Skip to content
  • Nieuws
  • Oorshop
  • Auteurs
  • Uitgeverij / contact
    • Wie zijn wij
    • Rights
    • Manuscripten
    • Geschiedenis
    • Literaire prijzen
  • Prospectus
    • Najaarsaanbieding 2025
    • Zomeraanbieding 2025
    • Voorjaarsaanbieding 2025
    • Najaarsaanbieding 2024
    • Zomeraanbieding 2024
    • Voorjaarsaanbieding 2024
  • Podcast
  • Tirade
    • Blog
    • Tijdschrift
    • Abonneren
    • Archief
    • Over Tirade
    • Inzenden
  • De Parelduiker
 
  • Blog
  • Tijdschrift
  • Abonneren
  • Archief
  • Over Tirade
  • Inzenden
Tirade 3 / 1957
[p. 102]

[Vervolg In Gods naam]



illustratie

Tatsachen, wir brauchen euch keinen Extrabericht zu geben! Helft Ungarn! Helft den Ungarischen Schriftstellern, Arbeitern, Bauern und unserer Intelligenzschicht! Helft! Helft! Helft!’-‘Das Manifest’, staat bij mijn tekst, ‘wird auf englisch, deutsch und russisch zweimal wiederholt’. – Ach wat, wij verstaan immers geen Russisch!

Gevoel voor humor hebben we wel, wij wel! De volgende week hebben we al onze PEN-grapjes in de Kleine Krant, en de 8e december ons ‘Boelganin-Bok-Bier’. – En historisch besef: gesticht lezen we de dialoog van de Atheners en Meliërs van Thucidides: ‘Het recht der zwakken en de macht der sterken’ (17/11/57). Dijkstra bedoelt het natuurlijk omgekeerd. Die lieden wisten nog eens van motiveren voordat ze sloegen. – En de noodzaak, vergeten we dat niet. Het was ‘misschien voor Rusland onontkoombaar’, schrijft prof. Duverger in Le Monde, die de Groene graag eens plundert. Laat dat misschien maar weg, professor. ‘Bij de toestand zoals hij thans is, is het ondenkbaar dat de Sowjet-Unie de vestiging van een Westerse democratie binnen het ijzeren gordijn kan aanvaarden’, schrijft Thomas Schreiber (15/12/56). Waar hebben we ons eigenlijk druk om gemaakt, de Russen moesten wel, de toestand was te verward – kardinaal Mindszenty deed trouwens ook dom. Radio Free Europe was eenvoudig fataal – en zwijgen we nu van de RIAS, die het blijkbaar goed deed – dat weet iedereen nu wel behalve Hofland van het Alg. Handelsblad, die haar deskundig dorst te verdedigen: shame!

Eigenlijk is het Westen de schuldige, zoals een Jugand ons duidelijk heeft gemaakt (24/11/56), met zijn propaganda die ‘deel uitmaakte van een psychologische oorlog die vaak genoeg, in Frankrijk en elders (juist!) aan de kaak gesteld door mensen van links (ja, dat zijn wij) die dan meteen voor crypto-communisten werden uitgemaakt door de specialisten van de ophitsing’. – O God, hoe zijn wij miskend – hier zinkt Dijkstra wenend aan de boezem van Davids: O Sem, belasterd ben ik, die specialisten! – ‘De “specialisten” van de zenuwenoorlog hebben er misschien hunnerzijds niet aan gedacht dat de opgehitstheid der geesten… er een heel volk toe zou kunnen brengen zelfmoord te plegen door op te stormen tegen Russische tanks’. – Mijn God – Uw Naam – en onze handen! Mien, de karaf!

