Vlak na de foto

Menno schreef hier onlangs over het selfie, over hoe kwetsbaar we ons tonen juist wanneer we zoeken naar dat ideale beeld waarmee we onszelf aan de wereld kunnen presenteren. Deze foto’s zijn genomen op het moment vlak na het selfie – op het beeld de lach, de vrolijkheid en de perfectie, maar wat op de gezichten achterblijft, wat heel even te zien is, is weemoed of melancholie. Voordat de twijfel weer verdwijnt, voordat we haastig opstaan om een nieuwe foto van onszelf te maken.

 

copyright Wytske Versteeg

 

 

IMG_0499

Wytske Versteeg schrijft en fotografeert. Haar nieuwe roman, Quarantaine, verschijnt in oktober.

In de Oorshop

Prachtgoal

Laat ik voorop stellen dat ik niets heb met voetbal en voetbal kijken. Toch werd ik een paar dagen terug ineens gegrepen door een incidenteel stukje voetbal, dat tot mij kwam via het achtuurjournaal. De scorende ‘hakbal’ van de keeper van ADO Den Haag. Er is de afgelopen dagen meer dan genoeg over geschreven en rondgegaan. Terecht ook wel, want zelfs bij mij zorgden de beelden voor een spontaan gevalletje kippenvel.

Voor ADO zag het er niet florissant uit, met 2-1 achter tegen PSV breekt de blessuretijd aan. Iedereen mee naar voren voor de vrije trap, dus ook doelman Martin Hansen. Hij komt op zijn gemak aanzetten en oogt wat mij betreft nog fris zo aan het eind van de wedstrijd. De vrije trap wordt genomen, de bal komt mooi laag aan maar niet zuiver voor en dan dient Hansen zich aan. Alsof het niets is laat hij de bal door zijn benen gaan om hem vervolgens precies het tikje uit te delen dat nodig is voor de gelijkmaker. De bal passeert de verdedigingslinie en de keeper van PSV gaat er maar bij liggen zodra de bal in de hoek rolt.

Het speelt zich allemaal af in zo’n kort bestek dat het voor de hand ligt als het geluk zou zijn. Hansen zegt na afloop zelf dat het geen geluk is. Het is een geijkte actie, volgens hemzelf althans. Ik ben geneigd hem te geloven, niet alleen op zijn woord maar ook op basis van de beelden. Natuurlijk, van voetbal heb ik geen verstand, maar volgens mij is het duidelijk te zien dat hij trefzeker handelt, goed kijkt en exact beweegt zoals hij het zich had voorgesteld. (En dat alles door een keeper.)

Het is ook daardoor dat zoveel mensen – liefhebbers of niet – geraakt zijn door dit doelpunt. Vergelijkbaar is de extase die de duikvluchtgoal van Van Persie tijdens het afgelopen WK opriep. In de zegetocht van Oranje mocht die de schoonheidsprijs ontvangen voor precisie en uitvoering. Net als destijds heb ik ook nu weer de woorden ‘het is pure poëzie’ horen vallen, al zou ik zelf zo ver niet durven gaan. De actie van Hansen is prachtig, absoluut, maar ik ben blij dat hij voetballer is in plaats van dichter.

 

Marko van der Wal (1989) is opgeleid als classicus, redacteur van Tirade en werkt bij Uitgeverij Van Oorschot. Sinds twee jaar blogt hij wekelijks voor tirade.nu. Hij ziet er overigens anders uit dan hij eruitziet.

Marko van der Wal

Marko van der Wal (1989) is opgeleid als classicus, redacteur van Tirade en werkt bij Uitgeverij Van Oorschot. Sinds enkele jaren blogt hij (onregelmatig) voor tirade.nu.

Blijf op de hoogte, ontvang onze nieuwsbrief.

Economie en wat schrijvers daarvan vinden

De boekhandelaar die ik gisteren bezocht zegt dat het iets beter gaat met de economie. Iets. Mensen die drie boeken kochten, kopen er nu soms vier en iemand kocht een boek met de mededeling dat dat handig was voor als de ereader uitviel. Wat de boekhandelaar vooral opviel was dat het even-mee-grijp-boekje makkelijker gaat. De boekenkoper is weer even iets minder voorzichtig. Boekhandelaars hebben verstand van de economie, naar mijn idee iets meer dan groenteboeren of handelaars in koffie.

