Oom Boonmee, zijn schoonzuster Jen en haar zoon Tong zitten aan tafel op een veranda, ergens in de Thaise jungle. Oom Boonmee is stervende. De wereld is stikdonker en muisstil, op het geruis van bladeren en het zachte orkest van krekels na, af en toe glijden de koplampen van een auto voorbij. De sfeer is gemoedelijk, het gesprek kent meer stiltes dan woorden en is vreemd vertrouwd en uiterst literair tegelijk, ook in de twee Dinnerscènes die de film niet hebben gehaald maar wel te zien zijn op dvd.
Dan schuift plotseling de overleden vrouw van oom Boonmee aan. Heel even maar is er de schrik – een licht terugdeinzen is het. Er wordt niet gegild, niemand rent in opperste paniek weg. Het is het vluchtige moment net voor gewenning, zoals je lichaam even in elkaar krimpt als je je voor het eerst in een zwembad laat zakken.
De overleden vrouw is geen spat ouder dan toen ze stierf, zegt haar zus Jen. Het gesprek komt weer op gang, de overledene krijgt drank aangeboden. ‘Dat hebben ze vast niet, daar waar je nu bent.’ Dronken terug naar gene zijde, een mooie mix van surrealisme en alledaagsheid.
Als even later ook oom Boonmee’s overleden zoon Boonsong aan tafel komt zitten – hij heeft rode lichtgevende ogen, maar dat komt misschien omdat hij nu een zeer harige aap is, zo een uit ‘2001: A Space Oddyssey’ –, is het gezelschap compleet.
Een verdovende avond, een kalme gekte. Nu kan oom Boonmee zich gereedmaken voor het einde.
Het vreemde is hier nergens vreemd is, het vreemde is alleen ‘even wennen’.
Wat een schitterende, grappige, hallucinerende, ongrijpbare, volslagen krankzinnige film is dit, ‘Uncle Boonmee Who Can Recall His Past Lives’ van regisseur Apichatpong Weerasethakul, en wat heeft de werkelijkheid toch een schier oneindige reeks uitzichten – het hangt er maar helemaal vanaf waar je vandaan komt. Zoals het vreemd zou zijn om premier Mark Rutte bij de gemeenteraadsverkiezingen te horen roepen dat zijn aanhangers vooral VVD moeten stemmen, ‘anders krijgen jullie nog last met jullie voorvaderen!’ Terwijl de Zuid-Afrikaanse president Jacob Zuma toch iets dergelijks verkondigde voorafgaand aan de gemeenteraadsverkiezingen van afgelopen mei: “The ancestors will turn their backs against you and you will be bad luck forever if you leave the ANC unhappy,” [Zuma] said in Phola, outside Lichtenburg.” Natuurlijk kwam deze uitspraak in de pers, maar eerder omdat zo’n dreigement nadelig zou kunnen uitpakken voor de oppositiepartijen, dan dat het op zich een vreemde opmerking was. Er zijn immers genoeg Afrikanen die geloven in en belang hechten aan hun voorvaderen, hen om advies vragen en hen eren, generatie op generatie.
Zoals Mustafa Stitou dichtte: ‘het verborgene is het verborgene niet vader/ het is de schittering over dieren mensen dingen’.

 

 

 

 

 

 

 

Uncle Boonmee Who Can Recall His Past Lives – Deleted Scenes

Sc. 11 Dinner Night 1  

-My death?
-Please!
-Jen… I sense it myself.
-Please uncle, don’t talk about this. I will help adjust your diet. There are special herbs in these dishes.
-Tong, you know… I’ve been practising yoga for several years. Since the health centre held yoga classes. The breathing technique I acquired from my master lets me know when something is wrong. Last night, while I was asleep in the hospital, I felt a rat running across my body, from my stomach to my head. I woke up with a start and realized that there was no rat in the room. I calmed myself down. When I entered a trance, I found the rat. There was this little black rodent in the deepest corner of my mind. Then I knew what it was. Death, I told myself. Right, Boonsong?
-I dreamt of a rat before. You’re reading too much into it.
-Jen… I remembered my master’s words, that before death arrives I would know it was coming, 48 hours ahead of time through my yoga breathing. I lay in the hospital thinking about ways to prevent it. Then I thought about my family and realized I had none except you.