Anderzijds valt een zeker juridisch gelijk aan Russische kant niet te ontkennen. Immers, ‘om maar iets te zeggen (sic): zuiver formeel geschiedde de Russische interventie in Hongarije op verzoek van de – blijkens de positie van de minister van buitenlandse zaken Horvath in de Assemblee der V.N. ook door de wereldorganisatie erkende – regering van Hongarije. En die rege-ring was tot haar verzoek bevoegd; wat er gebeurde, mag nog zo afschuwelijk zijn, volkenrechterlijk was het moeilijk aantastbaar. In Egypte stond de zaak anders…’ (1/12/56) – Weliswaar was de chef van die delegatie de Rus Leo Konduktorow, omgedoopt in Peter Koos, weliswaar werd het verzoek gedaan door de regering Hegedüs vlak voordat deze de macht overgaf aan Nagy, weliswaar beval diens regering de Russen voortdurend het land te ontruimen – maar zuiver formeel – om maar iets te zeggen, als het maar iets is – zat de zaak wel goed met dat volkenrecht – het ‘wordende’ heet het ergens, het ‘huidig’ elders – dat b.v. aan Israel weer ongelijk gaf bij hun ‘stoot tegen Egypte’, en hun later weer vertelde, dat het ‘geen voorwaarden kan stellen voor de ontruiming van de strook van Gaza’ (2/2/57) – tevoren door Rusland zo informeel volgestopt met wapens. Vindt U overigens Nasser als politiek leider ook zo ‘rijp’? (8/12/ 56) – Tenslotte kunnen we de Russische interventie eigenlijk nog het beste begrijpen door haar te vergelijken met die van de USA in Korea. (1/12/56)

Hoofdzaak is echter dat de spanningen weer afnemen. (22/12/56 – 12/1 – 2/2/57). Het dooit weer lekker, het heeft eigenlijk nooit anders gedaan voor de Groene-lezer. En – o idylle – ‘in Boedapest zijn met Kerstmis (natuurlijk met Kerstmis, U leest toch ook Uw Dickens weer?) sneeuwbalgevechten geleverd tussen Russische soldaten en Hongaarse kinderen’. (12/1/57) De wereld is weer goed, er zijn weer brave Russen – en ook de AVO werkt weer. Men sneeuwbalt en men martelt weer zo wat, en in de Uraniummijnen gaat het straks ook weer beginnen. Kortom, het gaat overal weer subtiel toe, zoals de Groene van 26 jan. duidelijk maakt: ‘Een veel (bedoeld is: nóg) subtieler en vooral een veel genuanceerder geheel van relaties (!) was nodig geworden… een politieke en in vele gevallen ook (!) militaire samenhang tussen staten, die zich als het om hun interne structuur ging op Marx en Lenin beriepen. Tsjoe En-Lai is er bij gehaald om dat genuanceerder geheel te helpen vlechten (!)’ Het zal wel moeten, ‘Rusland is immers militair en economisch overmachtig geworden’ (intimidatie), ook al zijn dan tegelijk ‘de wapens in de neer’ (ontspanning): hoe doen ze het, zo tegelijk: de dialectiek! (2/2/57)

Overigens is ‘militaire macht… niet langer het afdoende argument’: dit ne-

[p. 103]

men we als epitaaf voor de Hongaarse vrijheid.

We beginnen weer met een schone lei, we zijn niet zo onverzoenlijk als Victor van Vriesland, die weer zo veel soepeler is dan Wiessing en iets gaarder dan Donkersloot. – Twee debet-postjes schrappen we nog even. De vluchtelingen? Niet te druk over maken, er zit van alles bij, b.v. een hele gymnasiumklas, die eens chocola wilde eten – ach gut. Verder lieden die niets te verliezen hadden, gewone misdadigers en zelfs gewezen SS-ers – vandaar de antijoodse incidenten in het kamp Siezenheim. (9/2/57) Dat zal dan wel, antisemitische communisten zijn onvoorstelbaar. Maar waarom zijn dan toch die 17000 joden gevlucht, ‘ongeveer 14 à 15% van de totale joodse bevolking van Hongarije’, volgens een NRC-artikel van 25 jan., dat nog enige onbehagelijke achtergronden geeft. Die oorlogshitsers!

