Paul Beers
Brief aan Lex Jansen

Ingekorte brief aan Lex Jansen van De Arbeiderspers

 

Zennewijnen, 20 januari 2013

 

Beste Lex,

 

Nog niet bekomen van jullie kortaffe reactie op mijn mails inzake de condities waaronder ik Menasses EU-essay Der Europäische Landbote zou willen vertalen, het volgende:

Het essay telt een kleine 27.000 woorden. Ik vroeg een honorarium van €2500, bijna 10 eurocent per woord. Waarom? Omdat ik als jarenlange en ervaren vertaler, sinds 1995 van Menasse in het bijzonder, vind dat ik geen genoegen hoef te nemen met het minimumhonorarium van 6,3 cent per woord; omdat het een klein boek betreft en het dus niet om een groot bedrag gaat; omdat ik vind dat de uitgever zeker in dit geval niet minder moet betalen dan het Letterenfonds, dat ook 10 eurocent per woord betaalt vanaf boeken van 25.000 woorden. (De subsidie van het Letterenfonds voor dit boek staat overigens nog lang niet vast). En uiteraard stelde ik weer als voorwaarde dat de royalty van slechts 2% zou ingaan meteen vanaf een eventuele herdruk, en niet pas vanaf het 4000ste ex. Ik wil gewoon niet dat bij dit kleine boek het honorarium afhankelijk wordt gemaakt van wel of geen subsidie Want je verwacht toch niet dat ik dit boek zou gaan vertalen voor de door jullie geboden €1.687?

Om al deze redenen zou het je sieren om op mijn oorspronkelijke voorwaarde in te gaan

Bij welk eerzaam beroep zou het denkbaar zijn dat een werkgever die de naam Arbeiders-pers voert, een werknemer (arbeider) meer dan 20 jaar lang (1991-

2013) na het vertalen van 12 boeken (4 van de familie Mann; 3 van Nietzsche en 5 van Menasse) ondanks bewezen kwaliteit geen andere loonsverhoging gunt dan de officieel geïndexeerde, dus géén. Moet ik er nog bij vertellen dat het sinds 1975 aan de Index voor Levensonderhoud gerelateerde minimumhonorarium voor literaire vertalingen alleen maar een verworvenheid is die door de VvL als Vakbond voor schrijvers en vertalers met veel moeite is afgedwongen en dat nooit, maar dan ook nooit van de uitgevers (werkgevers) enig initiatief in deze richting is uitgegaan.

Om al deze redenen zou het je sieren om op mijn oorspronkelijke voorwaarde in te gaan. Maar om je te tonen dat het mij niet in de eerste plaats om de centen gaat, maar om een bewustmaking van de vernederende positie van de vertaler, stel ik dit compromis voor: betalen jullie de(ze) vertaler 7,5 cent per woord, dan komt het honorarium uit op precies €2.000 en neem ik daar genoegen mee.

Ik herhaal mijn devies: een vertaald literair boek is een geestelijk product dat in volkomen gelijkwaardigheid tussen uitgever en vertaler tot stand dient te komen.

 

Met vriendelijke groet,

Paul Beers

 

Met deze brief werd niets bereikt, noch wat honorering noch wat royaltycondities betreft. Het essay werd niettemin door mij vertaald. Het Letterenfonds keerde een werkbeurs uit van €2.700.

Paul Beers (1935) is vertaler van voornamelijk Duitse literatuur.