En schrijvers? In de briefwisseling Een manier van vriendschap  tussen J.M. Coetzee en Paul Auster,  schrijvers die ik graag lees, krijg je niet die indruk. Ze zijn in de briefwisseling aan het begin nog wat op zoek naar onderwerpen als de mondiale crisis uitbreekt, 2008. In een post scriptum  na een brief schrijft Coetzee dan dit:

‘Ps. Ik ben me er niet onbewust van dat ik, door voor te stellen een nieuwe ‘goede’ reeks getallen te verzinnen om de oude ‘slechte’ te vervangen en die nieuwe getallen in alle computers op de wereld te installeren, niets minder voorstel dan het oude, slechte economische systeem af te schaffen en te vervangen door een nieuw, goed systeem – met andere worden de intrede van universele economische gerechtigheid. Voor de uitvoering van dit plan ontbreekt het onze huidige leiders aan zowel de geschiktheid als de wil, en zelfs het verlangen. ‘

Het is maar goed dat ze daarna overgaan op sport, waar de beide heren wél wat over te melden hebben. Wat mij opvalt in de korte correspondentie over economie, is niet eens zozeer te totale onnozelheid, als wel de schaamteloosheid ervan. Het is alsof kokette gelaktenageldames hun vrouwelijkheid onderstrepen door bij een open motorkap kirrend over ‘die grote buis daar’ en dat vettige slangetje hier’ te gaan staan praten.

Verder lezend en bekend met hun werk zie je dat ze over zoveel zaken zoveel origineels te melden hebben dat hun afkeer van economie voor mij onbegrijpelijk wordt. Ook Coetzee leest vandaag in de krant dat de centrale bank van China de yuan gedevalueerd heeft en dat daardoor de Chinese economie een impuls krijgt.

Nee, dan de episodes over de guilty pleasure van sport kijken op tv en Austers en Coetzees inzichten in de correspondentie van Beckett. Lang leve de auteurscorrespondentie! Zolang de schrijvers maar geen economische onwetendheid etaleren.

————–

IMG_9920Menno Hartman (1971) was vroeger redacteur van Tirade. Sinds 2008 werkt hij bij Uitgeverij Van Oorschot. Houdt van economie en correspondenties.

Foto van Menno Hartman
Menno Hartman

Menno Hartman (1971) is uitgever bij Van Oorschot.

Stukkie SU

Een aantal Nederlandse Surinamers complimenteerde me met de stukjes die ik tijdens ons verblijf in Paramaribo schreef. Ik schijn de sfeer van het land goed te hebben weergegeven.

Fijn om te horen natuurlijk, maar het schrijven van mijn blog kostte me daar in de Marijkestraat heel weinig moeite. Hoewel ik niet zo veel gereisd heb, zou het me verbazen als ik ooit nog in een land kom waar de sfeer zich sterker doet voelen.

Gisteren begonnen Birre en ik (onafhankelijk van elkaar) Suriname te missen. Aan mezelf merkte ik het toen ik wat dromerig boodschappen deed en bij de kassa aangekomen zoutvlees, masoesa en selderij in mijn wagentje zag liggen.

Toen Birre een paar uur later uit haar werk kwam begon ze al halverwege de trap over De Gadri, het fijnste eetzaakje aan de Waterkant van Paramaribo, met een terras in de schaduw van een enorme boom. Ik hoefde alleen maar de deksel van mijn pan te tillen en haar op mijn borrelende moksi alesi te wijzen.

Het echte missen begint kennelijk pas wanneer de afstand groot genoeg geworden is. Hiermee doel ik niet op de duizenden kilometers zee die sinds januari tussen mij en de monding van de Surinamerivier liggen, maar op de tijd. Hunkeren naar een plek is alleen maar mogelijk als je dat speciale ‘ergens’ kunt romantiseren; als je positieve herinneringen de negatieve hebben verdrongen.

