Er bestaat nog geen artikel met de naam “Slanke lijn”

zegt Wikipedia. Noch een goed boek. Mij verbaast dat, want onder de bestsellers van de laatste decennia wereldwijd hebben vele afslankboeken gestaan. Even uit mijn hoofd dan dus maar het volgende. De slanke lijn dunkt mij een verschijnsel dat het sterkst in opkomst was vanaf de tweede  grote feministische golf van na de tweede wereldoorlog (Friedan vanuit Amerika, De Beauvoir vanuit Frankrijk.)  Is dat onlogisch? Nee, want het gaat dan om de periode meer dan om de inhoud van deze emancipatiebewegingen. Of niet? Wie willen ons nu eigenlijk slank hebben, en waarom?

Opkomst van film en televisie moet hebben bijgedragen aan de behoefte  aan een schoonheidsideaal te voldoen; er was meer aanwezigheid van mooie mensen, de pijnlijke waarheid sinds die tijd was dat bijna iedereen mooier was dan wij. Maar emancipatiebewegingen hebben evengoed bijgedragen aan een verstrekt zelfbeeld, en baas in eigen buik ging niet over taillelijn. En feministen van alle tijden zijn doorgaans slank (steekproef). Is daar meer dan een correlatie? Verbeterde voedingsindustrie, goedkopere voeding heeft vanaf pakweg de jaren ’20 van de vorige eeuw het risico op overgewicht manifest gemaakt. Ik denk dan ook dat de eerste afslankboeken van rond die tijd zijn.  Voor mannen en vrouwen. Een afslankboek is een kortstondig succesvol zelfhulpboek dat een droom verkoopt, iets als een managementboek avant la lettre dus.  

The Weight Watchers werden midden in de jaren 60 opgericht door een dame met overgewicht die erg van vlees hield. ‘Weight Watchers does not simply give you a method of losing weight. What it is, is a new way of life.’ Hoop, te koop. De bestseller van nu is vreemd genoeg nog steeds vaak een afslankboek. Niet vreemd, omdat wij dikker worden, maar wel vreemd omdat de kennis over hoe je daarvan afkomt niet met ons mee groeit, en daar zit precies de ruimte voor herhaalformules als het afslankboek: een oude wijsheid in een nieuw jasje. Sonja Bakker en Dr. Frank zijn al bijna vergeten de nieuwe bestseller staat over drie maanden in de top 60. Maar wat denken we van Montignac, sapkuren, en totaal vergeten zijn de Margrietmethodes in de jaren zestig en zeventig waarin ik voor het eerst het woord ‘slanke lijn’ las. En de magische formule: ‘rank middel’?

Wie helpt mij aan of schrijft voor mij het ‘grote afvalgeschiedenisboek’, de cultuurgeschiedenis van de slanke lijn en de eindeloze wanhopige pogingen die te bereiken. Titels zijn makkelijk: De afvalrace, Het dikke boek over dun zijn, Een magere eeuw, 100 jaar een onsje meer, De twintigste eeuw op de weegschaal, een prachtige geschiedenis van contemporaine vergeefsheid. Een eeuw lang misverstanden, frustratie en opgeklopte hoop om bijna niets.  Waarin het feit dat Heinz in 1978 the Weight Watchers overnam, en zo zelf ging verdienen aan het kwaad dat het aanstichtte nog slechts een voetnoot is.

Het fraaie gedicht Fat Poem door Texaans Slamkampioen Victoria, ‘I’m as big as a house with a two car garage…

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Foto van Menno Hartman
Menno Hartman

Menno Hartman (1971) is uitgever bij Van Oorschot.