Per aanstaande zondag blogt Maartje Smits op deze plek. Maartje studeerde aan de Rietveldacademie en behaalde haar Master in Design aan het Sandberginstituut. Ze werkt als freelance schrijver en redacteur van het online tijdschrift hard//hoofd en geeft les aan de Gerrit Rietveld Academie en op ArtEZ (Arnhem). Haar dichtbundel Als je een meisje bent is recent verschenen bij uitgeverij De Harmonie.

Mijn vriend Arie eist auteurschap van het woord Feestweek op. Hij wil graag dat ik dat op deze plek vermeld.

Zolang ik me kan herinneren werd met Feestweek™ de periode tussen 23 december en 2 januari aangeduid waarin Boris, Arie, Gijs en ik op het automutulatieve af het nachtleven van onze stad uitwoonden.

Er schuilt loutering in een uurtje staand slapen op een thuisfeest in de zinkende woonboot van onbekenden om aansluitend met dim sum te ontbijten in een restaurant waar het avondservice al begonnen is. Omdat Gijs en ik jaren van onze vriendschap in de horeca werkten vlochten we het uitgaan een beetje tussen de diensten door, en voor jonge mannen is dat heel lang geen probleem.

De belangrijkste en voor zover ik weet enige regel van de Feestweek™ is dat je moet komen als je vriend het nodig vindt. Helaas ben ik niet iemand die zijn sms-geschiedenis bewaart bij het wisselen van telefoons, anders had ik uit honderden voorbeelden kunnen kiezen, maar om half vijf ‘s nachts gewekt worden door een berichtje als Bunker NDSM, vragen naar Vinnie is qua toon en inhoud zeker representatief.

Dit jaar pak ik om de dag een feestje mee: een vorm van arbeidstijdverkorting waardoor ik vroeger al snel de enige regel gebroken zou hebben, maar die tegenwoordig prima werkbaar is omdat Boris twee kinderen heeft, Arie voor de Top-2000 werkt en Gijs al bijna vijf jaar dood is. Het merendeel van de feestjes waar ik dit jaar ben aangehaakt werd dan ook georganiseerd door vrienden van mijn zwager, die net die cruciale twaalf jaar jonger zijn. In die groep ben ik de enige met een kind, dus niemand zal op het idee komen me aan de regel te houden.

Eergisteren – na een feestje op een hopelijk na mijn vertrek niet gezonken woonboot – at ik cheung fan bij Kam Kee op de Ceintuurbaan. Onder het eten las ik de Vrouw, die iemand op de stoel naast me had achtergelaten. Smaakversterker en goedkoop nieuws gaan prima samen: als een geharpoeneerde octopus glibberde de kater van mijn rug. Ik sloeg het magazine dicht, keek op en zag op de kleine ronde klok boven de bar dat het half een ‘s middags was. Als vanzelf pakte ik mijn telefoon en scrollde door mijn favorieten. Boris en Arie staan er nog in, Gijs niet meer.

Ik vroeg me af of ik zijn nummer nog uit mijn hoofd kende en toetste het in; wist zeker dat het klopte. Even overwoog ik het weer op te slaan, terug te zetten op de plek waar het altijd had gestaan.

________________________________________

Gilles van der Loo (Breda, 1973) is redacteur van Tirade. Sinds 2010 publiceerde hij online en in diverse bladen. Van hem verschenen in 2011 de verhalenbundel Hier sneeuwt het nooit en in 2013 de roman Het laatste kind. 

Wat hebben een New Yorkse kleine roodharige bioscoopcaissière met de naam Mazie , een grof gebouwde boer uit Frankrijk die Boris heet en een Japanse dokter met de naam Sasaki met elkaar gemeen? Ze zijn vereeuwigd door grote literaire talenten die ervan hielden met mensen te spreken om hun verhalen tot het basismateriaal van hun boeken te maken. Mazie, de onvergetelijk vrouw van die naam komt van Joseph Mitchell. Je hoeft maar een verhaal van Mitchell te hebben gelezen om voorgoed van hem te houden. Mitchell is ook bekend vanwege een van de indrukwekkendste writer’s blocks uit de geschiedenis. Enige decennia bracht hij niet-schrijvend door op de redactie van the New Yorker, waar hij toch gewenst bleef, vanwege het munten van de klassieke The New Yorker reportage: lange goed geïnformeerde reportages die minstens 10 mensen rond een thema uitgebreid aan het woord lieten. Mitchell loopt in veel van zijn verhalen rond aan de rafelranden van New York, zeg New York aan de havens, de barren, de emigrantenkant. Elk van zijn verhalen is een levendige evocatie van een wereld die er enerzijds niet meer is, maar die je anderzijds elders nog altijd overal kunt vinden: mensen zonder succes maar die ook een volledig bestaan leiden. Van Mitchell kun je alleen maar houden.

Boris figureert in John Bergers Once in Europa, boeren uit de Franse Alpen en hoe hun levens eruit zien. Hij is een weinig sympathiek personage, maar hoe hij aan zijn einde komt, wens je niemand toe. Dr. Sasaki is een van de zes Japanners die John Hersey portretteert in zijn werkelijk fantastische Hiroshima. Heb je je ooit afgevraagd hoe het was, die bom en al die doden? Een logische vraag. Hersey reisde een jaar nadien af naar Hiroshima en sprak de mensen en vertelt het verhaal zo rechtstreeks als maar mogelijk is. Ik ben er nu geweest, die zesde augustus 1945. De onverwachte details doen het werk, zoals overal: de ‘afdruk’ of vereeuwigde, ingebrande  schaduw die de bom maakte op muren, van mensen die er niet meer zijn, midden in een handeling: een man die zijn lastdier wilde gaan slaan. Een fotografisch fenomeen met een macaber effect. De geboorte van een kalf in een alpewei en hoe de boer met de arm tot de oksel in de koe het kalf keert. Hoe Mazie altijd een sigaret in de linkermondhoek heeft bungelen en ’s avonds na het werk altijd een groep dronkaards wat kleingeld gaat brengen.

Deze drie auteurs tonen de reportage als het hart van de literatuur.

De afgelopen weken had ik het op deze plek niet over mijn leven. November en december zijn voor mij drukke maanden, en alle tijd die ik vrij te besteden had ging naar mijn nieuwe boek, waarvan ik vandaag de driehonderdste bladzijde schreef. De eindstreep lijkt steeds ergens om de hoek te liggen.

Je zou denken dat het fijn was om even los te zijn van de verplichting me bloot te geven op het internet, maar dan zou je voorbijgaan aan het feit dat niets inherente waarde heeft, en aan de functie van de taal in het duiden en aanmaken van herinneringen.

Schrijven is zingeving, en zingeving heeft maar één functie: het te rusten leggen van angst. In het hart van elk goed verhaal is paniek te vinden, een organisme dat zich uit alle macht staande probeert te houden in een nog ongeduide wereld. Met andere woorden: ik heb jullie gemist.