Waar ik vorige week schreef over de neiging van mijn geheugen om een hele vakantie tot een enkele dag samen te brengen, moet ik vandaag toegeven dat het ook nog de eigenschap heeft een periode van maanden met daarin zowel positieve als negatieve ervaringen over één kam te scheren. In het geval van ons verblijf in Suriname kan ik eigenlijk geen negatieve gebeurtenis meer noemen, waardoor het mogelijk wordt een lekker ongecompliceerd romantisch missen met me mee te dragen, dat met de dag sterker lijkt te worden.

Nooit eerder op Tirade.nu: een recept (voor moksi alesi)

Twee ons geweekt, kleingesneden zoutvlees en een kip (in stukken) in porties bruin bakken en apart houden. In het achtergebleven vet fruiten: een halve gerookte makreel, een gesnipperde ui, twee gehakte tenen knoflook, drie theelepels masoesapoeder, een theelepel tomatenconcentraat, vijf pimentkorrels, een maggiblokje en drie gele pepers (heel laten en oppassen dat ze niet stuk gaan tijdens het koken). Dan twee mokken gewassen witte rijst toevoegen, een halve mok kokosmelk, en water tot het vocht een vingerkootje (van een kleine oma-vinger, eventueel lenen) boven de rijst staat. Alle vlees terug in de pan, samen met twee handen geweekte en gekookte boontjes (bijvoorbeeld black eye peas). Vocht proeven en op smaak brengen met (palm)suiker en zout. Rijst zonder te roeren gaar laten worden met de deksel op de pan, dan doorscheppen en nog vijf minuten zonder deksel laten staan. Serveren met zuurwaar, peper (verse sambal), gestoofde bladgroente zoals tayerblad of daguwiri (waterkastanje), gebakken banaan en gesnipperde selderij.

________________________________________________________________________________________________

Optie 8Gilles van der Loo (Breda, 1973) is redacteur van Tirade. Sinds 2010 publiceerde hij online en in diverse bladen. Van hem verschenen in 2011 de verhalenbundel Hier sneeuwt het nooit en in 2013 de roman Het laatste kind. 

 

 

 

Foto van Gilles van der Loo
Gilles van der Loo

Gilles van der Loo (Breda, 1973) is schrijver en schrijfdocent. Tussen 2011 en 2015 was hij redacteur van Tirade. Bij Van Oorschot publiceerde hij de verhalenbundel Hier sneeuwt het nooit en de romans Het laatste kind, Het jasje van Luis Martín, Dorp en  Café Dorian. Meest recent verscheen Mens blijven aan het front bij Hollands Diep, dat hij samen met zijn Oekraïense vriend Andrii Kobaliia schreef.

Simone van Saarloos als Zomergast

De gemiddelde Nederlander kijkt drie uur per dag naar de tv. Dat is genoeg om zondagavond het hele interview met Simone van Saarloos bij Zomergasten te gaan zien. Volgens het rapport Media: tijd in beeld wint het klassieke kijken, voor het toestel op het moment van de uitzending, nog steeds van andere kijkvormen. Ik had zelf de indruk dat het ouderwetse tv-kijken tanende was, zekere onder jongeren, maar niets blijkt minder waar. Zelf bezit ik geen tv, en als ik al iets zie dan is dat – weinig spontaan – online.

Laatst had ik het al borrelend over Zomergasten maar niemand van mijn kringetje leeftijdsgenoten had een goed idee van wat hij/zij zelf wilde laten zien. We hadden simpelweg te weinig tv gekeken in de laatste jaren. Simone van Saarloos is even oud als ik, en kijkt helemaal geen tv. Zou zij een net als ik (stel dat) een tv-avond samenstellen uit Villa Achterwerk en andere kinderprogramma’s? Vermoedelijk niet, want behalve dat ze tv onprettig vindt, heeft het voor haar ook geen nostalgische waarde: ‘Ik merk dat mijn oudere vrienden, 35 plus, nog een soort idyllische jeugdherinneringen hebben met betrekking tot televisie – ofwel over het gezamenlijke eraan met het gezin, ofwel over de programma’s die ze keken. De tv was er gewoon.’

