Okay, even zeuren. Ik mis omarmingen, uit eten. Ik mis cafés, buurtborrels. Ik mis boekpresentaties, dansvoorstellingen. Ik mis bioscoopbezoek en het concertgebouw. Ik mis roeien en tennissen. Ik mis feesten en diners. Ik mis wedstrijden en reizen. Ik mis… En natuurlijk gaat dit om kunst, sport en consumptie als ergens nog wel te compenseren aspecten, maar het gaat -bedacht ik – voor een goed deel over andere mensen, vreemden, praten met vreemden. Ik doe dat veel liever dan ik dacht. Een woord, een woord! Maar het is stil…
Talking to Strangers van Malcolm Gladwell is een raar boek. De eerdere boeken van deze Brits-Canadese journalist houden het midden tussen intelligentere managmentboeken, al doe ik hem daar licht onrecht mee, en introducties in sociaal psychologisch onderzoek. Een standaard Gladwell-boek wordt na de eerste helft minder interessant omdat hij dan zijn punt wel gemaakt heeft. Maar dit boek is veel boeiender, het is namelijk heel lang niet duidelijk welke kant Gladwell precies op wil. Een een bizarre waaier van voorbeelden, Hitler en Chamberlain, Amanda Knox, de Amerikaanse uitwisselingsstudent die in Italië jaren in de bak zat voor een moord die ze niet beging, de Cubaanse geheime dienst, een mol in de Amerikaanse geheime dienst, Sandra Bland die voor schijnbaar niets werd aangehouden in Texas en drie dagen later zelfmoord pleegde in de cel, een populaire gymleraar die decennia kinderen misbruikte, maar niemand wilde en slecht woord over hem horen, toont Gladwell aan hoe slecht we de intentie van een ander kunnen ontwaren.
Gladwell maakt nogal grote bewegingen, hij onderzoekt gasaansluitingen in Engeland in de jaren ’60 om de suïcide van Sylvia Plath te kunnen begrijpen, haalt onderzoeken naar gelaatsinterpretatie onder de inwoners van de Trobriand Islands aan, kijkt heel goed naar een aflevering Friends en verklaart waarom een politieonderzoek over aanhoudingsstrategie in Kansas in de jaren ’80 uiteindelijk leiden tot de dood van een dame in Texas 30 jaar later.
Gladwells boek is hiermee een heel fraaie mix tussen psychologie, sociologisch en antropologisch onderzoek, maar vooral een uiting van onstilbare honger naar kennis over hoe dingen die hem verbazen werken. Aan te raden dus…
En hoewel je vreemden volgens zijn uitkomst dus verkeerd interpreteert omdat je abusievelijk steeds ervan uitgaat dat ze de waarheid spreken, dat je per ongeluk denkt dat ze transparant zijn wat ze niet zijn, en dat je de context waarin je ze spreekt te weinig betrekt bij het gesprek, verlang ik intens naar praten met vreemden…
En films, diners etc. etc.
Maar we houden gewoon nog een paar jaar vol. Tegen die tijd heb ik minstens de helft van het verzameld werk van Nijhoff uit mijn hoofd geleerd. Je moet wat….
‘Elk woord vernieuwt de stilte die het breekt.’
