De ander

Omdat ik al een tijdje meedraai, denk ik redelijk te weten hoe ik overkom, en dat is heel vaak níét hoe ik mezelf ervaar. Een tijdje geleden reageerde Elke Geurts verbaasd op een stuk van me over de witte kamer, symbool voor onze ervaren afstand tot geliefde anderen. 

‘Huh?’ zei ze. ‘Jij ook? Dat had ik niet gedacht.’

Wie geen afstand kan maken – exacter nog – zich nooit machteloos voelt in die schijnbaar opgelegde afstand tot de ander, kan niet met hunkering schrijven. Er moet iets te overbruggen zijn, en in dat bruggenslaan moet verlies dreigen. 

Wat snijdt dieper dan verlies, en wat is daarom belangrijker om te duiden, te benoemen? De liefde zelf is niet goed te beschrijven, maar we kunnen wel haar omtrek tonen; het gat dat liefde achterlaat. 

Dit is wat ik maak en dus is het ergens de kern van wie ik ben. Vanachter een gin&tonic – we dronken iets in Restaurant Amsterdam tijdens de toneelles van onze tieners – vertelde Sarah Meuleman me dat ik mezelf voor de gek houd. 

‘Het hoeft niet zo,’ zei ze. ‘Ik geloof dat je anders schrijven kunt.’ 

Buiten de te overbruggen afstand tot de ander is er de ervaren afstand tot het zelf. Ik weet niet welke van de twee schrijnender is. Ze leken me altijd verbonden, maar met het krimpen van mijn afstand tot de ander, dat te bereiken bleek door simpelweg te uiten wat ik het meest niet wil zeggen, lijkt mijn ervaren afstand tot mezelf niet duurzaam te veranderen. 

Misschien is de echte witte kamer wel die ruimte van waaruit ik gedwongen ben te kijken naar mezelf. Mijn blik is zonder mededogen; wat ik voor mijn lelijkste personages makkelijk opbreng, lijk ik zelf niet te verdienen. 

Mijn ouders hebben altijd van me gehouden. Mijn vrienden, kinderen en partner doen dat ook. Wie ben ik om zo dwars te liggen? Is het omdat ik over meer informatie beschik dan de anderen? Kan alleen iemand die niet alle stukken van de puzzel heeft overgaan tot liefde? 

Verliefd word je op iemand die je slecht genoeg kent om jezelf wijs te kunnen maken dat hij ideaal is, dus daar zit wel iets. 

Ik schreef het bovenstaande voordat ik ging hardlopen. In de eerste honderd meter van mijn rondje gleed een jongen van een jaar of elf onderuit met zijn fiets. Het was een flinke klap, die hij maakte. Met grote ogen bleef hij zitten in het midden van de straat. Voordat ik erover na kon denken was ik bij hem; er was geen verschil tussen deze jongen en mijn eigen kind. 

‘Ik wil mijn vader even bellen,’ zei hij met een trillend stemmetje. 

Hoewel die vader hem ongetwijfeld zou zeggen op te staan en verder te fietsen naar school, te blijven bewegen met die knie, leek het een goed idee dat de jongen belde. Ik ben geschrokken, papa. Ik ben gevallen en heb pijn, maar nu weet jij het ook en dus is het oké. 

Terwijl ik verder rende naar het park zette een fijne regen in. De glazen van mijn bril besloegen, en ik ging verder door een dichte mist.

Beeld: Lauren Mae Murphy

Foto van Gilles van der Loo
Gilles van der Loo

Gilles van der Loo (Breda, 1973) is schrijver, schrijfdocent en journalist. Hij was redacteur van Tirade en zijn fictie verscheen online en in de bladen. Bij Van Oorschot publiceerde hij de verhalenbundel Hier sneeuwt het nooit (nominatie Academica) en de romans Het laatste kind, Het jasje van Luis Martín en Dorp (nominatie Boekenbon- en Librisprijs). Nu in de winkel: de roman Café Dorian.