Die constante aanwezigheid van het toestel is nog altijd aan de gang, al is er wel veel veranderd in wat er te zien valt. Volgens Van Saarloos is tv ook een medium geworden waarop mensen zich belachelijk wilden maken. Het omslagpunt ligt voor haar wellicht bij MTV-programma’s zoals Jackass (2000), of de talentenjacht Idols (2002). Toen kreeg het leedvermaak zwaar de overhand, toen zijn veel kijkers waarschijnlijk afgehaakt en uitgeweken. Ongeveer in de tijd dat MTV stopte met het uitzenden van muziek, stopte ik met televisiekijken; ik ging toen uit huis. Ik verwacht dan ook niet dat er snel iets in Zomergasten zal komen uit zo’n typisch jaren-nulprogramma, tenzij om discussie uit te lokken.

Televisie is zo langzamerhand een medium dat zorgt voor aangename verdoving. Van Saarloos noemt het ook wel: je kunt er gemakkelijk doorheen praten. ‘Bij theater bijvoorbeeld kan dat niet; je stelt je oordeel uit, wordt in een beleving gezogen. Een film tracht dat eveneens te doen. Volgens mij gaat dat over de intentie: een film ga je zien, in zijn gehele lengte – dat is althans meestal de opzet – terwijl het lijkt alsof televisie niet intentioneel wordt bekeken.’ Ook uit onderzoek blijkt dat tv-kijken in de eerste plaats een vrijtijdsbesteding is, en dat is het misschien wel vanaf het begin. Actief kijken doen we allang niet meer, zegt Van Saarloos. We gaan ‘nog even tv kijken’ om ons te bevrijden van zorgen en gedachten.

Naar ik hoop is dat zondag bij Zomergasten anders en is de avond van Van Saarloos gevuld met fragmenten die zij zelf bewust gekeken heeft. Ik verwacht dan ook een, waarschijnlijk op vele vlakken, leerzame avond. Net als bij het lezen van een boek wil ik er iets van opsteken, in die zin zijn beeld en papier vergelijkbaar. Hopelijk is de kijker straks bereid zich ook over te geven aan het interview, al dan niet in groepsverband aan de buis gekluisterd en in gesprek met anderen, als je je maar wilt laten leiden door een jonge geest.

 

Marko van der Wal (1989) is opgeleid als classicus, redacteur van Tirade en werkt bij Uitgeverij Van Oorschot. Sinds twee jaar blogt hij wekelijks voor tirade.nu. Hij ziet er overigens anders uit dan hij eruitziet.

Marko van der Wal

Marko van der Wal (1989) is opgeleid als classicus, redacteur van Tirade en werkt bij Uitgeverij Van Oorschot. Sinds enkele jaren blogt hij (onregelmatig) voor tirade.nu.

Van de zelfblik tot het schuldig buikje

In het landschap van de stad is er een opvallende blik bijgekomen, de zelfblik of de zelflach van de toerist in zijn op zichzelf gerichte camera. Dat is een andere blik dan de gelaatsuitdrukkingen die we kenden en het is een hele mooie, maar misschien ook een weinig oprechte, of tenminste een weinig echte. Het is het tegendeel van ‘zich onbespied wanen’het is zich bespied weten door zichzelf.
Wat zien we als we iemand naar zijn eigen camera zien lachen? We zien hoe diegene zichzelf wenst te zien in zijn of haar foto-album, we zien hoe zij gezien wenst te worden door wie haar lief zijn. We kijken daarmee langs de camera heen in de ziel van de gefotografeerde, we zien hoe zij zich toont aan zichzelf. Uniek. Nieuw. En vaak heel mooi, onverwacht veel mooier dan de blik kort voor of kort erna is. De zelfblik helpt de toevallige aanschouwer meteen meer sympathie op te brengen voor de ander.
Daarom zou een reeks gefotografeerde selfies, foto’s van mensen die naar zich zelf lachen een welkome tentoonstelling in een gerenommeerd fotomuseum opleveren.

Dit is iets anders: maar ook hierin zijn we iets in de gefotografeerden dat we niet eerder zagen: Annie Leibovitz maakte en reeks Updated Hitchcock stills. Deze vind ik het mooist.

