Over dit hoofdstuk/artikel

Ronald Havenaar


30 april 1985


1.
Leslie H. Gelb: ?Signs of a New Era in East-West Relations?, International Herald Tribune, January 10, 1985
2.
Zeer instructief met betrekking tot dit onderwerp is: Raymond Aron, ?La ma?trise des armements?, verschenen in zijn laatste boek Les derni?res anne?s du si?cle, Julliard, 1984, p. 91-113
3.
Dit cijfer is afkomstig uit een rapport van de Defence Intelligence Agency van het Amerikaanse ministerie van Defensie, op 29 juni 1982 uitgebracht aan het Joint Economic Committee of Congres. Een verslag van dit rapport is te vinden in International Herald Tribune, July 22, 1982
4.
Deze van 1976 daterende uitspraak wordt geciteerd in David Holloway: De Sowjetunie en de bewapeningswedloop, Uitgeverij Jan Mets, 1984, p. 107
5.
Over de essenti?le betekenis van de ideologische component in de buitenlandse politiek van de Sowjet-Unie zie bijv.: Bart Tromp, ?Over de de Sowjet-Unie en ontspanningspolitiek?, Socialisme en Democratie, mei 1982, p. 229 e.v. Voorts H.F. Cohen, ?De Sowjet-Unie: een grootmacht als een andere??, in: Te beginnen bij Nederland. Opstellen over oorlog en vrede, G.A. van Oorschot, 1983, p. 61 e.v. en Theodore Draper, ?Rolling Communism Backward?, in: Theodore Draper: Present History, Random House, 1983, p. 142 e.v.
6.
Richard Pipes: Survival is Not Enough. Soviet Realities and America’s Future, Simon and Schuster, 1984, p. 238
7.
Zie Henry Kissinger: Years of Upheaval, Little, Brown and Company, 1982, p. 545 e.v.
8.
Bijvoorbeeld: Seymour Weiss, ?The Case Against Arms Control?, Commentary, November 1984, p. 19 e.v.
9.
Strobe Talbott: Deadly Gambits. The Reagan Administration and The Stalemate in Nuclear Arms Control, Alfred A. Knopf, 1984, p. 162-163
10.
De verschillen en overeenkomsten tussen de buitenlandse politiek van Nixon/Kissinger en Reagan worden nader uitgewerkt in: R. Havenaar, ?Een schietgrage cowboy? Ronald Reagan en de internationale politiek?, Tirade, maart/april 1985
11.
Pipes, Survival, p.233
12.
Frankfurter Allgemeine, 10. Januar 1985
13.
De schatting is van Dr. Hans R?hle, ?Tschernenkos ?Krieg der Sterne??, Frankfurter Allgemeine, 22. Januar 1985. Zie ook G.C. Berkhof: Duel om de ruimte. Aspecten van Westeuropese veiligheid, Staatsuitgeverij (Clingendaelreeks nr. 8), 1985, p. 46
14.
Berkhof, Duel om de ruimte, passim
15.
Idem, p. 131
16.
Paul H. Nitze, ?Living with the Soviets? en Kenneth L. Adelman, ?Arms Control with and without Agreements?, Foreign Affairs, Winter 1984/85
17.
Voor een discussie over de technische mogelijkheden van sdi, een discussie waaraan o.m. Edward Teller, J.A. Abrahamson (Directeur van de Strategic Defense Initiative Organization in het Pentagon) en de auteurs van het tegen sdi gerichte The Fallacy of Star Wars deelnemen, zie: ??Star Wars? and the Scientists: An Exchange?, in Commentary, March 1985
18.
A. Theodore Draper, ?Pie in the Sky?, New York Review of Books, February 14, 1985
19.
Voor een even pessimistische als briljant uitgewerkte visie op dit punt zie: Jean-Fran?ois Revel, Comment les d?mocraties finissent, Grasset, 1984. (Een Vlaamse versie verscheen onder de titel Waarom de democratie?n sterven bij Manteau, 1984).