Van deportaties weten we uiteraard niets zeker – of toch… In elk geval: Cabot Lodge zei van wel, ‘met aplomb’, Sjepilow ontkende, ‘met evenveel aplomb’, en dus: non liquet. Dijkstra vindt deze truc zo aardig, dat hij hem twee maal herhaalt, bijna woordelijk. (24/11 en 8/12/56) Een symptoom van presenilitas pseudo-ideologica? – Maar wat kunnen wij weten? Communisten deporteren immers niet, ze hebben het nooit gedaan!

We weten het niet, we willen het ook niet weten. We willen alleen maar rust, we willen iets van die opium die andere geloven zo kwistig geven, en die Dijkstra ons zo mondjesmaat doseert. Iedere week één klein lepeltje, is een warhoofd in het jaar.

Dank Dijkstra, je bent de moraaltheoloog van het communisme, je bent de ideologische biechtvader van ons geestelijk ontheemde intellect, je bent, kortom, de meest typische rode jezuiet die ik me kan denken. Maar je verslapt man, je vervalt in herhaling, je wordt te doorzichtig, al je medewerkers krijgen het vroeg of laat door – het wordt dus hoog tijd voor je weer eens een klein rubriekje te gaan uitwisselen met je wit-gele confraters van de Linie. Liefst dan met een klein rood-wit-groen randje er om, van de Hongaarse vlag: het groen van je schutskleur, het rood van je wezenlijke tint en het wit van de onschuld van je lezers.

  • Uit zijn brieven en essays R.C. Bakhuizen van den Brink
  • Twee maal Orwell door J.W. Smit
  • Schip
  • Elisabeth Eybers
  • Een gat in de Nacht Adriaan Morriën
  • Vissen in de wei
  • [Vervolg Een gat in de nacht]
  • Noot
  • De nieuwe vrije stem door R. van Zeyst
  • In Gods naam door E.M. Janssen Perio
  • [Gedicht van Leo Vroman]
  • [Vervolg In Gods naam]
  • Tijd
  • De god denkbaar, denkbaar de god G.A. van Oorschot, A’dam 1957.
  • Ein mythus des zwanzigsten jahrhunderts
  • Koelhoofden contra cerebralen
  • Epithalamion (fragmenten)
  • Domper
  • Tartuffe in Stepantsjikovo een vergelijking van Molière's ‘Tartuffe’ met één van Dostojevski's kleinere romans door H.G. Schogt
  • Mijn neef Ahrend door Ton van Oudwijk
  • De luiaard
Tweet

Lees de Tirade Blog

  • Afbeelding bij Warm

    Warm

    Hitte verbindt. Er wordt minder van je verwacht; je verwacht een stuk minder van anderen en veel minder van jezelf. Bij hitte doe ik alles langzaam en merk dan dat ik hetzelfde gedaan krijg – zelfs na vijf duiken in de gracht en anderhalf uur staren sluit ik mijn laptop in de middag met tevredenheid....
    Lees verder
  • Afbeelding bij Zomerverlies

    Zomerverlies

    Alle ramen stonden open en toch was het warm in mijn keuken. Ik sneed knoflook in dikke plakken en liet die bruinen in de lekkerste olijfolie, hakte een paar rijpe vleestomaten en voegde die toe, dopte hulkgroene erwtjes. Als ik buiten de deur ga eten maak ik voor vertrek iets voor de thuisblijvers; je bent...
    Lees verder
  • Afbeelding bij De bekende weg

    De bekende weg

    Het Zeeuwse dijkhuisje van B’s tante is al een jaar of twintig in mijn leven. Het is er stil, er is veel licht en de zee voelt heel dichtbij, maar rond de dijk is geen toerisme. Het enige wat er verandert is de tuin: er zijn meer rozen dan voorheen. De wilg is groter, en...
    Lees verder
Tirade bloggers
  • Foto van Jan Lodewijckx
    Jan Lodewijckx

    Jan Lodewijckx (1990) had het wel even gehad op kantoor. Hij kocht een zware fiets en een kleine tent en zegde zijn werk op en zijn appartement.