We zien Seth Rogen in de still van de film Nort by Northwest waar we Cary Grant verwachten, het is een van de bekendste stills uit de filmgeschiedenis. Maar nu met een extra laag. De mooist gesneden filmacteur Grant vervangen door een jongeman met wat we nu maar een ‘schuldig buikje’ zullen noemen. Wat zien we dus door deze transparant gemaakte personage heen? We zien Rogen die zich bewust is van de muffin top die zijn postuur onderscheidt van dat van zijn iconische voorganger, we zien dat hij het weet, en dat zien we aan zijn blik zoals we bij de zelfblik zien hoe men zichzelf gezien wenst. Bent u er nog? Dit is tweemaal het bewustzijn van het opgeleverde beeld. Eenmaal voor zichzelf en eenmaal voor de ander.

 

————–

IMG_9920Menno Hartman (1971) was vroeger redacteur van Tirade. Sinds 2008 werkt hij bij Uitgeverij Van Oorschot. Houdt van Hitchcock en van fotografie.

Foto van Menno Hartman
Menno Hartman

Menno Hartman (1971) is uitgever bij Van Oorschot.

Meer blogs

  • Afbeelding bij Warm

    Warm

    Hitte verbindt. Er wordt minder van je verwacht; je verwacht een stuk minder van anderen en veel minder van jezelf. Bij hitte doe ik alles langzaam en merk dan dat ik hetzelfde gedaan krijg – zelfs na vijf duiken in de gracht en anderhalf uur staren sluit ik mijn laptop in de middag met tevredenheid....
    Lees verder
  • Afbeelding bij Zomerverlies

    Zomerverlies

    Alle ramen stonden open en toch was het warm in mijn keuken. Ik sneed knoflook in dikke plakken en liet die bruinen in de lekkerste olijfolie, hakte een paar rijpe vleestomaten en voegde die toe, dopte hulkgroene erwtjes. Als ik buiten de deur ga eten maak ik voor vertrek iets voor de thuisblijvers; je bent...
    Lees verder
  • Afbeelding bij De bekende weg

    De bekende weg

    Het Zeeuwse dijkhuisje van B’s tante is al een jaar of twintig in mijn leven. Het is er stil, er is veel licht en de zee voelt heel dichtbij, maar rond de dijk is geen toerisme. Het enige wat er verandert is de tuin: er zijn meer rozen dan voorheen. De wilg is groter, en...
    Lees verder
Tirade bloggers
  • Foto van Greet Kuipers
    Greet Kuipers

    Greet Kuipers (1962) is psychiater. Onder het pseudoniem Minke Douwesz publiceerde zij bij uitgeverij Van Oorschot twee romans, Strikt en Weg. Voor de laatste ontving zij de Opzij Literatuurprijs 2009 en de Anna Bijns Prijs 2012.

  • Foto van Sybren Sybesma
    Sybren Sybesma

    Sybren Sybesma (2001) werd in Leiden geboren. Na de middelbare school deed hij een jaar vooropleiding klassiek piano aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag. Daarna studeerde hij Biomedische Wetenschappen in Leiden.  Hij volgde een cursus korte verhalenschrijven aan de Schrijversvakschool in Amsterdam bij Nico Dros. Bij de Mare kerstverhalenwedstrijd won hij twee keer de derde prijs. Ander werk verscheen op De optimistOp ruwe planken en in het Friese literaire tijdschrift Ensafh. Hij zit in de redactie van Babel en studeert in Amsterdam. Hij speelt nog veel piano.

  • Foto van Gregor Verwijmeren
    Gregor Verwijmeren

    Gregor Verwijmeren studeerde Taal- en Cultuurstudies aan de Universiteit Utrecht en gitaar aan het conservatorium in dezelfde stad. Hij publiceerde fictie in onder meer De Gids en Flash: The International Short-Short Story Magazine. De vorm van geluid, zijn debuutroman, werd uitgegeven door Van Oorschot, en is wereldwijd de eerste roman over tinnitus (en muziek en geluiden) die door een mainstreamuitgeverij is uitgegeven. Gregor werkt momenteel aan zijn tweede roman, waarvoor hij een beurs ontving van het Nederlands Letterenfonds. In april 2021 zal hij Nederland vertegenwoordigen bij het European First Novel Festival in Boedapest (uitgesteld vanwege Covid). Hij is vader van drie kinderen en kookt en tennist graag in zijn vrije tijd.