Een overwoekerd landhuis, een tuin die nog het meest lijkt op de jungle van Sumatra, tientallen schurftige katten en twee kiftende dames. Meer is niet nodig om een documentaire op poten te zetten. Grey Gardens (1975) laat hen zien: Edith en Edie Bouvier Beale, moeder en dochter in hun zwaar verwaarloosde buitenhuis van 28 kamers in het luxueuze East Hampton. En dat terwijl moeder vroeger een glamoureuze zangeres was, en dochter een socialite. ‘It’s very difficult to keep the line between the past and the present,’ zegt Edie aan het begin van de documentaire, zonder enige ironie.
Het zijn niet zomaar moeder en dochter in deze film, Edith was de tante en Edie de volle nicht van Jacqueline Kennedy (geb. Bouvier). Hoe konden ze dan zo afglijden, van puissant rijk tot twee rare vrouwen met alleen een enorm huis als bezit? Dat is een ingewikkeld verhaal waar geen duidelijke versie van bestaat. Het enige wat vaststaat is dat het huwelijk van Edith al snel op de klippen is gelopen, waarna het allemaal bergafwaarts is gegaan. De toestand waarin ze leefden was zelfs zo slecht – geen water, zwaar vervuild – dat de Kennedy’s begin jaren zeventig te hulp schoten om orde op zaken te stellen. De documentaire laat zien dat het niet heeft mogen baten.
Hoe het zo gekomen is doet er eigenlijk niet toe. In Grey Gardens, ook de naam van het landgoed, komen zonder filter de dagelijkse beslommeringen van moeder en dochter in beeld. Genadeloos laat de documentaire zien hoe zij ruziën over het verleden, want dat blijft hun een doorn in het oog. Wie heeft er gelijk? Edie, die haar moeder de schuld geeft van de hele situatie? Of Edith, die de omstandigheden en familie verantwoordelijk houdt? Het levert een stuitend dagelijks ritueel op van herinneringen ophalen, bekvechten, maar tegelijkertijd ook van zingen en verzoenen. Niemand heeft gelijk als het om het verleden gaat. Ze zitten nu eenmaal met elkaar opgescheept en kunnen niet met én niet zonder elkaar.
Een van de tragedies in de film is de positie van Edie, de dochter, die naar de pijpen van haar moeder danst en geen kant op kan. Terwijl haar moeder in bed ligt als een ouwe taart gehoorzaamt zij haar bevelen. Edith kan geen moment alleen gelaten worden, want dan begint ze alweer om haar dochter te kermen. Edie komt in de documentaire één keer van het landgoed af, wanneer ze heel kort, nog geen honderd meter verder, op het strand ligt. Ze herhaalt een paar keer dat ze weg zal gaan, dat ze nooit heeft kunnen trouwen omdat ze altijd voor haar moeder moest zorgen, en geeft haar moeder kortom de schuld van alles. Maar ze vertrekt niet.
Wat is er van hen geworden? Is er een leven na Grey Gardens? Edith sterft in 1977, waarna Edie in het huis blijft wonen. Zij staat een tijdje op de planken als cabaretière in New York, maar is volstrekt niet succesvol. Eind jaren zeventig verkoopt ze Grey Gardens, tegen de opdracht van haar moeder in. Ze woonde her en der, onder meer in New York, maar eindigt in Florida, waar ze leefde als kluizenaar, schrijvend aan gedichten en corresponderend met vrienden en fans tot haar dood in 2002. Haar dode lichaam werd pas na vijf dagen ontdekt.
