Zouden ze nog bestaan? vroeg ik me ineens af. Bedrijfjes die aanbieden per onderwerp dag- en weekbladen te doorzoeken, en de gevonden stukken toe te sturen. Dan ontving je een keurig uitgeknipt artikeltje, meestal geplakt op een stuk karton, met op een aangehechte strook de bronvermelding. Er zal tegenwoordig vast een digitaal equivalent van zijn.* Tot een paar jaar geleden werd er goed gebruik van gemaakt. Ik heb gewerkt op plaatsen waar nog hele afdelingen archiefkasten stonden, gevuld met dit soort knipsels. (Denk aan LesterCorp uit Being John Malkovich.) Toen konden die gegevens allemaal al lang opgeslagen worden in de cloud, maar als je daarover begon deden ze net alsof je iets vunzigs zei.
Ik houd er mijn eigen knipseldienst op na. Dat wil zeggen, mijn oma houdt er een privéknipseldienst op na, en ik maak daar dankbaar gebruik van. Mijn oma kan ik niet genoeg prijzen, om ontelbare redenen, waarvan dit er een is.
In tegenstelling tot mij heeft mijn oma daadwerkelijk de tijd om de krant bij te houden. Ze leest ‘m, in haar geval de Leeuwarder Courant, dan ook van begin tot eind. Bij alles wat ze interessant acht voor mij, of voor mijn zus, ouders, oom, tante, nichten etc. maakt ze een notitie. Die artikelen scheurt ze uit en ordent ze om te verdelen. Zodra ik weer eens bij mijn ouders ben tref ik dan op de piano, keurig in een mapje, een stapel knipsels aan met mijn naam erop. Soms is ze er niet helemaal zeker van of iets echt interssant voor me is. Dan staat er ‘Marko?’ boven (soms ook geheime boodschappen). Het is haar overigens om het even: ‘Ik zeg altijd maar, als je het niets vindt, kan je het altijd nog wegdoen. Dat maakt mij niets uit.’
De reden waarom mijn oma dit doet kan ik niet met zekerheid noemen. Ik vermoed dat ze iets voor anderen wil betekenen, zoals ze altijd iets voor de mensen om zich heeft betekend. Een poot uitsteken voor een ander, ook al is het maar een klein gebaar.
In de laatste lichting zat een groot artikel over de zeventigjarige PvdA, waarin een paar leden van het eerste uur (!) aan het woord komen. Zij vertellen allemaal over het belang om je te informeren, via Het Vrije Volk, de Arbeiderspers of anderzins, zolang je maar op de hoogte bent van de wereld om je heen. Dat is de weg voorwaarts, richting verheffing, zoals mijn rode oma het ook voorstaat.
Haar knipselmap is tenslotte ook een manier voor mij om het nieuws uit Friesland te volgen. Hoewel ik er niet meer woon vormen de artikeltjes uit de Leeuwarder Courant een goede aanvulling op de NRC, die ik thuis in de bus krijg (en ook niet altijd kan lezen). Ik heb weleens overwogen om de krantenjongen van mijn oma te betalen voor een cladenstien NRC-abonnement op haar adres, maar dat betekent dat ik waarschijnlijk zelf de krant zou opzeggen. En dat is in tegenspraak met zekere idealen.
* Automatische alerts van bijvoorbeeld Google of Blendle zijn in mijn ogen echt iets anders.
Marko van der Wal (1989) is opgeleid als classicus, redacteur van Tirade en werkt bij Uitgeverij Van Oorschot. Sinds drie jaar blogt hij bijna wekelijks voor tirade.nu.
