De komst van de filosofische roman (I)

‘Overambitious projects may be objectionable in many fields, but not in literature. Literature remains alive only if we set ourselves immeasurable goals, far beyond all hope of achievement. Only if poets and writers set themselves tasks that no one else dares imagine will literature continue to have a function. Since science has begun to distrust general explanations and solutions that are not sectorial and specialized, the grand challenge for literature is to be capable of weaving together the various branches of knowledge, the various ‘codes,’ into a manifold and multifaceted vision of the world.’

 Italo Calvino, Six Memos for the Next Millennium, vertaald uit het Italiaans, in het Engels, door Patrick Creagh (Harvard University Press (1988;p. 112)).

De teksten uit Six Memos werden geschreven voor een serie lezingen die Italo Calvino in het najaar van 1985 zou uitspreken aan de universiteit van Harvard. De avond voor hij van Italië naar Amerika zou vliegen, stierf hij aan de gevolgen van een hersenbloeding.  Van de zes voordrachten die Calvino zou houden vond zijn vrouw, Esther, er vijf op zijn bureau. Het zesde stuk had hij willen schrijven in de Verenigde Staten.

In de Oorshop

447

Nummer 447, het eerste nummer van de nieuwe redactie, verschijnt op 20 maart. Met bijdragen van onder meer Thomas Heerma van Voss, debutante Nikki Dekker, Rosan Hollak, Gilles van der Loo en Martijn Knol, een interview met Detlev van Heest, een essay over de pamfletten van Céline, het dankwoord van Stephan Enter bij de aanvaarding van de F. Bordewijkprijs en een nieuwe kroniek van Carel Peeters, dit keer over Euforie van Christiaan Weijts.

Blijf op de hoogte, ontvang onze nieuwsbrief.

Dat gezegd hebbende: ‘The good stuff will survive…’

‘Wie ontvankelijk is voor de invloed van de kunst, kan deze als lustbron en troost voor het leven niet hoog genoeg waarderen. Toch vermag de milde narcose waarin de kunst ons brengt niet meer te doen dan ons kortstondig aan de noden des levens te ontrukken, en ze is niet sterk genoeg om werkelijke ellende te doen vergeten.’

Sigmund Freud,  Het onbehagen in de cultuur,  vertaald, uit het Duits, door Wilfred Oranje (Freud, Werken IX (Boom, 2006; p.476)).

Dat gelezen/beaamd/overgetikt hebbende:

 “I have this unbelievably like five-year-old’s belief that art is just absolutely magic. And that good art can do things that nothing else in the solar system can do. And that the good stuff will survive, and get read, and that in the great winnowing process, the shit will sink and the good stuff will rise.”

David Foster Wallace,  Although Of Course You End Up Becoming Yourself: A Road Trip with David Foster Wallace ,  David Lipsky, Broadway Books, New York, (2010; p.91).

Tirade heeft een nieuwe redactie

Per 1 januari 2013 bestaat de redactie van Tirade uit Lieke Marsman, Martijn Knol en Gilles van der Loo. De redacteuren Merijn de Boer en Menno Hartman blijven nog aan. Er is een vacature voor een dame. Suggesties? Zelf solliciteren? Laat het ons weten.

Van de redacteuren Jeroen van Kan en Ester Naomi Perquin neemt Tirade met pijn in het hart afscheid, zij droegen vijf jaar lang bij aan hoogwaardige en eigenzinnige Tiradenummers. Van 423 in 2008 tot nummer 446 in december 2012 hebben zij hart en ziel gegeven voor het tijdschrift. Daaronder bijzondere specials als het vertalersnummer, het koffernummer, het Voskuilnummer, het Brievennummer, het Publiek/ Prive nummer, het korte verhalennummer, het In Memoriamnummer, het Leopoldnummer etc etc. En alle gewone zeer goede nummers.  Ester en Jeroen, dank daarvoor!

De nieuwe redacteuren stellen zich binnenkort op de website van tirade www.tirade.nu aan u voor.

Foto van Menno Hartman
Menno Hartman

Menno Hartman (1971) is uitgever bij Van Oorschot.

Twee maanden bloggen, het zit erop. De vraag die nog rest is: wat doet het met een mens om zo lang de waan van de dag te beschrijven? Wat krijg je ervan?

Één antwoord: een hang naar het kleine. Je betrapt jezelf er, bij het intens volgen van de actualiteit, immers al snel op dat het je niet te doen is om de hoofdpunten. Soms kun je er natuurlijk niet omheen, maar meestal laat je die Gaza-oorlogen en Amerikaanse presidentsverkiezingen toch maar links liggen. Je zoekt de kleine gebeurtenis, het fait divers dat het nieuws en de werkelijkheid hun kleur geeft. Wandelende horrorfiguren met tuingereedschap, vleesgeworden literaire personages, een salonfähige gangster op een fiets in de Jordaan, dat soort dingen.

Wat ons interesseert, is dan ook niet het grote kwaad van oorlogen, genocides en onderdrukte bevolkingen, maar juist het individuele kwaad. En dan vooral het kwaad dat nog enigszins te excuseren is, het kattenkwaad op hoog niveau. We vinden het in maffiafilms, televisiesereis, romans, maar ook gewoon in de realiteit, in het journaal, in mensen om de hoek. Dat is geruststellend, dat wil zeggen dat ook wij zulke figuren kunnen zijn, als we maar echt wilden. Als we maar genoeg verbeelding hadden om zelf intense realiteit te worden.

