Zullen we er maar gewoon mee stoppen? Met de beroepsallochtonen, knuffelallochtonen en boe!-allochtonen.

Ze zijn een belediging voor de gewone allochtonen die gewoon hun leven leiden, niemand tot last zijn en niet aan media-geilheid leiden.

We kennen ze nu wel: zij die hun culturele achtergrond tot de laatste druppel uitmelken voor goedkoop effectbejag in matig geschreven en hevig geredigeerde boeken. Of nog erger: de allochtone opiniemakers die als een haan met Palmpasen door witte redacties worden geparadeerd. Zie je wel! Hij/Zij zegt het! Dus dan is het zo! Feit! Punt! #DaaromPVV

Als je als ambitieuze aspirant-schrijver of streberige columnist niet veel meer kunt dan jezelf ten koste van anderen profileren, ben je niet de moeite waard. Je ontbeert het talent volwaardig mee te draaien, je wordt alleen ingezet als etnische azijnpisser en zodra er een jongere, versere versie van je is opgestaan, word je ingeruild.

Het behaagzieke beroepsallochtoonschap is namelijk aanzienlijk lucratiever dan dat van de enge-moslim-met-het-rare-petje, dus het is dringen in de knuffelallochtonenkrabbenmand. Allemaal mannetjes en hier en daar een vrouw, die de autochtonen willen bewijzen dat zij toch zeker wel deugen.

Maar wie in de ogen van de ander wil deugen, zal er nooit komen. Stop nou maar gewoon met die knuffelcultuur van die allochtone jaknikkers.

—

Hassnae Bouazza is journalist, columnist, vertaler en programmamaker. Ze was regisseur en eindredacteur van de zesdelige documentaireserie Seks en de Zonde en heeft haar eigen online glossy Aicha Qandisha.
Foto: Annelies Verhelst

Het grootste ongemak aangaande mijn raciale gesteldheid ervoer ik kort na het einde van Race van David Mamet uitgevoerd door het Nationaal Toneel, in een te drukke gang liep ik achter twee witte echtparen die op te hoge toon hun betrokkenheid bij het onderwerp uitte.

Wat duidelijk wordt na het gezwartepiet in de late maanden van het jaar en bijvoorbeeld ‘Wit is ook een kleur’ van Sunny Bergman is dat ras weer op de agenda staat. Of – waarschijnlijker – nooit weggeweest is.

Race is een advocatendrama op toneel (Het Nationale Toneel, gezien Stadschouwburg Amsterdam 4 januari, met Hein van der Heijde, Werner Kolf, Mark Rietman, Romana Vrede) waar de kwestie van een machtige en rijke blanke man behandeld wordt die op een hotelkamer een zwarte schoonmaakster verkracht. Tot mijn verbijstering constateer ik dat het stuk van 2009 is, en de kwestie Dominique Strauss-Kahn van 2011. De IMF baas werd beschuldigd van seksueel geweld tegen een kamermeisje van zijn New Yorks hotel, met wie hij een soort relatie bleek te hebben. De plot van Race en de kwestie Strauss-Kahn zijn vrijwel 1 op 1. Toeval. Het advocatenkantoor zie je nadenken over de mogelijkheid de witte man vrij te pleiten. De discussies hierover leggen de raciale zenuw bloot. De vraag is uiteindelijk ook of ze de man wel willen vrijpleiten, en tegen welke prijs.

In Bergmans ‘Wit is ook een kleur’ tracht ze witte mensen zich bewust te maken van een voordeel dat ze genieten. Het sterkste experiment is in een gymzaal waarin ze een gemengde groep mensen opstelt op de middenlijn en zegt een stap naar voren te doen als een opmerking van toepassing is op je, en een stap naar achter indien niet. (type: ‘Ik voel me veilig op straat als er veel politie is’.) Na zeven vragen is de groep volledig uit elkaar gespeeld (dramatisch is dat ze bij aanvang de handen vast hebben en je ziet dat ze die  op zeker moment los moeten laten). Ik heb daar wel veel van geleerd.

De witte mannen staan na zeven vragen vooraan, de zwarte vrouwen achteraan. Duidelijker kun je het niet maken.

