Koken is klussen

Vergiet

Koken is klussen, pompidompidom… zo begon ik een aforisme over kokkerellen. Het schort nog aan de afwerking, want ik kwam er zo gauw niet uit. ‘… je moet de spijker op z’n kop slaan,’ suggereerde Menno H. voor de vuist weg.

In de grote Stoett, repertorium van spreekwoorden en gezegd, staan minder lemma’s over koken dan ik had gedacht. Ik vond bijvoorbeeld wel ‘Veel koks bederven/verzouten de brij’, maar niets op het trefwoord keuken of koken. Althans niet over het koken zelf. Des te meer over universele wijsheden over honger en eten natuurlijk, dat verwondert niet.

Dat koken klussen is, staat voor mij als een paal boven water. Een goed uitgangspunt voor een spreekwoord, of voor algemeen gebezigde termen zoals timmermansoog en schietlood. In de keuken is het toch ook niet anders dan hakken, zagen, breken en mixen. Je kunt straten met deeg, en voegen met chocolade. Heb je je ooit afgevraagd waarom mannen barbecuen zo leuk vinden?

In het tv-programma De wilde keuken van Wouter Klootwijk gebeurde niets anders dan het grove werk. Ik herinner met de aflevering over de wok als gereedschap. Hij schaft daarin een wok zo groot als een ufo aan en maakt dan een bijpassende brander, waarmee je bij wijze van spreken je dak op nieuw zou kunnen teren. Zijn keuken – een soort aanbouwsel – ziet ook al eruit als een werkplaats. Het meeste keukengerei dat hij hanteert was in een vorig leven volgens mij (tuin)gereedschap. Voor de aflevering waarin hij een zelfgevoed varken in eigen darm laat verdwijnen bouwde Klootwijk een soort steiger uit het venster, waarop vervolgens de worst werd uitgelegd.

Mijn vader vond opmerkelijk genoeg een nieuw genoegen in de keuken. Een deel van zijn plezier is om recepten te benaderen alsof het handleidingen van de bouwmarkt of meubelgigant zijn. Moeren passen bij bouten (tadam-tadam-tatadam), of niet – zo simpel is het. Zo kent vijf minuten stomen ook geen tussenweg. Als daarbij de creatieve Schwung van zijn geklus zich binnenkort manifesteert dan voorspel ik de meest heerlijke gerecht. ‘Zalig,’ zou hij zelf zeggen.

Met al dat praktisch vernuft moet er toch een tegeltjeswijsheid over koken te verzinnen zijn. Over klussen schoot mij dit te binnen (uit een tekenfilmserie): ‘Geef hem een houtje, een steen of een touwtje, een schroef, een schaar of een speld, hij doet er wat mee, hij krijgt een idee, en iedereen staat versteld…’ Of iets van de orde: ‘aandraaien tot een kwartslag voor het breken.’ Wat moet je met pluggen als je luciferhoutjes hebt! Geef me een chinoise en ik hak de courgette brunoise? Koken is klussen… pompidompidom…Desnoods iets met een nagelvijl.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Marko van der Wal

Marko van der Wal (1989) is opgeleid als classicus, redacteur van Tirade en werkt bij Uitgeverij Van Oorschot. Sinds enkele jaren blogt hij (onregelmatig) voor tirade.nu.