Mijn geheugen bestaat niet

Verleden week schreef ik op dit blog:

Een aantal jaar geleden was ik met een vriend aan het sneupen bij een kraam op een boekenmarkt. Hij trok een onbeduidend gelegenheidsboekje van A.F.Th. van der Heijden tevoorschijn. ‘Marko, moet je zien, en dat maar voor drie euro!’ Hij gaf het aan mij en ik bladerde belangstellend het boekje door. Er viel een gevouwen papier uit. ‘Kijk eens aan, een brief,’ zei ik en kreeg onmiddellijk spijt. Ik wist zeker dat ik nooit zou weten wie de geadresseerde was, laat staan wat de inhoud van deze brief. ‘En het is zijn handschrift!’ bulderde hij bij het zien van het vel. Naast mij dook op dat moment de boekhandelaar op, die me de brief uit handen nam en zei: ‘Zo, dat is dan vijfentachtig euro.

Iemand wees me erop dat ik hier eerder over heb geschreven, terwijl ik me dat zelf niet meer kon herinneren. Twee jaar terug haalde ik die anekdote namelijk al eens op – bleek na wat gezoek – alleen was het verloop tot mijn schrikt anders.  Zoek de verschillen:

Op een boekenmarkt vond ik eens een boekje van de genoemde Van der Heijden, dat ik niet kende. Toen ik het doorbladerde – het koste maar een paar euro – viel er een papier uit. Ik herkende het handschrift, het was een brief van de schrijver zelf. ‘Kijk, een brief! Het is zijn handschrift!’ riep ik naar een vriend die met mij mee was. Voor ik het wist kwam de boekhandelaar op mij af en nam het boekje meteen van mij over. ‘Dat is dan tachtig euro,’ zei hij zonder een krimp te geven. Ik wist dat ik een fout had gemaakt, maar bedacht dat het altijd nog goedkoper was zelf een brief naar zijn Amsterdamse adres te sturen en te hopen op antwoord. Dat heb ik nooit gedaan.

Ik leek wel rijp voor de Max Geheugentrainer als niet het is des bloggers was om zo’n gebeurtenisje naar eigen inzicht vorm te geven. Daarbij ben ik dus geneigd zowel de details als de grote lijnen te verdraaien. Ik weet blijkbaar niet wie wat heeft gezegd, of wat dat boekje proecies had moeten kosten na de vondst van die brief. Het is net alsof ik met mezelf dat oude basisschoolspelletje speel waarbij aan het ene eind van de kring iets word ingefluisterd en na het doorgeven aan de andere kant iets anders uitkomt. Ik recycle mijn eigen anekdote, en dan treden fouten op.

In zekere zin recycle ik ook mijn eigen herinnering, of geheugen. Tenzij ik onbewust uitga van de tekst zoals ik die eerder heb opgetikt, dan zou ik mezelf moeten vergelijken met een middeleeuwse monnik die een manuscript kopieert. Het geheugen ligt in dat geval buiten mij, als een externe hardeschijf, een ‘geleend’ geheugen dat helemaal uit externiteiten (is dat een woord?) bestaat. Sommige van mijn herinneringen kloppen daardoor helemaal niet: popconcerten die nooit bezocht (tenzij prenataal) bijvoorbeeld, en verrefamiliegeschiedenissen. Als ik dat niet van mezelf heb, van wie dan wel?

 

Marko van der Wal (1989) is opgeleid als classicus, redacteur van Tirade en werkt bij Uitgeverij Van Oorschot. Sinds drie jaar blogt hij voor tirade.nu.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Marko van der Wal

Marko van der Wal (1989) is opgeleid als classicus, redacteur van Tirade en werkt bij Uitgeverij Van Oorschot. Sinds enkele jaren blogt hij (onregelmatig) voor tirade.nu.