Deze week verschijnt Tirade 457, de Writers Unlimited Special 2015. Hieronder, bij wijze van nadere aankondiging, het redactioneel van onze gastredacteur Judith Uyterlinde. Writers Unlimited duurt van 15 tot en met 18 januari 2015. In 2014 verscheen de eerste Tirade Writers Unlimited Special, Tirade 452.
Twintig winters wereldliteratuur
Een jaar geleden zag de eerste Tirade-Writers Unlimited Winternachten Festivalspecial het licht. Dat beviel zo goed dat we het dit jaar nog een keer doen. De vrucht hiervan hebt u nu in handen: een gevarieerd nummer met bijdragen van schrijvers, dichters en tekenaars uit binnen- en buitenland, die tenminste één ding met elkaar gemeen hebben: allemaal zijn ze in januari 2015 te gast bij de feestelijke jubileumeditie van ons internationale literatuurfestival, dat twintig jaar geleden werd opgericht door Ton van de Langkruis.
We openen deze special met een primeur: een voorpublicatie uit de nog onvertaalde roman van de bekende Israëlische schrijver David Grossman. In dit boek gooit Grossman de humor in de strijd: humor als wapen en als schild, maar ook als levenselixer. Achter de harde grappen van zijn hoofdpersoon – een stand-up comedian – gaat een pijn schuil die Grossman suggereert zonder deze te benoemen, maar die steeds schrijnender voelbaar wordt. Grossmans onmogelijke zoektocht naar dat wat niet in taal te vangen is maar ook niet onbenoemd kan blijven stond eerder centraal in ‘Uit de tijd vallen,’ waarin hij al schrijvend zijn verloren zoon probeert terug te vinden. Toef Jaeger wijdt een analyse aan dit boek, waaruit Grossman tijdens het festival voordraagt en dat centraal staat in de leesclub live van Wim Brands.
Speciale aandacht verdienen de in Nederland nog onvertaalde schrijvers als de Indonesische Dinar Rahayu met een mythisch verhaal over een verkrachting, de Egyptische Muhammad Aladdin die de liefde voor een leren jack bezingt en de Poolse Witold Szablowski, rond wiens werk we tijdens het festival een vertaalwedstrijd organiseren.
Wel eerder vertaald maar hier nog relatief onbekend zijn de sprankelende Nii Ayikwei Parkes – met een vrolijk verhaal over een trouweloze Afrikaanse vader – en Jennifer Clement, auteur van de indrukwekkende roman ‘Gebed voor de vermisten.’ Zij situeert haar verhaal in haar woonplaats Mexico-stad, ‘in de tijd voordat het vinden van afgehakte hoofden en handen dagelijkse kost was, toen je nog uit naam der liefde kon worden vermoord’. Net als bij Maaza Mengiste, die een verhaal schrijft over een ontvoering van een Ethiopisch meisje in Libië, gaat bij Clement oog voor maatschappelijk onrecht hand in hand met een verfijnd en beeldend taalgebruik. Een andere literaire ontdekking vormt het werk van de Oostenrijks-Japanse Milena Michiko Flasar, wier verrassende debuutroman tijdens het festival in vertaling verschijnt.
In dit nummer staan ook bijdragen van gevestigde schrijvers als Adriaan van Dis, met ongepubliceerd voorwerk voor zijn recente roman ‘Ik kom terug,’ Louise Fresco met een mijmering over verloren idealen en Stefan Hertmans, internationaal doorgebroken met ‘Oorlog en Terpentijn’ maar in Nederland minder bekend als dichter. Voor dit nummer leverde hij een nog niet eerder gepubliceerd gedicht: een waar loflied op de verbeelding. Ook de aanstormende jonge dichters Maarten van der Graaff en Hanneke van Eijken schreven op speciaal verzoek een bijzonder geslaagd gedicht.
Nieuwe Nederlandse prozaschrijvers in dit nummer hebben zich door het festivalthema ‘Thuis’ laten inspireren tot persoonlijke bespiegelingen over je al dan niet thuis voelen: in je lichaam (Bregje Hofstede), in een huis (Mira Feticu) of in een land (Shantie Singh). ‘Thuis is de wereld van de verbeelding, waarin alles opgebouwd en gesloopt kan worden met de snelheid van de gedachte,’ schrijft debutante Shantie Singh.
Dat laatste wordt levendig geïllustreerd door schrijver en Tiraderedacteur Martijn Knol, die zijn fantasie de vrije loop laat in een verhaal over een levensgevaarlijk bezoek aan een liederlijk muziekfestival. Alfred Schaffer tenslotte doet er nog een schepje bovenop in zijn persoonlijke tirade tegen de dodelijk saaie solo in de pop- en rockmuziek.
Gelukkig is ons literatuurfestival na twintig jaar nog springlevend en allesbehalve saai. We houden de vinger aan de pols van de tijdgeest en luisteren samen met u naar de hartenklop van de literatuur en de taal van de verbeelding. Waarvan akte in deze Tirade-special.
Judith Uyterlinde
Programmeur van het Writers Unlimited Winternachten festival Den Haag
—————–
Foto: Charles Atlas® under license from Charles Atlas, Ltd. Ontwerp: Eindeloos
