De Duivelsberg (Geschiedenis van een landschap II)

Iedereen die in of rondom Nijmegen woont is wel eens gaan wandelen op de Duivelsberg. Waar de naam Duivelsberg vandaan komt weet niemand, maar er doen verschillende verhalen de ronde. Het aannemelijkste verhaal is dat het een verbastering is van ‘Duffelt’. Tot 1949 hoorde de heuvel namelijk bij het Duitse dorpje Wyler, en vanaf daar keek je uit op de Duffelt, de streek tussen Nijmegen en Kleef. Maar er gaat ook een ander verhaal rond: over een meertje midden in het bos, verbrande heksen en verschillende mystieke gebeurtenissen.

De heuvel en het natuurreservaat om de Duivelsberg liggen in de gemeente Berg en Dal, pal tegen de Duitse grens aan. De heuvel is 75,9 meter hoog, bevindt zich op de stuwwal ten oosten van Nijmegen en wordt omringd door tamme kastanjes met gedeeltelijk bovengrondse wortels.

Ik ging op een koude middag wandelen in het gebied rondom de heuvel. Toen wist ik nog niets over de berg of over alle mythen en sagen die erover verteld worden. Ik wandelde een route van zes kilometer, dwars door de bossen, door Beek, en langs kleine boerderijtjes met scheve muren van het optrekkende vocht. Aan het einde van de wandeling kwam ik bij het meertje, dat ook wel de Heksendans genoemd wordt.

Ik bleef staan en las aandachtig het informatiebord. Waarschijnlijk was er in de Romeinse tijd op deze plek leem gewonnen. Door bladeren en takken kon het water na het stoppen van deze industrie niet meer weglopen, en zo ontstonden er verschillende waterbekkens. Voordat het Christendom Europa overspoelde werden er hier water- en natuurgoden aanbeden. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was hier hevig gevochten. In de middeleeuwen werden hier tientallen heksen verdronken.

Ik schrok op van een groep wandelaars die me in windjacks voorbijliepen en ik besloot achter ze aan te gaan, zodat ik niet langer alleen was. De geschiedenis van dit landschap drukte ineens zo zwaar op me dat ik het gevoel had dat ik door mijn benen zou zakken.

Eenmaal thuis probeerde ik niet meer aan de plek te denken. Ik mocht niet denken aan de vermoorde heksen, al het geweld, het leed, de pijn die de plaats in zich droeg. Ik besloot de rest van de dag Gilmore Girls te kijken, die avond eten te bestellen en vroeg naar bed te gaan. Wist ik veel dat het die nacht alleen maar erger zou worden.

Ik ben erg gevoelig voor geluid, en ik heb een strikt avondritueel om in slaap te kunnen komen. Als er iets anders gaat dan normaal, word ik angstig. Ieder geluid klinkt dan extra hard. Zelfs geroezemoes van buren klinkt dan als geschreeuw voor mij. Deze avond was al anders verlopen omdat ik ’s avonds nooit televisiekijk, dus ik was extra alert toen ik de afwas opruimde en mijn tanden ging poetsen. Ik voelde mijn hart achter mijn ribben bonken en probeerde mezelf te kalmeren door ondertussen op TikTok te kijken.

Toen ik in bed ging liggen, klonk er een zacht getik. Het begon boven me, dus ik dacht dat het de bovenbuurman was die iets afklopte, maar het ging zo lang door dat ik me niet kon indenken wat hij aan het doen was. Waarom was hij zo lang aan het tikken? Moest ik hem een bericht sturen?

Ik had zulke erge hardkloppingen dat ik besloot een slaappil in te nemen. Als ik zo’n pil inneem, ga ik precies zeven uur knock-out. Ik deed mijn nachtlampje uit en mijn oordoppen in, wachtte tot ik mijn ledematen zwaar voelde worden.

Toen ik wakker werd had ik het ijskoud, en ik lag niet langer in mijn bed, maar in ondiep water. Ik probeerde mijn armen en benen zo te bewegen dat ik op kon staan, maar het lukte niet. Het was alsof een kracht mij horizontaal wilde houden. Het was zo donker dat ik niet wist of ik mijn ogen open of dicht had, maar toen zag ik ineens de maan. Er waren een paar wolken weggeschoven en de lichtgevende bol zorgde ervoor dat ik iets kon zien.

Ik was in het bos. Ik dreef in de Heksendans, en boven me zag ik talloze entiteiten zweven. Langgerekte figuren met grimmige gezichten. Ze zongen een lied waarvan ik de tekst niet kon verstaan. Ik probeerde weer op te staan, maar het lukte nog steeds niet. Ik kreeg het kouder en kouder, en het leek alsof ik langzaam aan het bevriezen was. Mijn hele lichaam tintelde, en ik denk dat ik toen opnieuw outgegaan ben.

Toen ik wakker werd was ik nog steeds in het bos. Ik lag aangekleed en verkleumd op de rand van het meer, de zon was net opgekomen. Verward liep ik naar huis. Ik verlangende naar een hete douche. Toen ik aangekleed op de bank zat, zocht ik naar informatie over de Duivelsberg. Dit is wat ik vond: https://www.theghosthunter.nl/duivelsberg.htm.

Foto van Willemijn Kranendonk
Willemijn Kranendonk

Willemijn Kranendonk (1994) is schrijver en dichter, voor zowel kinderen als volwassenen. Haar werk verscheen o.a. in Tirade, DW B, Liegend Konijn en op Lilith Magazine, Revisor, De Internet Gids, Hard//Hoofd en De Optimist. Momenteel werkt ze aan haar debuutroman die dit jaar nog uit zal komen bij Uitgeverij Van Oorschot en volgt ze de master Jeugdliteratuur aan de Universiteit van Tilburg. Mei 2022 verschijnt haar eerste kinderboek bij Uitgeverij Billy Bones.