Een mens zou haast vergeten dat hij schrijver is, dus een beetje actieve literatuur mag ook. Of waarom zelfs niet de combinatie, literatuur over literatuur, dolce e utile etc. In concreto: straks is Hugo vijf jaar dood, en sommige verslaafden raken hem echt niet kwijt.

Tijgers blijven

Tijgers blijven, krekels spitten

in onze spieren. Niemand slaapt

je uit.

Want in ons vel laaien nog je lianen,

het oerwoud dat in de jongen speelt

met vuur.

Wij hebben nodig: een vonk,

een wijf,

een tijd

die een touw aan ons kan vastknopen.

Maar we hangen alleen

in je taal van boekweit

en klaroenen, van zinnen

vol apinnen, zoekend als blinden

naar het braille van onze navels.

Tijgers blijven, krekels spitten.

De vroege moeders huilen ons

wakker vannacht.

Elle est morte. Qui? Emmanuelle… Sinds twee dagen vertoef je niet meer onder ons, d.w.z. dat je, in mediatermen, al oud nieuws bent. Ik ga dan ook geen in memoriam aan je wijden, dat deden de kranten, televisiejournaals en een hoop publicisten al voldoende. Een gedichtje wil ik wel maken, later, als je dood een beetje uitgeregend is in mijn hoofd.

Nu houd ik het bij een bedenking. We zullen je herinneren als Emmanuelle, d.w.z. als Sylvia in de iconische rieten stoel, met je masker van naaktheid. En daarbij denken we alleen aan jou. De mannen in je leven zijn je nooit gaan overheersen, je bent geen Marilyn Monroe, bij wie altijd meteen de schimmen van Joe DiMaggio, Arthur Miller en JFK opduiken, of, om het even literair te houden, een Kristien Hemmerechts bij wie we altijd de rokershoest van Herman in de nek voelen.

Ondanks je relaties met Hugo Claus, Freddy de Vree en de Amerikaanse acteur Ian McShane, blijf je onze puberfantasie Emmanuelle. Je bent geen aanhangsel geworden van bekende mannen. Wij zijn het aanhangsel geworden van jouw tweeëntwintigjarige lijf.

Je was onze artistiek niet altijd verantwoorde poëzie, ons biertje voor het slapengaan, onze vermoorde onschuld, onze Borsten des Vaderlands. Wij blijven aan je denken. Rust zacht, heb vrede, drink een neut met God. En hopelijk voelen die rieten stoelen in de hemel fijn aan je kont.

Mo Yan won de Nobelprijs voor de literatuur. De eerste echte Chinees, aangezien de eerste (Gao Xingjian in 2000) door de Communistische Partij liever weggezet wordt als een tot fransoos ontaarde pseudoscribent. Een salonfähige Chinees dus zowaar (naar verluidt zelfs met partijkaart), geheel tegen de Nobelprijstraditie in. Al waren vele commentatoren er als de kippen bij om te benadrukken dat kameraad Mo toch ook wel sociaal kritische lagen in zijn geschriften steekt, kwestie van toch niet al te veel te pluimstrijken bij de trotse apparatsjiks in Peking. Vriend Mo moest wel een beetje rebels blijven.

Dat leek hij zelf ook aan te voelen, want gisteren kreeg hij plots de behoefte om een goed woordje te doen voor de iets dissidenter dan hemzelf schrijvende Liu Xiaobo. Die laatste kreeg twee jaar geleden de Nobelprijs voor de vrede, iets wat in de hoge kringen in Peking niet meteen op eenstemmig gejuich werd onthaald.

Nu is er gelukkig Mo die oproept om Liu vrij te laten. Dergelijke oproep rolt natuurlijk vlotter van de tong wanneer de hele wereldpers over je schouder meekijkt en het toch een beetje zou opvallen als er drie dagen later plots vreemde bloeduitstortingen op Mo’s lichaam zouden verschijnen. De Chinese overheid blijft dus ook na de oproep lachen (zij het een beetje als een boer met kiespijn) en onze laureaat poetst meteen zijn rebelse imago een tikje op, zodat ook het weldenkend deel van het journaille tevreden naar huis gaat. En Liu natuurlijk, die kirt van plezier in zijn cel om deze nobele oproep. Iedereen tevreden en Mo is de koning te rijk.

Gisteren meldden enkele kranten een diplomatieke blunder of zelfs provocatie van onze geliefde Frau Merkel. De olijke Duitse dame had immers hetzelfde schreeuwlelijke jasje aan als tijdens de kwartfinale Duitsland-Griekenland op het afgelopen EK. De wedstrijd eindigde toen op 4-2, m.a.w. de boodschap van Merkel zou dezelfde zijn als die van Gary Lineker: aan het eind winnen de Duitsers.

Op basis van dat EK weten wij echter beter dan wie dan ook dat voetbal en realiteit weinig met elkaar te maken hebben, zodat deze journalistieke interpretatie me toch wat ver lijkt te gaan. Meer nog, ik zou zelfs een tegengestelde opinie aanhangen: Merkels jasje was een daad van mededogen. Kijk eens, zei Angela, ook wij Duitsers lopen er lelijk gekleed bij, ook wij zijn maar arme sloebers. Na vier maanden zit ik immers reeds door mijn kleerkast heen en moet alweer in hetzelfde outfitje opdraven. Ook dat is besparen. En zoals u ziet is er voor die facelift ook geen geld. Nee, Angela kwam duidelijk in vrede.

Ondertussen deden de Grieken ook hun best en verwelkomden Frau Merkel volstrekt niet provocatief met vlaggen vol hakenkruisen. Spontaan, warm en ludiek volksprotest, toch? Misschien kunnen beide partijen volgende keer op voorhand wat afspreken om de boel nog gezelliger te maken. Dan doen de Grieken hun lelijkste groene jasjes aan en komt Angela met swastika-armband en potloodsnorretje. Ze vallen elkaar dan ongetwijfeld onmiddellijk in de gestrekte armen.