Met elk boek dat ik schrijf hoop ik dichter tot een kern te komen. Het schrijven mag me iets kosten, moet een beetje pijn doen.
Sinds januari werk ik aan een roman over een café in een niet nader omschreven buitenland. Er zijn veel personages op te voeren, maar ik heb een drietal echte hoofdpersonen die worden bezien door de ogen van de barman. Hij wordt door iedereen De Hollander genoemd. Geleidelijk komt de lezer erachter waarom hij zijn vrouw en zoon achterliet in Amsterdam.
Ik had allerlei levens voor de man kunnen bedenken, maar koos een geschiedenis die bijna de mijne is, een gezin dat bijna het mijne is. Met elke bladzijde duik ik dieper in die andere versie van me, dat parallelle leven. De Hollander heeft mijn liefde voor zijn naasten, maar besluit zich toch uit hun levens weg te strepen.
Ik wil geen grote dingen opvoeren, geen enorme schuld of ramp. Mijn Hollander moet hiertoe besluiten omdat hij denkt dat hij niet anders kan, en dat moet op een of andere manier invoelbaar worden.
De dingen die je het meest vreest zijn het onderzoeken waard, en een roman schrijven (of lezen) is een uitstekende manier om dat te doen.
Door zijn vertrek schakelt mijn hoofdpersoon terug naar een oude versie van zichzelf. Ik heb hier eerder gezegd dat de horeca mijn eerste stap zou zijn als ik me ooit in een nieuw land zou vestigen. Mocht ik ooit gedwongen worden te emigreren, dan zal ik – ook op mijn achtenzestigste – een baantje in de bediening zoeken. Binnen drie werkdagen heb je een vriendenkring, binnen een maand een netwerk, binnen een jaar de sleutels tot de stad.
De Hollander kan in zijn nieuwe land geen schrijver meer zijn en leidt een leven dat hij ooit vaarwel zei. Het café, dat hij een paar jaar geleden overnam, draait niet goed genoeg om personeel te betalen en dus doet hij er alles zelf. Zolang hij rent kan hij niet te veel nadenken, maar de verjaardag van zijn zoontje komt eraan en dit jaar valt dat hem veel zwaarder dan voorheen.
Op een of andere manier lijkt mijn Hollander in zijn nieuwe stad te denken dat hij geen recht heeft op relaties van betekenis. Ik pikte de taal snel op en lachte mee met collega’s, maar zorgde ervoor dat ik met niemand vrienden werd. Vrienden stellen vragen, vragen door; goede vrienden voelen het als je iets verzwijgt.
Misschien was het een verlangen naar vrijheid dat hem ertoe aanzette alles achter te laten, het besef dat hij zich zolang hij banden had nooit meer echt vrij zou voelen. Misschien was de eerste stap van zijn vertrek een impulsieve, en was hij de weken en maanden daarna volledig in de war. Ik kan me voorstellen dat hij na een jaar al dacht dat hij zijn recht om terug te keren had verspeeld. Het moet allemaal in het werk blijken. Elke nieuwe bladzijde zal me iets meer pijn doen, zal iets meer van mezelf kosten, maar ik zal mijn Hollander steeds beter snappen.
Ook in dit boek kampt de hoofdpersoon met verlies, daar ontkom ik kennelijk niet aan. De afstand die verlies afdwingt is nu eenmaal de ideale om de liefde mee in beeld te brengen.