Exact dezelfde kwesties worden besproken in Race, de vanzelfsprekende hegemonie van de witte man, de vooroordelen, de positieve discriminatie en de desastreuze gevolgen daarvan. Wat Race op de documentaire voorheeft is dat er ook een strijd gevoerd wordt tussen de zwarte vrouw en man die op het advocatenbureau werken. Een sterke complicatie van de zaak. Het stuk is intelligent, moreel sterk, maar mist een dramatische wending.

Op weg naar de uitgang  – met al die harde witte koppen (de mijne incluis) – verlangde ik boven alles naar cultuuruitingen waarin je duidelijk in echt gemengd publiek zit. Geef mij die gemengde zaal.

——————–

Menno Hartman (1971) is uitgever bij Van Oorschot en was redacteur bij Tirade. Hier schreef hij al eens iets over toneel. En hier over verkrachting.

Het was nieuwjaarsdag. Tussen de vuurwerkeilanden door koerste ik met mijn gezin naar het Westerpark om Otis de Hond uit te laten, die Oud en Nieuw bevend onder ons bed had gevierd.

Nadim hield mijn hand vast en B duwde Ada voor zich uit in de extreem dure babywagen die mijn schoonouders voor ons hebben gekocht. Voor het eerst sinds mijn veertiende, besefte ik, begon ik een nieuw jaar zonder kater.

Er was een fantastisch feest in de Amsterdam Toren geweest, maar ik was niet gegaan. Lieve vrienden waren bij ons langs gekomen; we hadden gegeten, wijn gedronken en hen tegen enen uitgezwaaid.

Op de Marnixstraat sjokten groepjes mensen die duidelijk wél van feestjes kwamen. Ik dacht aan mijn negende verjaardag, waarop ik een keus had moeten maken tussen een kindercadeau of iets voor grote jongens. Na lang twijfelden koos ik een cassettedeck.

Het apparaatje glom als science fiction en had blauw gaas voor de speakers. Toen ik het uitpakte moest ik keihard janken omdat ik besefte dat een periode van mijn leven voorbij was. Die middag nam mijn moeder me mee naar de speelgoedwinkel en liet me ook nog iets van Playmobil uitzoeken. Het werd een dubbeldikke verjaardag, maar toch voelde het niet zo.

Otis de Hond hurkte om te kakken en mijn oog viel op een reepje pasfoto’s. Ik pakte het van de stoep en keek naar een viervoud van twee blije gezichten. De foto was nieuw, want ongekreukt. Omdat je al jaren geen zwartwit meer kunt gebruiken voor identiteitsbewijzen, moest er ergens op een feestje een ouderwets pasfotohokje gestaan hebben, waar dit stel een muntje in geworpen had. Het feit dat ze geen jassen droegen bevestigde mijn vermoeden.

Even voelde ik die draaikruk onder mijn billen, haar gewicht op mijn schoot. Ze was te enthousiast, te onrustig om helemaal te zitten en leek daarom vederlicht. De jongen zei iets, het meisje glimlachte, het kastje ging flits.

Ik dacht aan Playmobil en cassettedecks. Aan het soort geluk dat bij elke fase hoort.

__________________________________________________________

Gilles van der Loo (Breda, 1973) was redacteur van Tirade. Sinds 2010 publiceerde hij online en in diverse bladen. Hij schreef de verhalenbundel Hier sneeuwt het nooit en de roman Het laatste kind. Op 23 oktober van dit jaar verscheen zijn nieuwe en sterk autobiografische roman Het jasje van Luis Martín.

Iedere keer als ik mezelf of iemand anders hoor zeggen dat het niet erger kan dan 2016, klop ik het snel af. Hoe dramatisch het afgelopen jaar ook was, en verschrikkelijk was het, ik hou er altijd rekening mee dat het nog erger kan. Ik bedoel, had iemand ooit gedacht terug te verlangen naar de jaren Balkenende? Juist.

Dus dit komende jaar gaan we het meemaken. Worden we overgenomen door de non-valeurs, de wachtgeldzoekers, de aspirant-fascisten of blijkt er nog een grote, geestelijk gezonde groep mensen in het land die het tij kan keren? Ik vrees het ergste.

Het zal wel weer een jaar worden met veel nepnieuws, veel door zogenaamde journalisten racistisch gevoede hysterie en leugens en een politieke elite die erachteraan hobbelt.

Als je het als land moet doen met een premier die doodleuk beweert dat kerst onder druk staat, kun je je maar net zo goed gewonnen geven. Dan heb je eigenlijk al verloren.

