(De wereld in stukken 26)
Het kabinet Rutte IV viel over de asielkwestie. Op deze kaart zie je de essentie ervan, grote verschillen: Afrika en Europa, grillig en klein tegenover recht en groot. Aan weerszijde van de Middellandse zee – die klotsende bak vol verhalen waar Odysseus over ronddobberde – is alleen al de omvang en vorm van de landen opvallend anders. Wat zegt omvang eigenlijk? Does size matter?
Bootvluchtelingen varen tegenwoordig vaak van het op 15 na grootste land naar het op 70 na grootste land, van Libië naar Italië. Er zijn twee landen die redelijk in de buurt komen van een ‘gemiddelde omvang van een land’: Afghanistan en Myanmar. Nederland staat op de 131 plaats van de 196 opgemeten landen.
Ze varen ook van het land op de 61ste plaats op de ranglijst van Bruto Nationaal Product per hoofd van de bevolking naar de 31ste plaats.
Het gemiddelde van 52 Afrikaanse landen in 2021 was $5.737.47 en het gemiddelde van 41 Europese landen was $40.855.71. De overtocht is duur en heel gevaarlijk, maar zodra je voet aan wal zet ben je statistische $ 35.000 rijker. Een overtocht vanuit Libië kost tussen de $1.000 en $1.500 euro.
Maar ze emigreren ook van 17 % in 2021 economische groei naar 0,65 % economische groei in dat jaar. Maar daar kunnen ze niet op wachten, en het zag er in 2023 al minder gunstig uit. Wel is Libië in grondstoffen veel rijker dan Italië. Ze bezitten 39% van de Afrikaanse olievoorraad en slechts 25% van het land is nog op grondstoffen onderzocht.
Een land in de Europese Unie is gemiddeld ongeveer 150.000 km2, in Afrika 550.000 km2. De 53 landen in Afrika die geteld zijn hebben gemiddeld 26 miljoen inwoners. De landen van de Europese Unie 16 miljoen. Libië heeft 7 miljoen tegen Italië 59 miljoen.
Het klinkt alsof actieve samenwerking tussen die landen een heel goed idee zou zijn: bevolking spreiden en grondstoffen verdelen. Oh, zoete illusie van de maakbaarheid van de wereld! Vanuit Noord-Afrikaans Carthago in hedendaags Tunesië om precies te zijn, trachtte Hannibal al eens de banden een beetje aan te halen. Andersom heeft Italië tussen 1911 en 1943 getracht Libië in haar macht te krijgen. Libië is een interessant land. Ik ken weinig mensen die er zijn geweest maar veronderstel grote schoonheid. En een angstaanjagende rechteloosheid en een regering die maar delen van het land onder controle heeft. Land van warlords.
In en artikel in The New Yorker lees ik dat Poetin heel erg vaak – volgens naasten – het youbefilmpje van de laatste minuten van de Libische leider Moammar al-Qadhafi heeft bekeken. Met afgrijzen zoals iedereen, of met de angst die een belofte inhoudt?
Een van de grootste internationale Libië- kenners is de Belg Dirk Vandewalle. Hij schrijft:
‘Het is belangrijk te begrijpen dat er vanaf de oprichting van de monarchie in Libië een spanning bestond tussen het nastreven en in stand houden van een vroegere vorm van politieke gemeenschap – gebaseerd op familie en stam – en de vereisten van een moderne staat, die mogelijk de relevantie van dergelijke oerbanden zou kunnen uitwissen ten gunste van de meer onpersoonlijke relaties van het moderne economische leven. Vooral na 1969 (i.e. vanaf de staatsgreep van Qadhafi) verhulde de retoriek en flamboyantie van het regime een dieper en unieker proces waarmee het probeerde de lasten van het uitbreiden van de mechanismen van een moderne staat te vermijden. In plaats daarvan verkondigde het een visie van staatloosheid die zorgvuldig verkleed ging als heimwee naar vroegere tijden waarin familie en stam voor solidariteit, rechtvaardigheid en egalitarisme zorgden.
Uiteindelijk bleek het nastreven van die visie natuurlijk tegenstrijdig en onmogelijk. Veel van de huidige pogingen van Libië om zich weer in de internationale gemeenschap te integreren, bewijzen hoe nutteloos en kostbaar die pogingen zijn geweest om moderne staatsstructuren te omzeilen.’
De cijfers van bijvoorbeeld de boeiende statistische site Global Economy leren al snel dat de oplossing van het probleem van migratie nooit in het land van aankomst te vinden en te reguleren is. Er staan nog voor decennia pijlen naar boven op deze kaart, wat we hier ook proberen af te spreken.
Bronnen:
https://www.theglobaleconomy.com/rankings/land_area/
https://www.afdb.org/en/countries/north-africa/
Lezen:
Dirk Vandewalle A History of Modern Libya
Elvis Peeters De ontelbaren