  • Foto van Plonia Westendorp
    Plonia Westendorp

    Plonia Westendorp (1998) is verpleegkundige en student Nederlandse Taal en Cultuur aan de Universiteit van Amsterdam.

  • Foto van Bibi Roos
    Bibi Roos

    Bibi Roos studeert in 2025 af van de opleiding Writing for Performance aan de HKU en is de eerste in de reeks Tiradeblogs van afstudeerders. Ze schreef een scriptie over schaamte en humor en maakt daarnaast als Funny Bergman de explosieve solo ‘Ik ben Funny’, waarmee ze deze zomer op de Parade staat. Ze maakt het liefst werk over Bijzonder Vreemde Personen en Dingen en is entertainer, winnaar en performer in vele opzichten.
    (portret: Lin Woldendorp)

Blog archief
  • 2025
    • juli
    • juni
    • mei
    • april
    • maart
    • februari
    • januari
  • 2024
    • december
    • november
    • oktober
    • september
    • augustus
    • juli
    • juni
    • mei
    • april
    • maart
    • februari
    • januari
  • 2023
    • december
    • november
    • oktober
    • september
    • augustus
    • juli
    • juni
    • mei
    • april
    • maart
    • februari
    • januari
  • 2022
    • december
    • november
    • oktober
    • september
    • augustus
    • juli
    • juni
    • mei
    • april
    • maart
    • februari
    • januari
  • 2021
    • december
    • november
    • oktober
    • september
    • augustus
    • juli
    • juni
    • mei
    • april
    • maart
    • februari
    • januari
  • 2020
    • december
    • november
    • oktober
    • september
    • augustus
    • juli
    • juni
    • mei
    • april
    • maart
    • februari
    • januari
  • 2019
    • december
    • november
    • oktober
    • september
    • augustus
    • juli
    • juni
    • mei
    • april
    • maart
    • februari
    • januari
  • 2018
    • december
    • november
    • oktober
    • september
    • augustus
    • juli
    • juni
    • mei
    • april
    • maart
    • februari
    • januari
  • 2017
    • december
    • november
    • oktober
    • september
    • augustus
    • juli
    • juni
    • mei
    • april
    • maart
    • februari
    • januari
  • 2016
    • december
    • november
    • oktober
    • september
    • augustus
    • juli
    • juni
    • mei
    • april
    • maart
    • februari
    • januari
  • 2015
    • december
    • november
    • oktober
    • september
    • augustus
    • juli
    • juni
    • mei
    • april
    • maart
    • februari
    • januari
  • 2014
    • december
    • november
    • oktober
    • september
    • augustus
    • juli
    • juni
    • mei
    • april
    • maart
    • februari
    • januari
  • 2013
    • december
    • november
    • oktober
    • september
    • augustus
    • juli
    • juni
    • mei
    • april
    • maart
    • februari
    • januari
  • 2012
    • november
    • oktober
    • september
    • augustus
    • juli
    • juni
    • mei
    • april
  • 2011
    • december
    • november
    • oktober
    • september
    • juli
    • juni
    • mei
    • maart
    • februari
  • 2010
    • december
    • november
    • oktober
    • september
    • augustus
    • juni
    • mei
    • april
    • maart
    • februari
    • januari
  • 2009
    • december
    • november
    • oktober
    • september
    • augustus
    • juli
    • juni
  • 2000
    • januari
  • Tirade bloggers
  • Over Tirade
  • Honorering
  • Abonneren
  • Inzenden
Voorwaarden © 2019 Van Oorschot
  • Facebook
  • Twitter