Porno en peepshow – een geschiedenis

Uiteindelijk las ik op dat prachtige eiland nog een paar dingen. Onder meer een long read van Gay Talese over Frank Sinatra, een aan te bevelen kunststuk omdat het de omcirkelende capaciteit van Talese toont: echt in gesprek met Sinatra komt hij niet, maar door wie hij om hem heen spreekt, weet hij een geweldig precies en ergens ontluisterend beeld van de man te schetsen. My way or the highway. Dus bestelde ik een paar boeken die meteen thuis op me lagen te wachten. En lezend in Thy Neighbours Wife stort ik van de ene verbazing in de andere. Las ik ooit zoiets?

Het boek is een geschiedenis van de ontwikkeling van gecommercialiseerde seksualiteit in Amerika naast de ontwikkeling van de seksuele moraal in dat land. Maar hoe doet hij zoiets? Het boek begint met een jongen in de late jaren veertig, begin vijftig die met een seksblaadje naar huis loopt waarna we zijn hele woonsituatie en achtergrond opgedist krijgen voordat hij later op de avond uiteindelijk in de gelegenheid is alleen met zijn blaadje te zijn. Specifiek een plaatje heeft zijn opgewonden aandacht. In het volgende hoofdstuk gaat het over wie er op dat plaatje staat, Diane Webber, en wat haar achtergrond en verhaal is, tot aan het moment dat ze ene Hugh Hefner tegenkomt. Het hoofdstuk over deze Playboy-oprichter toont hem eveneens in extenso in zijn tijd en vanuit zijn ontwikkeling, je krijgt heel veel fascinerende geschiedenis mee! Zo belanden we bij Samuel Roth, een joodse immigrant vanuit een ruraal Oostenrijks dorpje die een groot clandestien drukker, antiquair en pornograaf zou worden en zijn leven lang in gevecht zou blijven met de Amerikaanse censuur, ook hij speelt daarmee een cruciale rol. John Williamson, een begaafd mechanicus die opgroeit in de moerassen van Alabama in het zuiden van de VS en jarenlang op Stille Zuidzee-eilanden verblijft wordt een ‘mechanicus van de sensualiteit’ in een langzaamaan uitgroeiende vrije seks-commune in California: Wife-swappers.

Screw, Playboy, massage parlours, Talese werkte acht jaar aan zijn brede geschiedenis, sprak honderden mensen, sommigen van hen meer dan 50 maal en bouwt een beeld op dat tevens een echte, intens geresearchte geschiedenis van Amerika is, ik heb uit geen eerder boek zoveel over dat land en zijn geschiedenis geleerd. Knap is dat hij alle personen bewogen heeft hun echte naam te mogen gebruiken. Het toont zijn wil verifieerbaar te zijn, maar ook zijn capaciteit de mensen in hun portretten volstrekt in hun waarde te laten. Wat een knap boek!

Nu heb ik nog drie boeken van hem liggen. Hopen dat ze niet alle drie net zo goed zijn, want ik voel een obsessie ontstaan.

Foto van Menno Hartman
Menno Hartman

Menno Hartman (1971) is uitgever bij Van Oorschot.