Wat is een geheim waard? De Engels krant the Guardian doet het een stuk beter na de publicatie van delen van de informatie die klokkenluider Edward Swowden aan zijn vorige werkgever de NSA onttrok. Dat was een actie waar weinig bij hoeft om er een geweldig James Bond film van te maken: documentairemaker Laura Poitras en blog-journalist/jurist Glenn Greenwald reisden af naar Hong Kong om te zien wat Snowden allemaal te bieden had.
In een etage boven de hoofdredactionele afdeling van het dagblad the Guardian in London wordt een verzameling laptops met man en macht bewaakt. De hoofdredacteur van the Guardian Alan Rusbridger bepaalt daar samen met de in Rio de Janeiro woonachtige Greenwald welke porties gevoelige informatie er op welk moment vrij komen. Zij zijn God in de wereld van informatie, ze onthullen naar believen. Dat doen ze met een goed doel: want onze privacy staat op het spel. NSA graast immer ongeoorloofd informatie af die wij privé veronderstelden.
Het weekblad The New Yorker volgt al maanden met regelmaat deze gang van zaken, en eerlijk is eerlijk: ik volg het met rode oren, want dit zijn de vier musketiers van het vrije woord. (deze week: Freedom of information, A Britisch newspaper wants to take its aggressive investigations global, but money is running out, door Ken Auletta)
‘Dit is gaaf, ik vind alles wat met hacken te maken heeft zo onwijs gaaf’ deze zin is opgetekend deze week op een feestje van twaalfjarigen die naar een film keken. Instemming alom. Hacken is onwijs gaaf. Dat is ook zo: de opperhacker van the Guardian ontsluit de Broncode van de Waarheid, graalridders zijn het, deze hackers.
En… het is echt allemaal heel spannend: neem nou de truc om precies gelijktijdig te publiceren in the Guardian, en in The New York Times en ProPublica , met als juridische grondslag dat persvrijheid in the First Amendement is opgenomen. Maar deze musketiers hebben in Greenwald een medestander die volledig buiten het bereik van zowel de Engelse als Britse regering is, hoe pesterig deze laatste Greenwalds vriend David Miranda ook een aantal uren vasthield op vliegveld Heathrow.
Wat me bezighoudt is of een regering een geheim mag hebben, en of een eenling mag en kan beslissen wanneer dat geheim vrijkomt. Ik kan mij niet aan het beeld onttrekken van journalisten die met een hoog testosteronniveau, ook denken aan hoe goed dit allemaal voor hun eigen carrière is, want zo kunnen journalisten ook zijn. Opvallend is hierbij dat de enige vrouw in het gezelschap haar heldenrol helemaal niet opeist.
Wil ik wel dat alles wat een regering geheim wenst te houden door testosteronjournalisten – hoe moedig ook – aan de openbaarheid vrijgegeven wordt. Heeft een overheid recht op privacy? Baltasar Gracian: ‘Hij die een ander zijn geheim vertelt, maakt zich tot zijn slaaf’.
Benjamin Franklin: Three can keep a secret, if two of them are dead.’
