Blecquenecques

Terug van weggeweest. Veel wind in Noord-Frankrijk, 5 à 6 op de schaal van Beaufort. Dat was zwaar fietsen, maar de stranden aan de Côte d’Opale waren weids en leeg. En wij altijd moe genoeg om lekker te slapen – in de tent, in trekkershutten, in hotelletjes of in wat een ‘mobilhome’ werd genoemd, in dit geval een aftandse caravan op een camping in Audinghen.

Norse blik.2Op dagen dat de weersomstandigheden ons tot immobilisme dwongen, kon ik me wijden aan mijn favoriete vakantielectuur: regionale bladen. Thuis zou ik die geen blik waardig keuren, maar op vakantie vormen ze een van mijn vaste geneugten. Het lezen van een zogeheten sufferdje, zoals La voix du Nord of Nord Littoral, past goed in de omkering van waarden waaruit vakantie voor mij bestaat; de vaak hilarische banaliteit van het lokale nieuws vormt een prettige, tijdelijke relativering van de zwaarwichtigheid, om niet te zeggen de dikdoenerigheid, van het literaire bedrijf.

In Echinghen vond het ‘Feest van de Vogelverschrikker’ plaats; in Calais is een jong poesje door de brandweer gered van een zes meter hoge tak; twee moeders in Outreau hebben de bronzen medaille van het Franse gezin gekregen; een wandeling voor bejaarden in Colembert werd afgesloten met een bedrijfsbezoek; in Alincthun trok de mosselen-friet-avond van de plaatselijke kegelvereniging een volle zaal – dat alles rijkelijk met foto’s geïllustreerd.

Voor wat doorgaans ‘nieuws’ heet hoef je dat soort bladen dus niet te kopen. Binnenlands nieuws (de socialisten zijn weer aan het bekvechten) en buitenlands nieuws (er zijn weer een paar Fransen ontvoerd in Somalië) worden in rap tempo afgehandeld. Daarentegen krijgen, afgezien van de Tour de France en de paardenraces, de faits divers alle ruimte. Vier parochieleden van een Haïtiaans kerkgenootschap verdrinken in de buurt van Trouville; een als loodgieter vermomde oplichter vergrijpt zich aan het spaargeld van ouden van dagen in Audresselles; in het gehucht Blecquenecques is het lichaam van een dode man aangetroffen, ‘in ontbinding op de canapé’. Zijn moeder lag bewusteloos aan zijn zijde. Volgens een buurvrouw ging het om ‘sociale gevallen’.

Sowieso valt het contrast op, in oude stadjes als Saint-Omer of Béthune, tussen de statige historische centra en de troosteloze arbeiderswijken waardoor ze worden omringd, algemener gezegd: tussen voormalige rijkdom en hedendaagse armoede. Dat Noord-Frankrijk een van de armste gebieden van Frankrijk vormt, verklaart wellicht ook voor een deel het electorale succes van het Front National in de regio – en het ongenoegen van regionalisten als deze, die de eeuwenlange overheersing van het centralistische Frankrijk bestrijden en de band met Vlaanderen willen aanhalen.

Het is iets wat ik nauwelijks besefte vóór deze reis: ooit behoorden de Franse Nederlanden, oftewel de huidige regio Nord-Pas de Calais plus een deel van Picardië, tot de Zeventien Provinciën, voordat de Unie van Atrecht en later de Unie van Utrecht de scheiding van de zuidelijke en noordelijke Nederlanden bezegelden.

Van de ‘Belgische’ sfeer in de streek getuigen nu, behalve die stadskernen, vooral de fraaie toponiemen. Een aardig gezelschapsspelletje voor fietsers: raad de Germaanse plaatsnaam achter de Romaanse. Caudescure: Koudeschuur. Audruicq: Ouderwijk. Esquelbecq: Ekelsbeek. Wissant: Witzand. Sangatte: Zandgat. Het oude Atrecht is door de Fransen ooit herdoopt tot Arras, misschien hadden ze Utrecht in één moeite door Urras moeten noemen. Maar plaatsnamen hoeven in principe niet te worden vertaald, dus die opmerking is voor vertalers irrelevant. Gelukkig maar. In het moerasgebied nabij Arras, in het dorpje Agnez-lès-Duisans, stuitten we op de prachtige ‘Rue Au-delà de l’eau’ – nee, met het vertalen van zo’n straatnaam valt geen vertaalwinst te boeken.

Rokus Hofstede

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *