Laatst schreef ik iets over de merkwaardige archivaris die mijn geheugen beheert. Bladerend door Een kuil om snikkend in te vallen las ik bij Kousbroek over de monomane, compulsieve werker die ons brein aan de gang houdt. Deze moet, schrijft Kousbroek, aan het werk worden gehouden, ‘want zodra hij een onbezet ogenblik heeft, gaat hij naar het archief en haalt er allerlei sinds lang afgewikkelde affaires uit, die hij ongemerkt opnieuw in de administratie introduceert.’ Een complicatie hierbij is dat deze monomane werker ook de oorspronkelijke archivaris is: hij kent alle stukken. ‘In de kelders waar die opgeslagen liggen waart hij ‘s nachts rond als een somnambule en bladert mompelend in dossiers waarvan iedereen in de organisatie het bestaan al was vergeten.’

Ach, Rudy Kousbroek. Het is alweer twee jaar geleden dat hij stierf. Wordt er ergens gewerkt aan het verzameld werk? Is er iemand bezig met de biografie? Of is Nederland een land geworden waarin zulke dingen niet meer noodzakelijk worden gevonden?