Handelsblad

Bestel Prime time nu

Essay’s

Hoe is het om een steen te zijn? Kan een drummer ontroeren? Geloven? Hoe doe je dat? Waarom lopen de tranen over je wangen bij sommige muziek ? Waar komt schoonheid vandaan? Hoe haal je het als profeet in je hoofd te beweren dat je namens God spreekt, met alle gevolgen van dien? Kunnen planten christelijk zijn, of depressief? Hoe bezorg je je kind een mooie eerste herinnering?

Het zijn slechts enkele van de vragen die dichter Erik Menkveld stelt aan uiteenlopende figuren als Boeddha, de saxofonist John Coltrane, Martinus Nijhoff, de profeet Ezechiël, Herman Teirlinck, de Amerikaanse poet laureate Louise Glück en F. Harmsen van Beek.
Menkvelds brieven aan hen zijn geïnspireerd door die van de grote Italiaanse dichter Petrarca die onder andere bewonderde klassieke auteurs als Cicero en Seneca brieven schreef, waarbij hij hen tot zijn ‘familie en vrienden’ rekende.
Zo schrijft ook Menkveld aan familie en vrienden. Op openhartige en persoonlijke toon legt hij degenen die hem geraakt, gevormd of beïnvloed hebben een aantal essentiële kwesties voor die hun werk in hem oproept. Dat levert uiteraard geen antwoorden op, maar wel met grote betrokkenheid geschreven beschouwingen in briefvorm, waarbij uiteindelijk telkens vanuit een verrassende invalshoek onderzocht wordt wat kunst, schoonheid en verbeelding zijn, en wat zij teweeg kunnen brengen.

 

Bestel Met de meeste hoogachting nu.

Erik Menkveld

 

Erik Menkveld (1959-2014) debuteerde in 1997 als dichter met De karpersimulator, een bundel die genomineerd werd voor de VSB Poëzieprijs en bekroond met de Van der Hoogtprijs en de C. Buddingh’-prijs. In 2001 verscheen zijn tweede bundel Schapen nu!, die genomineerd werd voor de Hughes C. Pernathprijs en de J.C. Bloemprijs. Zijn derde bundel Prime time kwam in januari 2005 uit. In het najaar van 2006 verscheen Met de meeste hoogachting, een bundel essays in briefvorm, geïnspireerd op de brieven die Petrarca aan zijn bewonderde klassieke voorgangers Cicero en Seneca schreef. In 2011 debuteerde Menkveld als romancier met Het grote zwijgen, een historische roman over de vriendschap tussen de componisten Alphons Diepenbrock en Matthijs Vermeulen, en het muziekleven in Amsterdam aan het begin van de twintigste eeuw. Hiervoor heeft hij de Academica Literatuurprijs 2012 gewonnen.
Van 1987 tot 1998 werkte Erik Menkveld als fondsvormend redacteur voor Uitgeverij De Bezige Bij. Van 1998 tot 2002 was hij programmamaker voor het Rotterdamse Poetry International Festival. Hij was redacteur van het literaire tijdschrift Tirade, werkte als redacteur voor Uitgeverij Cossee en was sinds 2009 poëzierecensent voor De Volkskrant.

Cees Nooteboom in de bres voor Het grote zwijgen

Cees Nooteboom schrijft in een ingezonden brief in NRC ontroerd te zijn geweest door de roman “en dat gebeurt me niet vaak bij boeken”. “Menkveld geeft het idioom van die bevlogen dagen goed weer. […] Het boek geeft een prachtig, bijna nostalgisch beeld van het Amsterdam van die dagen, waarin de polder nog praktisch grenst aan het muziekgebouw.”

Mieke van Dooren van Linnaeus Boekhandel over Het grote zwijgen: “Een van de mooiste boeken die ik dit jaar heb gelezen en daarmee mijn zomertip.”

Historisch Nieuwsblad: “prachtige roman.”

De Groene Amsterdammer: “Erik Menkveld, gelauwerd dichter, en nu ook romancier, bewijst in zijn debuutroman Het grote zwijgen allesbehalve een beginneling te zijn. Bij hem geen ontsporende zinnen, geen krukkige mooischrijverij of een beperkt idioom, maar een rijk taalgevoel en een fijn oor voor ritme. Dit is een bekwame literator met een bezonken poëtica.”

Erik Menkveld werd voor Lezentv geïnterviewd, zie hieronder.

 

 

Het grote zwijgen

Het grote zwijgen van Erik Menkveld is verschenen. Groots opgezet, spelend in de periode tussen 1900 en 1920 in de muziekwereld van Amsterdam, vertelt de ingetogen roman het verhaal van ontstaan, bloei en teloorgang van de vriendschap tussen de Nederlandse componisten Alphons Diepenbrock en Matthijs Vermeulen, een tragische vriendschap die wortelt in bewondering en verheven idealen en die strandt op de banale en meedogenloze realiteit van oorlog, overspel en verraad.
Erik Menkveld (1959) schreef gedichten en essay’s. Het grote zwijgen is zijn romandebuut.

Luister hier naar een gesprek tussen Erik Menkveld en Jeroen van Kan in het radioprogramma De Avonden.