Drie jaar geleden begonnen Jan van Mersbergen en ik een literaire kroegavond in een café in Oud-West. Helmers was recent overgenomen door Morris, een jonge gozer die zich daar uit de naad liep om iets fris en levendigs te maken van een zaak die bij veel oude alcoholisten uit de buurt nog altijd een gebutst nikkelen belletje deed rinkelen.
Omdat Jan en ik elkaar leerden kennen door het uitwisselen van boekentips en het drinken van bier, wisten we allebei wel dat daar ergens een gouden combinatie in moest zitten, maar het was Jan die met het plan kwam voor een avond waarop niemand eigen werk leest. Verhalen uit de wereldliteratuur, voorgedragen door schrijvers, acteurs en boekenvakkers.
Van meet af aan werkte De Vertellers van Helmers uitstekend. De kwaliteit van het materiaal was hoog, en het is veel makkelijker om werk voor te lezen waarover je schreeuwend enthousiast bent dan je eigen werk, waarbij meer onzekerheid komt kijken.
Grote namen bleken – ook zonder vergoeding – met plezier te komen als verteller:
Abdelkader Benali, Adriaan van Dis, Alex Boogers, Anne Eekhout, Arie Boomsma, Arjan Visser, Arthur van den Boogaard, Babs Gons, Carly Wijs, Chris Polanen, Cindy Hoetmer, Cynthia Abma, Daphne Huisden, David Vann, Dominique van Varsseveld, Edo Brunner, Elisabeth van Nimwegen, Evelien Vos, Femke van der Laan, Franca Treur, Gerbrand Bakker, Gonny Gaakeer, Hanneke Groenteman, Hans Croiset, Henk Spaan, Herman Koch, Ilse Warringa, Irwan Droog, Ivo Victoria, Jamal Ouariachi, Jeroen Pen, Joost Baars, Joost Oomen, Josje Kramer, Julien Ignacio, Laura van der Haar, Leo Blokhuis, Luuk Imhann, Maartje Wortel, Manon Uphoff, Marian Mudder, Marijke Schermer, Mark Pieters, Martin Schwab, Michiel Eijsbouts, Michiel Romeyn, Paulien Cornelisse, Raymond van de Klundert, Rinske Hillen, Rob van Essen, Rob Waumans, Rosa van Leeuwen, Roos van Rijswijk, Roos Schlikker, Sander Blom, Sander Kollaard, Sanneke van Hassel, Sarah Meuleman, Saskia Noort, Saskia Temmink, Stephanie Hoogenberk, Sun Li, Thomas Heerma van Voss, Twan Vet, Wilfried de Jong, Wytske Versteeg.
Onze avonden werden goed bezocht door een vrij jong publiek, onder wie veel schrijvers en dichters. In een stampvolle kroeg kon je – zodra er gelezen werd – een viltje horen vallen.
Tussen lockdowns door bleven we De Vertellers organiseren en in perioden dat er echt niets mocht, gingen we online met filmpjes waarin acteurs en schrijvers lazen in een lege kroeg. Deze maart was er weer een Vertellers zonder enige beperking, een groot geluk omdat het hart van onze avonden toch een ouwelijk veloursen bankje is. Jan en ik passen daar nauwelijks met zijn tweeën op, en daar moet dan ook nog een Verteller tussen.
Henk Spaan wist niet hoe vér hij naar het puntje van de bank moest kruipen en acteur Edo Brunner (toch een man van formaat) dook er juist ruggelings tussen. Hoe onze gasten ook reageren op het bankje, het is altijd leuk.
Afgelopen maandag was er weer een Vertellers van Helmers, waarna ik veel berichtjes van bezoekers kreeg: wat had die-en-die ook weer gelezen? Dat wilden ze gaan kopen, want dat was heel mooi geweest.
Zie je, dacht ik terwijl ik antwoordde: het werkt. We hebben bier gedronken, en nu wordt er meer gelezen.
Beeld: Matthijs Immink
