Vorig jaar rond deze tijd overnachtten we in een gîte boven Parijs. We waren op weg naar huis na een week in Normandië, en stopten bij een bejaarde dame die voor ons kookte en ons daarna liet zien waar we konden slapen.

De bedden voor de kinderen waren op een zolderkamer, direct daaronder sliepen B en ik. Zoals in veel oude Franse huizen was elk horizontaal vlak bezet met droogbloemen, prullerig porselein en poppen. We waren moe van de reis en de lichten gingen snel uit.

Midden in de nacht schrokken B en ik wakker van een ijzingwekkende schreeuw. Het soort van alarmkreet waardoor een vader al in zijn blote kont de trap op is voordat hij zich herinnert waar hij zich bevindt.

Naad zat rechtop in zijn bedje met schotels van ogen, zijn bleke smoeltje glimmend van het zweet.

‘Dat ding,’ gilde hij. ‘Papa haal dat ding weg.’

Het ding was een witporseleinen meisjespop met koolzwart haar, bruinglazen ogen en wimpers als spinnenpoten. Misschien kwam het door de angstschreeuw van Nadim, de panische blik zijn ogen, maar ik schrok ook van haar, moest me ergens overheen zetten om haar aan te kunnen raken.

Nog urenlang kon mijn jongen de slaap niet vatten. Ik had medelijden met hem, maar was vooral doodmoe, niet zo geduldig als ik had willen zijn. De volgende ochtend, op weg naar Amsterdam, maakten we er alweer grappen over.

De afgelopen nachten was Naadje regelmatig bang om te gaan slapen. Ik was als kind vaak bang in de nacht, en hoewel me dat hierin begripvol had moeten maken, voelde ik vooral wrevel omdat dat gemier wel tot een uur of tien kon duren.

Er moest een lampje aan, een lampje bij, de lampjes moesten op bepaalde plekken staan en de deur moest een exact aantal graden open.

‘Naadje,’ zei ik. ‘Hou op.’

‘Maar papa, anders kan ik gewoon niet slapen. En als je die dingen doet dan kan ik het wél.’

Ik zuchtte, nam me voor hem zijn rituelen te laten, maar het was sterker dan ikzelf: ‘Daar houdt het niet mee op.’

‘Hoezo niet? Je kan het toch gewoon doen?’

‘Je zult steeds meer eisen hebben voordat je kunt slapen. Steeds meer lampen tegen het donker willen. Het stopt daar niet mee.’

Ik pakte een extra lamp en zette zijn deur een precies aantal graden open. Hoewel zijn hoofd weer op het kussen lag, dwaalde Nadims blik als een vuurtorenlicht door de kamer.

‘Ik was ook bang in het donker,’ zei ik. ‘De enige oplossing is om je ogen dicht te doen en de monsters maar te laten komen. Ze houden nooit op omdat ze bij je horen; er zijn geen echte monsters, je hebt ze gemaakt zodat de angst een gezicht heeft.’

‘Waarom ben ik dán bang?’

‘Omdat je opgroeit. Er gebeurt te veel waarover je te veel te denken hebt en je koppie moet daar erg aan wennen.’

Het leek hem voor geen meter gerust te stellen. Ik dacht na over een andere manier om het allemaal uit te leggen, maar die diende zich niet aan.

‘Goed,’ zei ik uiteindelijk. ‘Weet je hoe Otis de Hond altijd al begint te blaffen als ik nog helemaal aan het begin van de straat ben met de fiets?

Hij knikte. Onder zijn bed lag Otis, de muffe lucht van oude hond verspreidend.

‘Je weet toch hoe hij door het dak gaat als er bezoek de trap op komt?’

‘Hm-hm.’

‘Wat denk je dat hij doet als hier een monster achter de deur staat?’

Nadim schudde zijn hoofd, een beweging die vertraagde en daarna overging in knikken. Hoewel het hem nog lukte zijn ogen open te houden, draaiden zijn pupillen weg. Ik aaide hem over zijn wang en veegde het haar van zijn voorhoofd. Onder het bed, vlakbij mijn blote voeten, kreunde Otis in zijn slaap. Hij kreunde omdat ik hem oud brood met kippenjus gevoerd had. Van kippenjus wordt hij ook winderig.

‘Otis de superheld,’ fluisterde ik, en vroeg me terwijl ik naar de woonkamer sloop af of ik dit nou goed of slecht had aangepakt.