Zij hebben zwaar het land. Zij hebben als

een os het land. En o zo lang. Het werk

fungeert als motor van de tijd – die steeds

gloednieuwe oude bak. De arbeid die

hen leeft, beweegt, het weeë heen en weer

bezorgt. Maar tijdens pauzes in kantines

met hoog plafond vol hoog niveau belaagt

het land hen weer – ondanks vertoon van ego

als een verschijnsel van vertoon – het is

als een klassieke kwaal die zoetjes aan

hen knaagt. Maar de landziekte tast de kernen

van menszijn aan, vreet geest en lever weg.

Het werk verdrijft de tijd maar na de werkdag

parkeert de tijd zich op een lagere

etage in zo’n typische garage

waar niemand blijven wil. Dan keert het land

weerom. Zo landerig, geen prikkel kan

het land verdrijven. Ja, het werk verdrijft

de tijd omdat het werk gedaan moet worden –

meer van extern, zeg maar. Daarna stagneert

het drijfwerk. Niets voedt de verwondering.

Niets boezemt nog ontzag in. Lusteloos

op Lesbos. Geborneerd op Borneo. En

ze kauwen lange draden en verslikken zich

in knopen sleur en staar. Straks stikken ze

nog in verstuikingen van landerigheid.

Het eerste om te doen is een locatie zoeken waar ooit iets

geschied is wat de mensen zich nog heugen, incident dat nu

of eens de noemer van geschiedenis zal torsen. Dan volgt de

gedachte aan wat op die plek geschied is. Gedenken daar

waar dat voorviel wat het gedenken waard is. Trachten

te voelen wat er toen gevoeld werd, op het ogenblik van

geschieden, op de wijze als verhaald wordt in de schrijving der

geschiedenis, die amalgaam van reconstructies van

verledens. De getuigenissen. En de blikken die naar achteren

gericht zijn, naar wat is geweest. De ogen, stuk voor stuk

iets anders ziend. Elk brein dat anders denkt. Elk denken, elk

herdenken kent zijn eigen idioom. En dan het onvermijdelijke

slot. Laatste halteplaats voor de bestemming van het niets. Tot slot

de korrel zout, de ironie en het cynisme uitmondend in een vuren lach

van het besef van het niet-weten, toen niet, nu niet, nooit niet.