Prachtige dame, jaar of tachtig. Rood geverfde krullen piepen onder haar elegante baret uit. Zwierige bontjas. Het is min veertien vandaag. Dat mensen van deze leeftijd er met zulke temperaturen zo bij kunnen lopen is alleen al bewonderenswaardig.
‘Ik vind Petersburg de mooiste stad op aarde. Ze zeggen wel dat Venetië mooier is, maarja, daar ben ik nooit geweest, dus wat mij betreft wint Petersburg. Misschien niet de beste stad, maar toch in ieder geval de mooiste. Als je bedenkt wat mensen hebben moeten doorstaan om de stad uit de handen van de fascisten te houden… mijn moeder, mijn oma, allemaal blokadniki. Ze vertelden me over de honger en de kou. Er waren sneeuwhopen, kijk, net als nu. Maar mensen waren uitgeput. Negenhonderd dagen, onvoorstelbaar. Toch heeft mijn oma doorgeleefd tot ver in de negentig. Ze heeft gewoon nooit opgegeven, zo iemand was ze.’
‘Ben jij getrouwd? Net liep ik langs de kade, langs het huwelijksbureau. Daar zijn mijn man en ik getrouwd. Lang geleden hoor, mijn man leeft zelfs al zeven jaar niet meer. Net liep ik langs dat bureau en ik zag alles weer voor me, wat waren we toen allemaal jong, mooi en lang. Meer dan dertig gasten, stel je voor, in een prachtige zaal. Toen we naar buiten stapten kwamen er net twee bussen met toeristen aan. Geen idee uit welk land, maar ze vonden onze bruiloft geweldig. Ze maakten foto’s met ons en wij met hen, zo werden ze als het ware gasten op mijn bruiloft!’
‘Hoe heet je? Elina? Vera Aleksandrovna, aangenaam. Luister Elina, Ik hoop dat je veel kindjes krijgt. Zie het als mijn advies, dat is echt het belangrijkste, veel kinderen. Zodat je nooit alleen zal zijn. Zo. Veel. Mogelijk, echt.’
Ze staat op en schuifelt richting de deur, met één hand grijpt zich vast aan de stang, de andere, tot een mager vuistje gebald, zwaait fanatiek door de lucht. Ze kijkt om:
‘Zo veel mogelijk kinderen! Zo veel mogelijk! Zo veel mo-ge-lijk!’
Al roepend stapt ze de bus uit. Na een paar onzekere stapjes op de besneeuwde stoep kijkt ze nog een keer om en werpt me een kushandje toe door het vuile raam. Terwijl de bus weer optrekt blaas ik er gauw eentje terug.
—
Eline Helmer (1993) begon na een BA Antropologie (University College Utrecht) en MSc Russische en Oost-Europese Studies (University of Oxford) in 2017 aan een PhD (University College Londen). Ze woont en werkt sinds 2015 in Rusland; eerst één jaar in Pskov, daarna in Sint-Petersburg en portretteert voor Tirade mensen die ze ontmoet.