Maar ja, om nu een zorgvuldig opgebouwde beschaving en rechtstaat zomaar te laten afbreken door piemelroepende hordes die verpest zijn door decennialange vrede en veiligheid en nu hardop fantaseren over oorlogje voeren, is ook zo wat.

De handen gaan daarom maar weer uit de mouwen. De schulp gaat eraf. Als we ten onder gaan, dan liever strijdend, want  in een land waar Wilders, Asscher, Rutte, Baudet, Dijkgraaf, Roos, Seegers of Buma het voor het zeggen hebben, zal er geen licht meer schijnen. Hou aan, dat licht. Zorg dat het niet dooft.

—-

Hassnae Bouazza is journalist, columnist, vertaler en programmamaker. Ze was regisseur en eindredacteur van de zesdelige documentaireserie Seks en de Zonde en heeft haar eigen online glossy Aicha Qandisha.
Foto: Annelies Verhelst

Deze brief zal je overvallen. Alles wat ik van je had was een naam. Ik vond je adres op het internet, zag je straat en huis vanuit de ruimte en wenste dat je gelukkig was onder dat kleine bruine pannendak. Ik zette mijn wijsvinger tegen het scherm, sloot mijn ogen en wenste het hardop. Ben je gelukkig?

Ik ben je nooit vergeten omdat je mijn eerste liefde was. Bizar hoe moeilijk het na al die jaren is dat op te schrijven. Hoe eng het nu nog is te zeggen dat het meisje dat ik ooit was van je hield. Ik herinner me je grote bos blond haar, je zachte ogen en de ruimte tussen je tanden die bij elke glimlach zichtbaar werd. Dat zullen je melktanden zijn geweest, nu ik erover nadenk. Het litteken in je wenkbrauw zal groter zijn geworden.

Ik ben je een uitleg verschuldigd, maar het licht in de kamer lijkt te dimmen en de pijn neemt toe. Naast me op de matras lonkt de bediening van de morfinepomp. Zo gaat het al dagen: ik schrijf tot denken onmogelijk wordt en druk dan op het gele knopje om te kunnen slapen. Tussen de pijnpieken en verdoofde dalen door reik ik ver buiten de muren van de kamer, soms zelfs naar de andere kant van de wereld.

Elias. Geen idee hoe lang ik net geslapen heb. Mijn vingers tintelen en mijn mond is droog als karton. Met details wil ik je niet vermoeien, maar in een geval als het mijne blijken de protocollen een peuleschil. Ze hebben me een datum en – bij benadering – een tijd gegeven.

Over tien dagen zal het zijn alsof ik nooit bestond. Op de ochtend van de elfde dag is dit bed leeg, de apparatuur die over me waakt herbestemd, samen met daadkrachtige Anniek en lieve verstrooide Sadiqa. Al mijn spullen zijn verkocht. Ik dacht dat het op zou luchten, maar met het afvinken van elk losse eindje groeide mijn verlangen naar eindjes die me met de wereld verbinden en het spijt me voor je, maar jij bent er een.

Buiten het raam van klas 1B begon de zon door de mist te dringen. De eerste stralen betastten het koude glas en maakten condens van onze adem waarvan de druppels een plasje vormden op de vensterbank. Ik doopte er mijn vinger in en stak hem in mijn mond. Zoet en helder water was het, zonder een hintje pindakaas of Colgate of een van de andere dingen waar kinderadem naar kon ruiken. Juf Kerstens had ons die week uitgelegd waarom onze adem in de winter wolkjes vormde en wat wolken waren en ik zag de klas als zee; de ruit als het gebergte dat de wolken dwingt te stijgen tot ze afkoelen en regen worden.

De deur van het klaslokaal ging open en je kwam binnen met het schoolhoofd zo dicht achter je dat je op zijn tenen leek te staan.

‘Dit is Elias Bruinsma,’ zei de directeur. ‘Hij is nieuw.’

Ik werk toe naar een nieuwe roman. Op woensdagen publiceer ik hier af en toe een mogelijke bladzijde. 

__________________________________________________________

Gilles van der Loo (Breda, 1973) was redacteur van Tirade. Sinds 2010 publiceerde hij online en in diverse bladen. Hij schreef de verhalenbundel Hier sneeuwt het nooit en de roman Het laatste kind. Op 23 oktober van dit jaar verscheen zijn nieuwe en sterk autobiografische roman Het jasje van Luis Martín.