Of om met het beroemde citaat te besluiten: there are two kind of people. Evil people and boring people.

Top 200

Vandaag maakte de Volkskrant haar top 200 van de meest invloedrijkste Nederlanders bekend (http://top200.volkskrant.nl/). Bernard Wientjes, Jeroen van der Veer en Hans Wijers vormden de top drie. Het profiel van ‘de invloedrijke Nederlander’ is dus de bedrijfsleider op leeftijd, met liefst nog een paar tentakels in de politiek. Dat klinkt in de eerste plaats logisch, maar in de tweede plaats vooral heel saai.

Want laten we eerlijk zijn: wie ligt er, behalve zijn vrouw, ’s nachts wakker van de heer Wientjes? Wie vraagt zich overdag af wat de man vandaag in de Bankraad te vertellen had? Juist, zo goed als niemand, en dat is natuurlijk ook precies de bedoeling. Macht speelt zich af achter de schermen en het publiek verkiest dat er een film op die schermen wordt geprojecteerd om het allemaal wat begrijpelijker en vooral boeiender te maken. Weg dus met die tweehonderd grijze CEO’s, commissarissen, kabinetchefs, oud-politici en andere toplui, wat wij willen is wat Kurt Cobain twintig jaar geleden schreeuwde: here we are now, entertain us.

Veel leuker zou het dan ook zijn om een top 200 van de meest interessante Nederlanders te maken. Mensen van wie we wèl wakker liggen en bij wie een interessante gedachte en/of een gezonde scheut waanzin nooit ver weg zijn. We kunnen ons zo een top 10 voorstellen met mensen als Johan Cruijff, Connie Palmen, Freek de Jonge, Bram Moszkowicz, Carice van Houten, Badr Hari, Herman Finkers en andere geinige mafkezen. Bij dit soort mensen kunnen we tenminste fantaseren: was ik hem/haar maar (met onmiddellijk de achterliggende gedachte: wat een geluk dat ik hem/haar in de praktijk niet ben). We houden van hen, en we houden nog meer van hen als ze ten onder gaan.

Laten we dus zo’n top 200 maken, gestoffeerd met fijne plaatjes, iedereen zal er van smullen. Want als ‘invloedrijk’ synoniem staat met een grijs bureau achter geheimzinnige schermen, hoeven we niet per se zo invloedrijk te zijn. Geef ons dan maar de anonieme bank om in te ploffen en naar meer verbeeldingrijke figuren te kijken.

Meer blogs

  • Afbeelding bij Warm

    Warm

    Hitte verbindt. Er wordt minder van je verwacht; je verwacht een stuk minder van anderen en veel minder van jezelf. Bij hitte doe ik alles langzaam en merk dan dat ik hetzelfde gedaan krijg – zelfs na vijf duiken in de gracht en anderhalf uur staren sluit ik mijn laptop in de middag met tevredenheid....
    Lees verder
  • Afbeelding bij Zomerverlies

    Zomerverlies

    Alle ramen stonden open en toch was het warm in mijn keuken. Ik sneed knoflook in dikke plakken en liet die bruinen in de lekkerste olijfolie, hakte een paar rijpe vleestomaten en voegde die toe, dopte hulkgroene erwtjes. Als ik buiten de deur ga eten maak ik voor vertrek iets voor de thuisblijvers; je bent...
    Lees verder
  • Afbeelding bij De bekende weg

    De bekende weg

    Het Zeeuwse dijkhuisje van B’s tante is al een jaar of twintig in mijn leven. Het is er stil, er is veel licht en de zee voelt heel dichtbij, maar rond de dijk is geen toerisme. Het enige wat er verandert is de tuin: er zijn meer rozen dan voorheen. De wilg is groter, en...
    Lees verder
Tirade bloggers
  • Foto van Willemijn Kranendonk
    Willemijn Kranendonk

    Willemijn Kranendonk (1994) is schrijver en dichter, voor zowel kinderen als volwassenen. Haar werk verscheen o.a. in Tirade, DW B, Liegend Konijn en op Lilith Magazine, Revisor, De Internet Gids, Hard//Hoofd en De Optimist. Momenteel werkt ze aan haar debuutroman die dit jaar nog uit zal komen bij Uitgeverij Van Oorschot en volgt ze de master Jeugdliteratuur aan de Universiteit van Tilburg. Mei 2022 verschijnt haar eerste kinderboek bij Uitgeverij Billy Bones.

  • Foto van Jente Jong
    Jente Jong

    Jente Jong werkt als actrice, theatermaker en schrijver. In 2017 debuteerde ze met de roman Het intieme vreemde bij uitgeverij Querido. Daarnaast schrijft ze toneelstukken voor onder andere de Toneelmakerij en speelt ze in een jeugdvoorstelling en een poëzieprogramma. Voor Tirade schrijft ze over haar (eerste) stappen in de schrijverswereld.

  • Foto van Menno van der Veen
    Menno van der Veen

    Menno van der Veen studeerde filosofie en wijsbegeerte. In 2019 publiceerde hij zijn tweede roman Ontweten bij Van Oorschot. Menno werkt ook als onderzoeker, consultant en trainer op het gebied van democratie, participatie en mensenrechten. Momenteel werkt hij aan zijn derde roman (werktitel Het profetenverbod). Die is naar verwachting klaar in 2022.